واکنش شهریان کابل به دو نیم دهه قبل حکم‌رانی طالبان
طالبان دونیم دهه پیش از امروز شهر کابل را تصرف کردند. آنان پس از چندین سال جنگ و درگیری سرانجام دونیم دهه پیش کابل را تصرف کردند.
فیض محمد و عبدالواحد دو تن چشم دید شانرا از همان زمان چنین بیان می‌کنند.
او افزود: “من ۹۵ سال سن دارم. ۵۰ سال می‌شود که راننده استم طالبان قسمی به کابل آمدند که از صبح تا شب کابل را تصرفت کردند به شهر آمدن گفتند برادران سلام به من گفتند بابا چه می‌کنی من برایش گفتم سگرت فروشی می‌کنم گفت چه می‌روشی طالبان با موترهای دولتی آمدند.
زمانیکه در ننگرهار طالبان آمدن پرچم های سفید داشتند کم کم تمام افغانستان را گرفتند، اما چنان حکومتداری کردند که طلای که در میدان می‌گذاشتی کسی به آن حتی نگاه نمی‌کرد و چنان حکومتداری کردند دوباره در تاریخ تکرار نمی‌شود دزدی نبود چور و چپاول نبود آرام آرامی بود.
افراد مسلح لنگی/دستار سفید و ریش سیاه در قدم اول مکانهای را تصرف کردند که مصونیت آنرا قوانین بین المللی تضمین کرده بود یعنی دفتر سازمان ملل متحد زیرا آنجا یک فرد مهم نجیب‌الله رئیس جمهور پیشین افغانستان که در سال ۱۹۹۲ پس از سرنگون شدن حاکمیت‌اش به آنجا پناه برده بود، به‌سر می‌برد.
یکتن از افرادیکه به دار آویختن نجیب را با چشمانش دیده می‌گوید: “شامی که طالبان کابل را تصرف کردند صبح همان روز آوازه‌هایی پخش شد که ممکن طالبان نجیب‌الله رئیس جمهور پیشین افغانستان را به دار بزنند برای من هم سوال خلق شد زمانیکه رفتم و نزدیک ارگ رسیدم دیدم داکتر نجیب‌الله قسمی زخمی شده که قابل شناسایی نبود در یک غرفه ترافیک به دار آویخته شده بود و طالبان بسیار همرایش بی‌حرمتی کرده بودند پول و سگرت را به دهانش گذاشته بودند و بعداً می‌چرخاندن هرکس دعا می‌کرد که خدا کند داکتر نجیب نباشد، اما زمانیکه نزدیک رفتم از زولانه‌های دستش فهمیدم که بسیار سخت زخمی شده است.
صالح محمد ریگستانی رئیس اوپراسیون وزارت دفاع همان زمان و عضو جبهه متحد شمال بود می‌گوید: “در آن زمان برهان‌الدین ربانی رئیس جمهور و احمد شاه مسعود وزیر دفاع نمی‌خواستند که کابل ویران شده بیشتر از آن ویران شود به همین دلیل فیصله کردند که از طریق ولایات شمال کابل کاپیسا، پروان و پنجشیر عقب نشینی کنند.
با تصرف کابل توسط طالبان، به‌شمول این شهر، چهره شهرهای کندهار، هرات، مزار شریف و برخی شهرهای دیگر نیز تغییر کرد گذاشتن ریش جبری شد، دختران و زنان از آموزش و کار محروم شدند، نشرات تلویزیون متوقف شد، از موسیقی خبری نبود و آزادی‌های اجتماعی و فردی که مردم همواره خواستار آن بودند از بین رفت.
طالبان با تصرف کابل تعهد پایان جنگ را داده بودند، اما جنگ متوقف نشد. نیروهایی که از پایتخت عقب‌نشینی کرده بودند که بعد بنام جبهه متحد در برابر طالبان مقاومت کردند و از پیشرفت سریع گروه طالبان، به شمال جلوگیری کرد.
طالبان پس از چند بار تلاش‌های ناموفق راه دیگر پیشرفت را اختیار کردند از غرب به شمال رفتند شهرها و ولسوالی/شهرستان ها را یکی پی دیگر تصرف کردند تا زمانیکه در خزان سال ۲۰۰۱ امریکایی‌ها آنان را شکست دادند و بجز یکی دو ولایت تمام ولایات افغانستان را از تصرف شان بیرون کردند.
عبدالحکیم مجاهد یکی از مقام‌های پیشین طالبان می‌گوید: “در آن زمان هدف اصلی طالبان این بود که امنیت را تامین کنند وحدت ملی را تضمین کنند و هدف بعدی آنان این بود که مواد مخدر را از بین ببرند، اما زمانیکه حکومتداری آنان رسید آنان حکومتداری تنها برای خود آغاز کردند طالبان در این ۲۰ سال تجربه کافی بدست آوردند پس من گفته می‌توانم اگر حالا طالبان بیایند پالیسی آنان از گذشته تا حال کاملا تغییر کرده است.
اما تصرف شهرها از سوی طالبان برای بدست آوردن مشروعیت بین‌المللی شان کمک نکرد و هنوز هم آن زمان بنام حاکمیت طالبان یاد می‌شود و جهان حکومت سرنگون شده برهان‌الدین ربانی را به حیث حکومت قانونی افغانستان می‌شناخت.
قدرت به رسمیت ناشناخته شده طالبان، هم بخاطر جنجال بر سر اسامه بن لادین یک جهادی عرب از سوی امریکا سرنگون شد و از نزدیک ۲۰ سال به این‌سو به حیث یک گروه مخالف برای بدست آوردن دوباره قدرت جنگ را جاری نگهداشته است.
اما حالا این گروه برای مذاکرات صلح با حکومت افغانستان و گروهای سیاسی آماده شده و انتظار مردم این است که با موفقیت روند صلح با این گروه دامن جنگ از این کشور برچیده شود.