بی‌اعتبار شدن ۸۶ هزار و ۲۲۶ رای: نگرانی‌ها از نقض تقویم دوم
نگاه نو_ کمیسیون مستقل انتخابات در آخرین مورد، حدود ۸۶ هزار رای را بر اساس تصفیه شرکت درمالوگ «بی‌اعتبار» اعلام کرد. این آرا شامل رای‌های تکراری، عکس تکراری، عکس از روی عکس و رأی‌دهی پیش از وقت و پس از وقت است. با این حال اما چرایی تاخیر در روند تصفیه‌ای که توسط شرکت درمالوگ صورت گرفت، هنوز روشن نشده است. این شرکت تعهد کرده بود که روند تصفیه معلومات رای‌دهنده‌گان را در سه روز به پایان برساند، اما این کار حدود هشت روز زمان برد و روند بازشماری رای‌ها را نیز به تاخیر انداخت. دسته‌های انتخاباتی و نهادهای ناظر ضمن نگرانی از تاخیر شرکت درمالوگ، ابراز امیدواری می‌کنند که تقویم دومی کمیسیون مستقل انتخابات برای اعلام نتیجه ابتدایی دوباره از سوی این کمیسیون نقض نشود.
پس از پنج روز تاخیر در کار تصفیه معلومات رای‌دهنده‌گان توسط کمپنی درمالوگ و تاخیر یک روزه در شریک ساختن گزارش این کمپنی توسط کمیسیون مستقل انتخابات با مردم، مسوولان در این کمیسیون می‌گویند که حدود ۸۶ هزار رای در جریان روند تصفیه رای‌ها بی‌اعتبار شناخته شده است. اورنگ‌زیب، کمیشنر کمیسیون مستقل انتخابات روز شنبه، ۱۱ عقرب در نشست خبری گفت که از میان یک میلیون و ۹۲۹ هزار و ۳۳۳ معلومات رای‌دهنده، یک میلیون و ۸۴۳ و ۱۰۷ رای مدار اعتبار شمرده شده است.
وی تصریح کرد، کارمندان فنی این کمیسیون در تلاش‌اند که رای‌های «بی‌اعتبار» را بر اساس واحدهای اداری، مرکز و محل رأی‌دهی ترتیب و بخش‌بندی کنند. هم‌زمان با این، آقای اورنگ‌زیب افزود که ۱۳۷ هزار رای به دلیل فرستادن فورم نتایج بدون درج معلومات (خالی) و استفاده هم‌زمان از دستگاه‌های اصلی و احتیاطی و ارسال معلومات هر دو به سرور مرکزی از سوی شرکت درمالوگ قرنطین شده است. پیش از این، شرکت آلمانی درمالوگ با وجود تاکید دسته‌های انتخاباتی، در مورد دلایل قرنطین این میزان از معلومات رای‌دهنده‌گان معلومات نداده بود.
این در حالی است که شرکت درمالوگ با تاخیر پنج روزه در تصفیه معلومات رای‌دهنده‌گان، گزارش کاملش را روز جمعه، ۱۰ عقرب به کمیسیون مستقل انتخابات فرستاد. این شرکت روز پنج‌شنبه، دوم عقرب روند تصفیه معلومات دستگاه‌های بایومتریک را آغاز کرد و وعده داد که نتیجه کارش را اواخر شنبه، پنج عقرب در چارچوب گزارش به کمیسیون مستقل انتخابات خواهد فرستاد. پس از تکمیل موعد اتمام تصفیه رأی‌ها، شرکت درمالوگ خواستار سه روز وقت اضافه شد. با این حال اما این شرکت موفق نشد که روند تصفیه را در سه روز تمدید شده به پایان برساند. این روند حدود هشت روز را در بر گرفت که نگرانی‌های دسته‌های انتخاباتی و نهادهای ناظر را به همراه داشت.
تاخیر پی تاخیر؛ آیا تقویم دومی نقض می‌شود؟
هم‌زمان با تأخیر در روند تصفیه رای‌ها توسط شرکت درمالوگ، نهادهای ناظر و دسته‌های انتخاباتی به تاخیر در کار شرکت درمالوگ انتقاد می‌کنند. نهادهای ناظر از روند انتخابات می‌گویند که کار شرکت آلمانی درمالوگ، کار عملیاتی نه، بلکه فنی بوده و این میزان از تاخیر به حیثیت این شرکت آسیب زده است.
یوسف رشید، رییس بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان «فیفا» روز یک‌شنبه در گفت‌وگو با روزنامه ۸صبح گفت که کارهای شرکت درمالوگ بر اساس موارد فنی و توسط سیستم به پیش برده می‌شود و تاخیر در این روند «وضاحت معقول» ندارد. وی تصریح کرد، در صورتی که روند بازشماری رأی‌ها در کتگوری‌ها مختلف و به شکل جداگانه صورت بگیرد، کمیسیون مستقل انتخابات نمی‌تواند نتیجه ابتدایی را حتا در تقویم دومی، ۲۳ عقربِ، اعلام کند. گفتنی است که علاوه بر یک هزار و ۸۰۰ محلی که به دستور کمیسیون مستقل شکایات انتخاباتی بازشماری شود، ۱۳۷ هزار رای قرنطین شده از طرف کمپنی درمالوگ و محل‌هایی که آرای بایومتریک آن با فورم نتایج تفاوت دارد نیز به بازشماری فرستاده می‌شود.
علاوه بر این، دسته‌ها انتخاباتی تاخیر در کار کمیسیون مستقل انتخابات و شرکت درمالوگ را نگران‌کننده می‌خوانند و تصریح می‌کنند که در این خصوص از کمیسیون مستقل انتخابات و شرکت وضاحت خواسته‌اند. فریدون خوزون، سخنگوی تیم «ثبات و هم‌گرایی» به رهبری عبدالله عبدالله در گفت‌وگو با روزنامه ۸صبح گفت که کار شرکت درمالوگ، به ویژه در امر رسیده‌گی به خواسته‌های تیم ثبات و هم‌گرایی، با کندی به پیش می‌رود. وی از کمیسیون مستقل انتخابات و شرکت درمالوگ خواست که مراحل انتخابات را با توجه به دقت، تسریع ببخشند. در همین حال، آقای خوزون تصریح کرد که آنان در خصوص نقض تقویم دوم کمیسیون مستقل انتخابات مبنی بر اعلام نتایج در ۲۳ عقرب نیز نگران‌اند.
علاوه بر تیم ثبات و هم‌گرایی، دسته انتخاباتی «دولت‌ساز» به رهبری محمداشرف غنی نیز تاخیر در روند تصفیه معلومات رای‌دهنده‌گان را مایه نگرانی توصیف کرد. جاوید فیصل، یک تن از سخنگویان این دسته انتخاباتی روز شنبه، ۱۱ عقرب در گفت‌وگو با روزنامه ۸صبح از ارسال گزارش تصفیه توسط کمپنی درمالوگ به کمیسیون مستقل انتخابات ابراز خرسندی کرد، اما افزود که نیاز است کمیسیون مستقل انتخابات به عنوان مرجع پیش‌برد امور انتخابات، جزییات را با دسته‌های انتخاباتی و نامزدان در میان بگذارد.
این تاخیر در حالی اتفاق افتاد که کمیسیون مستقل انتخابات تا ختم روند بازشماری و تفتیش آرا، تنها ۱۱ روز زمان دارد و پس از آن، قرار است این کمیسیون نتیجه ابتدایی انتخابات ریاست جمهوری را در ۲۳ عقرب اعلام کند. گفتنی است که نتیجه نهایی انتخابات قرار است در ۱۵ ماه قوس همه‌گانی شود. انتخابات ریاست جمهوری با حضور ۱۳ نامزد در ششم میزان برگزار شد. قرار بود نتیجه ابتدایی این انتخابات در ۲۷ میزان و نتیجه‌ی نهایی آن در ۱۶ عقرب اعلام شود. با این حال اما کمیسیون به دلیل تاخیر در روند انتقال معلومات رای‌دهی و تصفیه رأی‌ها توسط شرکت درمالوگ، موفق به اعلام نتایج در زمان معین آن نشده است.