نبود دیوار استنادی: آب‌خیزی‌های آمو همه‌ساله بخشی از اراضی تخار را می‌بلعد
دریای آمو طویل‌ترین رودخانه/دریای آسیای میانه است که از کوه‌های پامیر سرچشمه گرفته است. این دریا مرز مشترک میان چهار کشور افغانستان، ترکمنستان، اوزبیکستان و تاجیکستان را تشکیل داده است. در فصل بهار، با بلند رفتن سطح آب، آب‌خیزی این دریا شروع می‌شود و مناطق اطرافش را تخریب می‌کند. شماری از ساکنان ولسوالی/شهرستان دشت قلعه ولایت/استان تخار می‌گویند که آب‌خیزی‌های دریای آمو همه‌ساله در فصل بهار، بخشی از اراضی این ولایت را می‌بلعد. به گفته آنان، آب‌خیزی این دریا هر سال «صدها» جریب زمین زراعتی و جنگلات را در این ولایت تخریب می‌کند. به گفته باشنده‌گان این ولسوالی، نبود دیوار استنادی در این منطقه، قلمرو تاجیکستان را به سوی افغانستان وسعت می‌دهد.
سبحان‌الله، باشنده ولسوالی دشت قلعه ولایت تخار، در صحبت با خبرگزاری گفت که در اثر سرازیر شدن آب دریای آمو در منطقه‌های «عغرب کاکل»، «سکسکول» و «آی‌خانم» ولسوالی دشت قلعه، بخش‌های ولسوالی خواجه بهاوالدین و ولسوالی ینگی‌قلعه ولایت تخار ده‌ها جریب زمین زراعتی و جنگلات را بلعیده است. سبحان‌الله افزود: «با گذشت هر سال منطقه مرزی قلمرو تاجیکستان وسعت پیدا می‌کند. این مشکل را بارها با مسوولان مربوط هم شریک ساخته‌ایم، اما آنان برای ایجاد یک دیوار استنادی تلاش نکرده‌اند.»
دریای آمو در شمال کشور قسمت‌های زیادی از سرحدات افغانستان با کشورهای تاجیکستان، اوزبیکستان و ترکمنستان را تشکیل داده است. این دریا حدود یک هزار و ۲۰۰ کیلومتر مرز مشترک میان افغانستان و این سه کشور را تشکیل داده است.
محمد جویا، یکی دیگر از باشنده‌گان ولسوالی ینگی‌قلعه، گفت که آب دریای آمو تا کنون صدها هکتار زمین زراعتی را در چند ولسوالی تخار بلعیده است. به گفته وی، اگر مسوولان حکومتی توجه نکنند، شاید تا سال آینده صدها هکتار زمین زراعتی دیگر طعمه آب شود. جویا افزود که تاجیکستان برای جلوگیری از تخریب آب‌خیزی این دریا، تحکیمات قوی ساخته و به همین دلیل «لنگر» آب به سوی افغانستان شده است.
عبدالله نظری، یکی از بزرگان قومی این ولسوالی است. نظری گفت که در فصل بهار تخریبات دریای آمو در قلمرو افغانستان آغاز می‌شود و به همین علت، همه‌ساله چندین کیلومتر اراضی کشور به جعرافیای تاجیکستان وصل می‌شود. این بزرگ قومی تصریح کرد که تا حال حکومت قادر به ایجاد دیوار استنادی در کناره‌های دریای آمو نشده است و به همین دلیل زمین‌های زراعتی و جنگلات این ولسوالی در اثر آب‌خیزی‌ها تخریب می‌شود. عبدالله نظری خاطرنشان کرد که دولت باید زمینه تحکیم سواحل آمو را مساعد بسازد تا از این طریق جلو تخریبات زمین‌های زراعتی و حذف جغرافیایی کشور گرفته شود.
در همین حال احمدسیر ساجد، رییس مبارزه با حوادث طالبان در ولایت تخار، گفت که تحکیم سواحل آمو میلیون‌ها دالر هزینه نیاز دارد و این کار از توان اداره محلی بالا است. به گفته ساجد، مسوولان مرکزی باید بودجه هنگفتی برای ساخت دیوار استنادی در کنار دریای آمو اختصاص دهند.
تنها ولایت تخار نیست که به دلیل آب‌خیزی‌های رودخانه آمو، همه‌ساله بخشی از جغرافیایش به قلمرو تاجیکستان وصل می‌شود، بل در ولایت‌های کندز، بلخ و جوزجان نیز این مشکل وجود دارد.