بزرگ‌ترین فابریکه تولید آرد شمال‌شرق در آستانه رکود: ۵۰۰ کارگر در کندز بیکار می‌شوند
مسوولان فابریکه آرد تحسین ولی در کندز می‌گویند که از یک‌سال بدین‌سو، این فابریکه به علت کمبود گندم، بلند بودن قیمت برق و بی‌توجهی حکومت با رکود روبه‌رو شده است و اگر حکومت در قسمت رفع این مشکلات فابریکه رسیده‌گی نکند، ۵۰۰ کارگر بی‌سرنوشت خواهند شد.
شفیع‌الله فتیح، مسوول فابریکه تولید آرد تحسین ولی می‌گوید که میلیون‌ها دالر/دلار در بخش ساخت‌وساز و فعال‌سازی این فابریکه سرمایه‌گذاری شده است، اما «متاسفانه» در حال حاضر در حالت ورشکستی قرار دارد.
او افزود: «حکومت باید به عوض واردات آرد قزاقستانی، گندم آن کشور را وارد کند تا ما بتوانیم فابریکه را دوباره فعال سازیم.»
از سویی هم، حاجی محمد حیران، مسوول فنی فابریکه یاد شده می‌گوید که از یک‌سال به این‌سو، ماهوار شش میلیون افغانی معاش کارگران را می‌پردازند که من‌بعد ناچار اند همه کارگران را رخصت کنند.
کارگرانی که در این فابریکه مصروف استند، از حکومت می‌خواهند که به مشکلات فنی و تهیه مواد خام این فابریکه توجه کنند تا آنان بی‌سرنوشت نشوند. آنان می‌گویند که زمینه‌ی اشتغال‌زایی در کندز مساعد نیست و اگر این فابریکه به گونه کامل بسته شود، ناچار به هدف کاریابی کشور را ترک کنند.
در همین حال، محمدیوسف ایوبی، رییس شورای ولایتی/شهر کندز می‌گوید که حمایت از سکتور خصوصی و رشد تولیدات وطنی از وظایف اساسی حکومت است که باید به این امر توجه جدی صورت گیرد.
تأسیسات فابریکه آرد تحسین ولی با هزینه‌ی ۱۰ میلیون دالر حمایت مالی یک تاجر ملی در کندز، حدود سه سال پیش ساخته شده است.
به گفته‌ی مسوولان این فابریکه، تمام تجهیزات و ماشین‌آلات این شرکت را از چین خریداری کردند و در یک شبانه روز ۳۰ تن آرد تولید دارند. فابریکه‌ی تولید آرد تحسین ولی در کندز روزانه ۳۰۰ تن آرد تولید می‌کرد که حالا به نسبت مشکلات، میزان تولیدش به ۳۰ تن رسیده است.
بر بنیاد آماری که در ۲۰۲۰ از سوی وزارت زراعت/کشاورزی، آبیاری و مالداری و اداره‌ی ملی احصاییه و معلومات ارایه شد، در سال ۱۳۹۹، حاصلات گندم کشور به ۵.۱ میلیون متریک تُن رسیده است.
از میان مجموع حاصلات، ۴.۰۳ میلیون تُن گندم از کشت‌زارهای آبی و ۱.۱۵ میلیون متریک تُن گندم از کشت‌زارهای للمی، به دست آمده است. این نتایج در پی تحقیق در ۳۰ ولایت، ۱۷۷ ولسوالی و ۸۸۵ روستا، به دست آمده است.
تخار، هرات، قندهار، هلمند، کندز و غزنی، به ترتیب بیش‌ترین میزان گندم را در سال روان تولید کرده‌اند. هم‌چنان پنجشیر، نورستان، غور، پکتیا، نیمروز و کاپیسا، به ترتیب، کم‌ترین تولید گندم را داشته‌اند.
افغانستان۷.۳ میلیون هکتار زمین زراعتی آبی و للمی دارد که از این میان، ۳.۴ میلیون هکتار آن، کشت می‌شود. از جمع زمین‌های قابل کشت، ۳.۲ میلیون هکتار آن آبی است و حدود یک میلیون آن به صورت للمی کشت می‌شود.
افغانستان که بر اساس آخرین احصاییه، ۹.۳۲ میلیون جمعیت دارد و پار سال ۶.۴۹ متریک تُن گندم نیاز داشت. همه‌ساله این نیاز با افزایش جمعیت، بیش‌تر می‌شود.
گندم و آرد مورد نیاز بیش‌تر از تولید افغانستان معمولاً از قزاقستان وارد می‌شود.
سرمایه‌گذاران در بخش کارخانه‌های تولید آرد، همواره از دولت خواسته‌اند که از آنان، با سیاست‌های تجارتی و صنعتی، حمایت کند. آنان می‌گویند که باید به جای واردات آرد به کشور، گندم وارد شود تا میزان اشتغال‌یابی به مردم فراهم شود و یک بخش کلانی از پول از کشور خارج نشود.