دو شاه در یک اقلیم؛ کابوس تحلیف دو رییس جمهور عینیت یافت
نگاه نو_ محمداشرف غنی و عبدالله عبدالله روز دوشنبه، نوزدهم حوت، در دو مراسم جداگانه در ارگ و سپیدار سوگند «ریاست جمهوری» به جای آوردند. پیش از آن تلاش‌های بسیاری شد تا آن‌ها را از این اقدام منصرف کند، اما این تلاش‌ها به نتیجه‌ای نرسید. غنی و عبدالله پس از ادای سوگند هر کدام «خط‌‌مشی» حکومت آینده خود را برای مردم اعلام کردند.
بر اساس اعلام کمیسیون مستقل انتخابات، غنی با کسب ۵۰.۶۴ درصد کل آرا برنده انتخابات ششم میزان شده است. این کمیسیون آرای عبدالله در این انتخابات را ۳۹.۵۲ درصد اعلام کرده است. این نتیجه مورد قبول عبدالله نیست و او آن را «تقلبی» می‌خواند. عبدالله باور دارد که بر اساس محاسبه «آرای بایومتریک» او برنده انتخابات ششم میزان است.
پس از اعلام نتیجه نهایی انتخابات دسته انتخاباتی «ثبات و هم‌گرایی» از تشکیل «حکومت همه‌شمول» هشدار داد. عبدالله به دنبال آن برای دست‌کم چهار ولایت والی جدید تعیین کرد. اما او پس از آن‌که «موافقت‌نامه آوردن صلح به افغانستان» بین امریکا و طالبان امضا شد، دست از ادامه این اقدامات برداشت و گفت که قصد ندارد فرصت به وجود آمده برای صلح را به مخاطره اندازد. عبدالله هم‌زمان تأکید کرد که او از موضع خود عقب‌نشینی نکرده است و در صورتی که آرای «تقلبی» باطل نشود، او حکومت خودش را تشکیل خواهد کرد. پس از این هشدارها بود که حامد کرزی، عبدرب‌الرسول سیاف و همین‌طور زلمی خلیل‌زاد وارد میانجی‌گری بین غنی و عبدالله شدند، اما موفق نشدند تا آن‌ها را از مواضع‌شان پایین بیاورند. به این ترتیب، افغانستان روز دوشنبه، نزدهم حوت، با ادای سوگند غنی و عبدالله هر کدام به عنوان «رییس جمهور» وارد مرحله تازه‌ای از جنجال‌های سیاسی شد که مشخص نیست تا کجاها کشیده خواهد شد.
در مراسم سوگند غنی سفیران و نماینده‌گان چندین کشور و سازمان بین‌المللی شرکت کرده بودند. از جمله می‌توان به سفیران کشورهای امریکا، بریتانیا، آلمان، آسترالیا، کانادا، دانمارک، ناروی و قطر اشاره کرد. به همین شکل، نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل متحد برای افغانستان، فرماندهان ملکی و نظامی ناتو و نماینده بانک جهانی نیز در این مراسم حضور یافته بودند. اما در مراسم سوگند عبدالله حضور سفیران کشورهای خارجی مقیم کابل مشاهده نشد. هر چند توسط خود این دسته انتخاباتی گفته شده است که نماینده‌گان بعضی از کشورها در این مراسم حضور داشته‌اند.
نقطه دیگر قابل توجه در مراسم سوگند ریاست جمهوری غنی و عبدالله عدم اشتراک شماری از چهره‌های سیاسی در این مراسم بود. از جمله حامد کرزی، عبدرب‌الرسول سیاف، محمدیونس قانونی و محمداسماعیل خان از چهره‌های سیاسی مطرح کشور حضور نیافته بودند. میررحمان رحمانی رییس مجلس نماینده‌گان و فضل‌هادی مسلمیار رییس مجلس سنا، در مراسم سوگند غنی حضور داشتند.
مراسم سوگند غنی توسط یوسف حلیم، رییس دادگاه عالی، اجرا شد. در مقابل، مراسم سوگند عبدالله توسط شهزاده شاهد، عضو شورای علما، به جای آورده شد. به تعقیب آن معاونین غنی و عبدالله هم سوگند وفاداری به قانون را به جای آوردند.
غنی: حکومت انتخابی برآمده از دل قانون اساسی را حمایت کنیم
اشرف غنی پس از ادای سوگند گفت که امروز روز تجلیل از قانون اساسی و پخته‌گی جمهوریت در کشور است. غنی افزود که انتخابات پایان یافت و او هیچ‌گاه ارگ را به قرارگاه سیاسی خود تبدیل نکرده است. او خطاب به مردم و به ویژه قشر سیاسی کشور گفت که حکومت از شما است و او خدمت‌رسان به همه آن‌ها است؛ چه کسانی که برایش رأی داده‌اند و چه کسانی که برای رقیبانش رأی داده‌اند.
اشرف غنی هم‌چنان تأکید کرد که روز «جدایی‌ها و سلیقه‌ها» پایان یافته و امروز روز «وصل» است. او افزود: «امروز روز اتحاد است. امروز روزی است که ما باید به آینده و آسایش ملت خویش فکر کنیم. امروز روزی است که باید تمام نیرو و توان خویش را برای کم ساختن غم مردم به خصوص محروم‌ترین قشر جامعه خود بسیج سازیم.» غنی با بیان این‌که باید تولد حکومت انتخابی برآمده از دل قانون اساسی را پاسداری و حمایت کنیم، گفت که حکومت آینده‌اش حکومت کل افغانستان خواهد بود و تنها در انحصار دسته انتخاباتی‌اش «دولت‌ساز» نخواهد بود.
غنی پایان انتخابات را پیروزی ایده و تفکر جمهوریت خواند و گفت که از نظر او هیچ کسی در این انتخابات نباخته است، بلکه به گفته او هر یک از افغان‌ها به اندازه توان خود در تحکیم مردم‌سالاری نقش بازی کرده است. او با اعلام این‌که هیچ گوشه‌ای از افغانستان در دسته انتخاباتی او غایب نبود، افزود که با آن هم حاضر است پشت دروازه هر افغان برود و نظرش را در باره حکومت خود جویا شود. طبق اظهارات غنی، عصر یکه‌تازی، سلطه‌گرایی، گروه‌گرایی و تهدید پایان یافته است و آنچه که ملت را بسیج می‌کند، صدای وحدت و یک‌پارچه‌گی است. او از حریفان سیاسی خود خواست که برایش شانه بدهند تا برای افغانستان خدمت کند.
محمداشرف غنی، «جمهوریت» را چتر ملی خواند و تأکید کرد که برای این ساختار تلاش خواهد کرد. او افزود به هدف آن‌که فرصت لازم برای همکاری و هم‌سویی همه جناح‌های سیاسی و سهیم در انتخابات در زیر همین چتر فراهم شود، تا دو هفته دیگر و پس از مشورت‌های همه‌جانبه حکومتش را تشکل خواهد داد، طوری که به گفته او همه‌شمول و همه‌پسند باشد. او تا این مدت با کابینه کنونی به کارش ادامه می‌دهد و وعده داد که به فرهنگ سرپرستی در ادارات پایان می‌دهد.
عبدالله: اگر نتیجه تقلب را قبول می‌کردم باید فاتحه دموکراسی خوانده می‌شد
عبدالله عبدالله در بیانیه‌ای پس از ادای سوگند، مردم را برنده واقعی انتخابات خواند. او گفت که اگر در انتخابات ۲۰۱۴ به هدف ثبات و وحدت ملی تن به مصلحت نمی‌داد، کشور به بحران می‌رفت و اما اکنون موضوع کاملاً برعکس است. به گفته عبدالله، اگر او این بار به نام مصلحت «نتیجه تقلب» را می‌پذیرفت باید فاتحه دموکراسی خوانده می‌شد و این به مصلحت کشور نبود. عبدالله با بیان این‌که تاریخ ورق خورده است، به هوادارانش اطمینان داد که در این صفحه جدید «خواست و اراده مردم تعیین‌کننده است.» او گفت که اکنون در نقطه عطف تازه‌ای از تاریخ ایستاده‌ایم و باید دولتی برخاسته از رأی مردم و مبتنی بر ارزش‌ها، خواست‌ها و نیازهای واقعی مردم و جامعه افغانستان تشکیل شود. او تأکید کرد که با موج نو، فکر نو و نسل نو به میدان آمده است و متعهد به ایجاد تغییرات در مدیریت کلان کشور هستند. به گفته عبدالله، دولت او یک دولت مردمی و پاسخ‌گو برای مردم خواهد بود و برای مردم کار خواهد کرد.
عبدالله تأکید کرد که در حکومت «همه‌شمول» او نماینده‌گان تمام اقوام حضور دارند و کار این حکومت نیز پس از ادای سوگند او به عنوان رییس آن آغاز شده است. او با بیان این‌که در زمان انتخابات به مردم تعهد کرده بود که حکومت برآمده از «تقلب» را نمی‌پذیرد، هنوز هم به این تعهد خود پابند است. عبدالله افزود که حکومت «همه‌شمول» او به منشور دسته انتخاباتی «ثبات و هم‌گرایی» که شامل ۱۳ بخش است، متعهد است و آن را عملی خواهد کرد. توسعه متوازن و پایدار، رشد اقتصادی و کاهش فقر، صلح پایدار، اصلاح نظام اداری، مبارزه با مواد مخدر و تروریسم و تعامل سازنده با کشورهای منطقه و جهان از رؤس عمده این منشور است. عبدالله در پایان خود را رییس جمهور و خادم همه مردم خواند و تأکید کرد که بدون تبعیض در خدمت مردم خواهد بود.
قابل یادآوری است که غنی و عبدالله هر کدام طرح خود در باره صلح با گروه طالبان را نیز اعلام کردند، اما توضیح از ظرفیت این گزارش بیرون است.
رییسان کمیسیون‌ها خود را مسوول جنجال جاری نمی‌دانند
حوا علم نورستانی و زهره بیان شینواری، رییسان کمیسیون‌های انتخاباتی، در مراسم تحلیف محمداشرف غنی در ارگ حضور یافته بودند. آن‌ها در صحبت با رسانه‌ها اعلام کردند که مسوول بحران پساانتخابات نیستند و کارشان را در چهارچوب قانون به پایان برده‌اند.
حوا علم نورستانی، رییس کمیسیون مستقل انتخابات، گفت که نقش این کمیسیون تطبیق فیصله‌های کمیسیون شکایات انتخاباتی بود و این کار را به صورت شفاف انجام داده است. زهره بیان شینواری، رییس کمیسیون شکایات انتخاباتی، نیز تأکید کرد که کار این کمیسیون تنها صدور فیصله بود و مسوولیت تطبیق آن بر عهده کمیسیون مستقل انتخابات بود. او اما در باره این‌که فیصله‌های کمیسیون شکایات انتخاباتی به شکل درست توسط کمیسیون مستقل انتخابات تطبیق شده است یا نه، چیزی نگفت.
رییسان کمیسیون مستقل انتخابات تأیید کردند که آن‌ها در مراسم تحلیف عبدالله عبدالله دعوت نشده بودند. عبدالله پیش‌تر آن‌ها را ممنوع‌الخروج کرده بود. زهره بیان شینواری با تأیید این‌که عبدالله آن‌ها را ممنوع‌الخروج کرده است، گفت که قصد خروج از افغانستان ندارد.
حوا علم نورستانی اعلام کرد که آن‌ها نتیجه نهایی انتخابات را مطابق قانون اعلام کرده‌اند. به گفته او، مطابق این اعلام، محمداشرف غنی برنده انتخابات است. نورستانی تأکید کرد که مطابق قانون باید یک مراسم تحلیف برگزار شود و از این رو آن‌ها تنها به ارگ آمده‌اند.
کمیسیون شکایات انتخاباتی فیصله‌هایش درباره شکایات استینافی و استثنایی در شانزدهم دلو اعلام کرد. جنجالی‌ترین بخش این فیصله‌ها مربوط به ۱۳۷ هزار و ۶۳۰ رأی «مشکوک»، ۱۰۲ هزار و ۱۲ رأی «خارج از زمان» و آرای «غیربایومتریک» ۲۹۸ محل رأی‌دهی بود. کمیسیون مستقل انتخابات به این آرا در اعلام نتیجه ابتدایی انتخابات اعتبار داده بود. پس از صدور فیصله‌های کمیسیون شکایات انتخاباتی بخشی از آرای مورد مناقشه می‌بایست توسط کمیسیون مستقل انتخابات مورد بازشماری مجدد و تفتیش ویژه قرار می‌گرفت تا اعتبار آن با سه معیار مشخص (اساس بایومتریک، ژورنال و فرم نتایج روز انتخابات) محک زده می‌شد. سرانجام کمیسیون مستقل انتخابات در ۲۹ دلو از پایان کار بازشماری مجدد و تفتیش ویژه آرا خبر داد و نتیجه نهایی انتخابات را اعلام کرد.
طبق اعلام کمیسیون مستقل انتخابات، محمداشرف غنی ۵۰.۶۴ درصد کل آرای معتبر روز انتخابات در ششم میزان را به دست آورده است و برنده این انتخابات شده است. این کمیسیون آرای عبدالله عبدالله در این انتخابات را ۳۹.۵۲ درصد اعلام کرده بود. عبدالله و چند نامزد مطرح دیگر از جمله گلبدین حکمتیار، رحمت‌الله نبیل و عبداللطیف پدرام این نتیجه را نپذیرفته‌اند.
بعدتر دین‌محمد عظیمی، معاون کمیسیون شکایات انتخاباتی، گفت که کمیسیون مستقل انتخابات فیصله‌های این کمیسیون را مطابق طرزالعمل مشترک هر دو کمیسیون تطبیق نکرده است. به ادعای عظیمی، در صورتی که این طرزالعمل رعایت می‌شد، بین ۶۵ تا ۸۰ هزار رأی باطل می‌شد و نتیجه انتخابات تغییر می‌کرد. چمن‌شاه اعتمادی، رییس دبیرخانه این کمیسیون، نیز گفته بود که نتیجه نهایی انتخابات بدون هم‌آهنگی با کمیسیون شکایات اعلام شده است.
بر اساس آنچه را که کمیسیون مستقل انتخابات اعلام کرده است، انتخابات ریاست جمهوری کشور در ششم میزان در بیش از پنج‌هزار مرکز رأی‌دهی که شامل بیش از ۲۶ هزار محل می‌شود، برگزار شده است. از این میان حدود ۱۱ هزار محل آن مربوط به زنان بوده است. سطح اشتراک‌کننده این انتخابات توسط کمیسیون مستقل انتخابات بیش از ۱.۸ میلیون نفر اعلام شده است که ۳۱ درصد این شرکت‌کننده‌گان زن بوده‌اند.