قربانیان نبرد با طالبان: صدایمان در جرگه صلح شنیده نشد
لویهجرگه مشورتی صلح، پس از سه روز در کابل به کارش پایان داد؛ نشستی که در آن، اشتراککنندهگان از نقاط گوناگون کشور برای تصمیمگیری در مورد سرنوشت حدود ۴۰۰ زندانی طالبان، دور هم گرد آمدند.
در این میان، برخی نظامیان ارتش که طی سالهای پسین در نبرد با طالبان آسیب دیده و اعضای بدنشان را از دست دادهاند، از عدم حضور در این نشست و شنیده نشدن صدایشان، شاکیاند.
مجید حیدری، از سربازان پیشین ارتش ملی در هرات، که وظیفهاش خنثاسازی ماینهای جادهای بود، از جمله افرادی است که باور دارد خواست و دیدگاه نیروهای امنیتی و دفاعی که در نبرد با طالبان قربانی شده و آسیبدیدهگان اصلی جنگ هستند، در لویهجرگه مشورتی صلح بازتاب نداشت و آنان در مسألهی صلح، نادیده گرفته شدهاند.
این نظامی پیشین، چند سال پیش، در پی انفجار ماین یکی از دستهایش قطع شد، اما بازهم همرزمانش را تنها نگذاشت و به عنوان کارمند اداری، کارش را در صف نیروهای امنیتی ادامه داد. او مدتی بعد با شلیک گلوله از سوی مردان تفنگدار، «قطع نخاع» شد و پاهایش از کار افتاد.
این مرد به همراه برخی دیگر از دوستانش، نهادی را برای پشتیبانی از معلولان نظامی و ورثهی آنان تأسیس کرد و دهها نفر تاکنون عضو آن شدهاند. او در صحبت با روزنامه ۸صبح میگوید با آنکه آرزویش صلح است، اما نمیتواند طالبان را ببخشد و جنایتهای آنان را فراموش کند.
از دید مجید حیدری، پیش از برگزاری لویهجرگه، باید میان طرفهای درگیر جنگ آتشبس ایجاد میشد، تمام اسیران دو طرف رها میشدند و پس از راستیآزمایی میان حکومت افغانستان و طالبان، گفتوگوهای صلح و لویهجرگه مشورتی صلح برگزار میشد. او میافزاید که به وعدههای طالبان برای تأمین صلح و پایان جنگ در کشور، اعتماد چندانی ندارد و به باورش، افرادی که «جنایت» کردهاند، قابل بخشیدن نیستند و نباید ۴۰۰ زندانی طالبان به بهانهی برگزاری لویهجرگه رها شوند.
آگاهان امور نظامی نیز باور دارند تا هنگامی که «عقبهی جنگ» فعال باشد و جنگافزار، مهمات و مواد انفجاری در اختیار طالبان قرار گیرد و اندیشهی «طالبانی» در مدارس دینی پاکستان تقویت شود، تأمین صلح و پایان جنگ در افغانستان دشوار است.
جنرال امینالله امرخیل، آگاه امور نظامی، به این باور است که اگر ایالات متحده امریکا، کشورهای همسایه و پاکستان واقعاً میخواهند در افغانستان صلح تأمین شود، باید جلو پشتیبانی از طالبان را بگیرند.
آقای امرخیل میافزاید که او با ساکنان ولایتهای گوناگون کشور در ارتباط است و پیشنهاد مردم این است که هیأتی بیطرف از افغانستان، کشورهای همسایه، سازمان ملل متحد، سازمان کنفرانس اسلامی و دیگر نهادهای معتبر جهانی، از کمپهای طالبان در بخشهای گوناگون پاکستان به ویژه شهر «کویته» دیدن کرده و راههای «اکمالات» جنگجویان طالبان مسدود شود.
از جانب دیگر، برخی اشتراککنندهگان لویهجرگه مشورتی صلح، به این باور اند که اعضای این جرگه، برای پشتیبانی از نیروهای امنیتی و دفاعی کشور و ستایش از فداکاری آنان، موارد مهمی را تصویب کردهاند.
نویداحمد وفا، از اشتراککنندهگان جرگه، در صحبت با ۸صبح میگوید که در نشستهای عمومی و نشست کمیتههای لویهجرگه، فیصله شد تا خانوادهها و بازماندهگان نظامیان افغانستان از سوی حکومت پشتیبانی شوند.
به گفتهی او، افزون بر رهاسازی مشروط حدود ۴۰۰ زندانی طالبان، اعضای جرگه از حکومت خواستند تا آن شمار از نظامیان که به دلیل ارتکاب جرمهای گوناگون و «غفلت وظیفهای» زندانیاند، برای تقویت روحیه نیروهای امنیتی، رها شوند.
این عضو لویهجرگه مشورتی صلح در مورد عدم حضور نمایندهگان نظامیان پیشین ارتش که در جنگ با طالبان قربانی شدند، توضیح میدهد که اعضای جرگه، سال گذشته بر اساس انتخابات از نقاط گوناگون کشور برای حضور در این نشست گزینش شدند.
از دید برخی اشتراککنندهگان جرگه صلح، این نشست دستکم میتواند بنبست آغاز گفتوگوهای بینالافغانی را بکشند و راه را برای آغاز بیدرنگ این گفتوگوها هموار سازد، اما حکومت افغانستان باید به خواست اعضای جرگه و قطعنامهی صادر شده احترام بگذارد و موارد ذکر شده در آن را اجرایی کند.
محمداشرف غنی، رییس جمهور کشور، در نشست روز سوم لویهجرگه مشورتی صلح، به اعضای جرگه و مردم افغانستان اطمینان داد که به مناسبت بیستوهشتم اسد، سالروز استقلال کشور، نظامیانی که زندانی هستند، از بند رها میشوند.
او همچنان افزود که به دلیل همهگیری ویروس کرونا در کشور، هزاران تن از زندانیانی که مدت حبسشان کمتر از پنج سال بود و در میان آنان اعضای نیروهای امنیتی و دفاعی نیز شاملاند، از زندانهای حکومت رها شدهاند.
طی دو دههی اخیر، هزاران تن از نیروهای امنیتی و دفاعی کشور در نبرد با طالبان قربانی شده و اعضای بدنشان را از دست دادند. در این مدت، آتش جنگ ویرانیهای بسیاری به بار آورده و گلیم غم را در خانه نظامیان ارتش و افراد غیرنظامی پهن کرده است.
نظامیان پیشین ارتش و نیروهای امنیتی توقع دارند که خواستها و نگرانی افرادی که قربانیان اصلی جنگ با طالبان هستند، در روند گفتوگوهای صلح، از سوی حکومت مد نظر گرفته شود و این قشر از جامعه، قربانی معاملات پشت پرده نشوند.
با پایان لویهجرگه مشورتی صلح، مردم افغانستان چشمانتظار آغاز گفتوگوهای بینالافغانی هستند و برای رسیدن به رویای دیرینهای به نام «صلح» روزشماری میکنند؛ آرزویی که هزاران شهروند کشور بدون دستیافتن به آن، قربانی جنگ شدند و زیر خاک رفتند.