شکایت از بهای سنگین برق در بلخ؛ «برقِ بدون فرق میخواهیم»
باشندهگان بلخ به تازهگی دور جدیدی از اعتراضات و دادخواهیشان مبنی بر بلند بودن بهای برق را در برابر شرکت برشنا آغاز کردهاند. معترضان میگویند که شرکت برشنا بهای صرفیه برق در این ولایت را سهچند سایر ولایات وضع کرده است و آنان نمیتوانند پول صرفیه برق را پرداخت کنند. این معترضان استدلال میکنند که بهای صرفیه برق «کمرشکن» است و مردم به دلیل اقتصاد ضعیف، توان پرداخت آن را ندارند. معترضان در بلخ با راهاندازی کارزاری از شرکت برشنا خواستهاند که در این ولایت «برقِ بدون فرق» عرضه کند. شورای ولایتی ولایت بلخ نیز از بلند بودن بهای برق انتقاد میکند و میگوید که شرکت برشنا با باشندهگان بلخ تبعیض قایل شده و قیمت برق را ناعادلانه وضع کرده است. در همین حال شرکت برشنا میگوید که روی طرح یکسانسازی قیمت برق کار میکند و به زودی بهای برق در تمامی ولایتها یکسان میشود.
شماری از باشندهگان بلخ کارزاری را به منظور کاهش صرفیه برق در این ولایت به راه انداختهاند و از شرکت برشنا میخواهند که بهای صرفیه برق را کاهش دهد. معترضان گفتهاند که به زودی دادخواهیشان وارد فاز جدید میشود و تا رسیدن به هدف که همانا کاهش «بدون قیدوشرط» هزینه برق است، متوقف نمیشوند و از هر ابزار و راهکار حقوقی و مدنی برای رسیدن به این هدف استفاده خواهند کرد. محمود فرهمند، یک تن از معترضان در ولایت بلخ است. او میگوید که این کارزار به منظور کاهش صرفیه برق راهاندازی شده است. در ولایت بلخ بهای برق نسبت به سایر ولایتها بلندتر است. براساس گفتههای فرهمند، در این ولایت قیمت هر کیلووات برق ۶٫۵ افغانی است. این در حالی است که در ولایتهایی همچون کابل، قیمت هر کیلووات برق از ۲٫۵ افغانی شروع میشود.
وی تصریح کرد که قیمت وضع شده برای ولایت بلخ بسیار بلند است. او این قیمت را «جبرانه و ظالمانه» توصیف کرد. او افزود، قیمتی که برای صرفیه برق وضع شده است، توانفرسا است و مردم این ولایت به دلیل اقتصاد ضعیف، توانایی پرداخت آن را ندارند. پیش از این نیز باشندهگان ولایت بلخ نسبت به بلند بودن قیمت برق اعتراض داشتند و چندین بار با مسوولان شرکت برشنا، گفتوگو کردهاند. به گفته آقای فرهمند، این گفتوگوها نتیجهبخش نبوده و شرکت برشنا بهای برق را کاهش نداده است. با این همه فرهمند خاطرنشان کرد، در صورتی که شرکت برشنا همچنان بر موضعش پافشاری کند، شهروندان بلخ راهپیمایهای اعتراضی به راه خواهند انداخت.
عبدالباقی یعقوبی، معترض دیگر از بلخ است. او نیز بیان داشت که از چندین سال به این سو شرکت برشنا بهای برق را در این ولایت افزایش داده است و نسبت به سایر ولایات از این ولایت پول اضافه میگیرد. او افزود، هرچند پیش از این شهروندان بلخ نارضایتیشان مبنی به افزایش بهای برق را با شرکت برشنا شریک کردهاند، اما این شرکت نسبت به این اعتراضات بیتوجه بوده و قیمت برق را کاهش نداده است. او گفت، بهایی که برای هرکیلووات برق وضع شده، از توان مردم خارج است و باشندهگان بلخ به دلیل اقتصاد ضعیف، توان پرداخت آن را ندارند. او از شرکت برشنا خواست که قیمت برق را به گونه عادلانه وضع کند. او گفت: «صرفیه برق بیش از حد گران است. اکثر مردم اقتصاد ضعیف دارند و کارگر اند. مثلاً ماهانه از دو تا سه هزار افغانی پول صرفیه برق میشود. یک آدم کارگر اینقدر پول را از کجا کند.»
در همین حال اعضای شورای ولایتی بلخ نیز از بلند بودن بهای برق انتقاد میکنند. فضلاحمد حدید، رییس شورای ولایتی بلخ، به روزنامه ۸صبح گفت که قیمت برق از چهار سال به این سو به گونه سرسامآوری بالا رفته است. به گفته او، بهای برق حدود چهار سال پیش هر کیلووات ۴٫۲۵ افغانی بود، اکنون اما این رقم به ۶٫۲۵ افغانی افزایش یافته است. به همین ترتیب قیمت صرفیه برق در ساحه تجاری ۱۷ افغانی است. این در حالی است که در کابل قیمت صرفیه برق در مناطق تجاری ۱۲ افغانی هر کیلووات حساب میشود. وی بهای صرفیه برق در این ولایت را «ناعادلانه و ظالمانه» خواند. او گفت که مردم توان پرداخت چنین بهایی را ندارند و شرکت برشنا باید بهای صرفیه برق را کاهش دهد.
پیش از این نیز شهروندان بلخ نسبت به بلند بودن صرفیه برق شکایت کردند و هیأتی از کابل برای بررسی این موضوع به بلخ سفر کرد. رییس شورای ولایتی بلخ بیان داشت، این هیأت وعده داد که قیمت صرفیه برق را کاهش میدهد، اما این وعده جامه عمل نپوشید و قیمت برق همچنان ثابت باقی ماند.
رییس عبدالخالق، عضو مجلس نمایندهگان، نیز بیان داشت که شهروندان بلخ بارها به دلیل بلند بودن بهای برق دست به اعتراض زدهاند. همچنان به گفته او این موضوع در اجندای پارلمان نیز مورد بحث قرار گرفته و پارلمان نیز یک هیأت را به بلخ فرستاده است. او گفت، این هیأت فیصله کرد که قیمت برق کاهش یابد، اما پس از آنکه به کابل برگشت، هنوز نتایج آن معلوم نشده و قیمت برق همچنان بلند است. او از شرکت برشنا خواست که بهای برق را عادلانه وضع کند و مردم را زیر فشار قرار ندهد.
در همین حال شرکت برشنا میگوید روی یک طرح کار میکند که براساس آن بهای برق در تمامی ولایات یکسان میشود. وحیدالله توحیدی، سخنگوی شرکت برشنا، در صحبت با روزنامه ۸صبح گفت که در کل کار بالای یکسانسازی قیمت برق شروع شده و قرار است برای تصویب به پارلمان فرستاده شود. او گفت که براساس این طرح، بهای برق در تمامی ولایات به صورت یکسان تطبیق میشود. توحیدی در مورد این طرح جزئیات بیشتر نداد.
از جانب دیگر وی قیمت برق در این ولایت را به مراتب کمتر از سایر ولایات دانست. توحیدی یادآوری کرد که بهای برق در ولایتهای بلخ، غزنی، میدانوردک، لوگر و خوست پایینتر از ولایتهای زابل، فراه و بامیان است. او افزود که هم اکنون قیمت هر کیلووات برق در ولایتهای زابل، فراه و بامیان به ترتیب ۲۵ افغانی، ۳۵ افغانی و ۱۶ افغانی است. او اما در مورد کابل گفت، به دلیل اینکه ولایت کابل بیشترین استفادهکننده برق را دارد، صرفیه آن به شکل کتگوری جمعآوری میشود. در ولایت کابل از صفر کیلووات الی ۲۰۰ کیلووات ۲٫۵ افغانی و از ۲۰۰ الی ۴۰۰ کیلووات ۴٫۵ افغانی است و به همین ترتیب قیمت آن افزایش مییابد.
این نخستین بار نیست که باشندهگان ولایت بلخ از بلند بودن بهای برق شکایت دارند. پیش از این نیز باشندهگان این ولایت چندین بار در پیوند به بلند بودن بهای برق اعتراض کردهاند، اما این اعتراضها نتیجهبخش نبوده و قیمت برق همچنان ثابت و دستنخورده باقی مانده است.