رد پای دختر دانشجویی‌که رهبر شبکۀ قاچاق مواد مخدر بود
مرکز عدلی و قضایی مبارزه با مواد مخدر، از متلاشی‌شدن یک شبکه بزرگ قاچاق مواد مخدر در کشور خبر می‌دهد که رهبری آن را یک دختر ۲۳ ساله دانشجو به دوش داشته است.
مسؤولان این مرکز می‌گویند که این شبکه، بیشتر به قاچاق هیرویین به هند می‌پرداخته و نیروهای مبارزه با مواد مخدر، نزدیک به ۳ سال در جست‌وجوی رهبر آن بودند تا این که او را هم بازداشت کردند.
به‌گفتۀ آنان، این شبکه در پوشش یک نهاد مددرسان برای بانوان فعالیت داشته و افراد مورد نظرش را برای انتقال مواد مخدر به بیرون از کشور، نیز از میان جوانان خانواده‌های نیازمند برمی‌گزیده است.
چگونگی ماجرا
در سال ۱۳۹۷هجری خورشیدی، پولیس/پلیس مبارزه با مواد مخدر میدان هوایی بین‌المللی حامد کرزی، در چند مرحلۀ زمانی، افرادی را بازداشت کرد که هریک‌شان ده‌ها «کپسول» مملو از مواد مخدر را بلعیده بودند و می‌خواستند این مواد را به هند قاچاق ببرند.
چنین بازداشت‌هایی در میدان هوایی کابل پیشینه داشتند و در نخست، همه‌چیز همانند گذشته‌ها بررسی گردید و بازداشت‌شده‌گان هم به نهادهای عدلی و قضایی معرفی شدند. اما آنچه که برای تحقیق‌کننده‌گان برخی از این قضایا تازه‌گی داشت، این بود که چندتن از بازداشت‌شده‌گان گفتند که آنان برای دختر جوانی به نام کریمه (نام مستعار) کار می‌کنند. دختری که گفته می‌شد جوان، زیبا و نهایت با سواد است و نیز به مددرسانی برای بانوان خانواده‌های نادار می‌پردازد.
خالد موحد، سخن‌گوی مرکز عدلی و قضایی مبارزه با مواد مخدر که بررسی قضیه کریمه و گروهی را که این دختر رهبری می‌کرد، بسیار جنجالی می‌داند: «جالب این است که کار رهبری قاچاق این‌ها به شکل خانواده‌‌گی بوده و از یک فامیل، دو خواهر که با نام‌های مستعار فعالیت می‌کردند، مسؤولیت جلب و جذب جوانان را داشتند.»
موحد می‌افزاید: «بیشتر اعضای این شبکه، در اجتماع هم فعالیت داشتند. خودشان هم محصل بودند و از محصلین، چندین محصل را از بخش‌های مختلف، از پوهنزی‌های (دانشکده) مختلف، از پوهنزی ادبیات، ژورنالیزم، طب و در کورس‌هایی که این‌ها درس می‌خواندند، آن‌جا افراد و اشخاص را جلب و جذب می‌کردند و به نام این که گویا ما زمینه تحصیل را برای‌تان فراهم می‌کنیم و شما را به بیرون از کشور می‌فرستیم، در حقیقت از این‌ها با استفاده از همان تخنیک‌هایی که خودشان داشتند، در پروژه قاچاق خود استفاده می‌کردند.»
تعقیب و گریز
کریمه که رهبر این گروه مواد مخدر شناخته شده‌است، در پوشش یک نهاد مددرسان کارهایش را به پیش می‌برد و این نهاد جواز کار هم داشت. با این‌هم، نیروهای مبارزه با مواد مخدر، در حدود ۲ سال را در تعقیب کریمه بودند؛ اما وی را به دام انداخته نتوانستند و چندبار هم که تا آستانه بازداشت این دختر پیش رفتند، او فرار کرد.
یکی از مقام‌های بررسی‌کنندۀ پروندۀ کریمه که نمی‌خواهد نامش در گزارش گرفته شود گفت: ««یکی از حوزه‌های پولیس به ما خبر داد که دختری را با مشخصات کریمه بازداشت کرده‌اند. بلافاصله نیروهای‌مان را به حوزه فرستادیم؛ اما درست کمی پیش از رسیدن نیروها، این دختر به شکل مرموزی از داخل حوزه ناپدید شد.»
او می‌افزاید بار دیگر اطلاع گرفتند که کریمه پس از مدت‌ها در صنف درسی دانشگاهی که در آن رشتۀ حقوق را آموزش می‌دید، حاضر شده‌است: «همه‌چیز پلان شده پیش رفت؛ اما همین که داخل صنف شدیم، دیدیم او در جایش نیست و تنها کتابچه و چند کاغذ نوشته‌شده‌اش روی میز مانده. دختری که در چوکی پهلوی کریمه نشسته بود گفت که چند دقیقه پیش از ورود ما، وی یک تماس تیلفونی دریافت کرده و ناگهانی از صنف بیرون شده است.»
این وضع ادامه می‌یابد. نیروهای مبارزه با مواد مخدر همچنان در جست‌وجوی کریمه می‌مانند و او هم همان‌گونه در فرار می‌باشد؛ تا این که روزی خبر می‌رسد که نشانی محل اصلی بودوباش کریمه در مربوطات حوزه پانزدهم شهرکابل، پیدا شده است: «تمام کارها به سرعت انجام شدند. این دفعه خانه را راحت محاصره کردیم و رفتیم دختر را در حالی بازداشت کردیم که در اتاق خوابش هم، بیش از ۳ کیلوگرام مواد مخدر جاسازی‌شده در کپسول‌های کوچک، موجود بود.»
…و اما آیا عملیات بازداشت کریمه، به همین ساده‌گی به موفقیت انجامیده بود؟ همه می‌پرسیدند دختری که این‌همه‌مدت، نیروهای امنیتی را درگیر خودش ساخته بود، چگونه به همین ساده‌گی به دام می‌افتد؟
سرانجام پس از بررسی‌های چندروزه، آشکار می‌شود که دختر بازداشت‌شده خواهر کریمه است، نه خود او! کریمه بازهم توانسته بود پولیس مبارزه با مواد مخدر را اغفال کند. حقیقتی که یک‌بار دیگر، تلاش‌ها را برای بازداشت این دختر قاچاق‌بر، به نقطه صفر برمی‌گرداند: «بسیار زرنگ و بسیار ماهر بود. هرچه می‌کرد تا به دست پولیس نیامده و به کارش ادامه بدهد.»
این رویدادها، گمانه‌هایی را هم به میان می‌آورد که کسی یا کسانی از کریمه حمایت می‌کنند: «هیچ‌گاه نفهمیدیم که چه کسی یا کسانی حمایتش کردند یا می‌کنند. هیچ‌کس چیزی نگفت و از خودش هم چیزی نشنیدیم. شاید هم این همیشه یک راز پوشیده بماند.»
بازداشت خواهر کریمه، این فرصت را به نیروهای مبارزه با مواد مخدر می‌دهد که از روابط شخصی او بیشتر آگاه شوند؛ چیزی که می‌تواند چندی بعد، آنان را به خود این دختر برساند: «بالاخره در یک رستورانت در حومۀ کابل، پیدایش کردیم. باور نمی‌کرد به دام افتاده باشد و ما از حضور کوتاهش در آن رستورانت که به هدف ملاقات یک فرد مورد اعتمادش بود، باخبر شده باشیم؛ اما حتا در آن لحظه هم خونسرد بود و از همان اول تا اخیر مراحل تحقیق و محکمه، تأکید داشت که وی یک دختر نادار است که به خاطر خانواده‌اش، ناچار به انتقال مواد مخدر شده و کدام کاره دیگر نیست.»
حکم ۱۸ سال زندان در دادگاۀ ابتدایی
در مرکز عدلی و قضایی مبارزه با مواد مخدر که در حومۀ کابل واقع شده‌است، با مسؤول بررسی پروندۀ کریمه می‌بینم. او که به‌علت ملحوظات امنیتی، می‌خواهد نامش را در گزارش نگیرم، می‌گوید که دادگاۀ ابتدایی کریمه چندی پیش برگزار شد و وی به ۱۸ سال زندان محکوم گردید. حکمی که به باور بررسی‌کننده‌گان این قضیه، برای مجرمی چون کریمه، بسنده نیست: «محکمه محترم ابداییه در حکم‌شان، کریمه نام را به عنوان عضو شبکه قاچاق مواد مخدر، مطابق ماده ۶۱ کود جزا محکوم به مجازات کرده بودند؛ اما دلایل کافیی که نزد سارنوالی وجود داشت و درج صورت دعوی سارنوال موظف بود، براساس آن، مجازات داده‌شده مورد قناعت ما قرار نگرفت و فورم استیناف‌طلبی در زمینه ثبت شد؛ چون کریمه از جمله افرادی است که یک شبکه را رهبری می‌کند.»
با این‌حال، شواهد محکومیت خواهر کریمه در این پرونده، تنها به همان بیش از ۳ کیلوگرام مواد مخدر پیدا شده در اتاق خوابش و نیز پیوندش با این شبکه قاچاق برمی‌گردد.
در مرکز عدلی و قضایی مبارزه با مواد مخدر، به من می‌گویند که کریمه در مواردی، کوشیده است تا با مردان و پسرانی پیوند عاطفی برقرار کند و از این راه، آنان را به همکاری با خودش وادارد. چنان‌که شماری از بازداشت‌شده‌گان قضایای مرتبط با این گروه، نیز به نزدیک بودن خودشان با کریمه اشاراتی داشته‌اند.
در همین زمینه، گفته می‌شود که در هنگام بازداشت کریمه که ظاهراً در محل ملاقات او با فرد مورد اعتمادی اتفاق افتاد، از دستکول کریمه، تابلیت «ک» به دست آمده بود.
مسؤول بررسی پروندۀه کریمه از این‌که در خانۀ این دختر، نشانه‌هایی دیده شده‌است که او برای شکار کسان دیگری هم برنامه‌ریزی کرده بود، نیز قصه می‌کند: «تعداد زیادی از اسنادی هم است که نشان می‌دهد افراد دیگری هم تحت کار این شبکه قرار داشته تا به نحوی آنان را به طرف قاچاق مواد مخدر بکشانند و زمینه سفرشان را به خارج از کشور مساعد و توسط آنان، مواد را انتقال بدهند.»
پاییز و پیکار با مواد مخدر
در نزدیک به ۳ سال اخیر، در حدود ۱۰ تن از افرادی که عضو گروه کریمه بودند و می‌خواستند کپسول‌های پُر از مواد مخدری را که بلعیده بودند به هند ببرند، تنها در میدان هوایی کابل به دام پولیس مبارزه با مواد مخدر افتاده‌اند. شیوه‌یی که در قاچاق مواد مخدر بسیار معمول است و در آن، هر فرد تا بیش از نیم کیلوگرام مواد مخدر را می‌تواند در بطنش جا بدهد.
به‌گفتۀ مسؤولان مرکز عدلی و قضایی مبارزه با مواد مخدر، از میان ۲۷۸ تنی که در پاییز امسال در سراسر افغانستان به اتهام قاچاق مواد مخدر بازداشت شده‌اند، ۴۷ تن‌شان کسانی بودند که می‌خواستند با همین شیوه و یا هم با جاسازی مواد مخدر در بکس‌ها و دیگر وسایل، از میدان هوایی کابل به هند یا امارات متحده عرب بروند.
در این میان، افرادی که وابسته به گروه کریمه بوده‌اند، تنها به قاچاق هیرویین می‌پرداخته‌اند. مواد مخدری که یک کیلوگرام آن در افغانستان تا ۳۵۰۰ دالر ارزش دارد و این ارزش در بازارهای جهان چند برابر می‌شود.
در چنین اوضاعی، آمارهای مرکز عدلی و قضایی مبارزه با مواد مخدر نشان می‌دهند که در پاییز امسال، تنها بخشی از مواد مخدر کشف و ضبط شده از سوی نیروهای مبارزه با مواد مخدر هم‌چون هیرویین، کرستال، تریاک، مورفین و چرس، در داخل کشور بیش از ۶ میلیون دالر ارزش داشته است.
در این پاییز، در دادگاه‌های ابتدایی مرکز عدلی و قضایی مبارزه با مواد مخدر به ۳۲۲ قضیه رسیده‌گی شده است و در پیوند با این قضایا، ۴۶۰ تن به حبس‌هایی بین ۳ ماه تا ۳۰ سال محکوم شده‌اند.
شمار قضایای فیصله‌شده در دادگاه‌های استیناف این مرکز در این مدت هم، به ۲۹۵ و شمار محکومان این دادگاه‌ها به ۳۹۳ می‌رسد.
رو در رو در دادگاه استیناف؟
در هنگام تهیه این گزارش، کوشیدم با خود کریمه و یا مصاحب حقوقیی که برگزیده بود، ببینم؛ اما به علت آنچه که «در انکشاف بودن این قضیه» گفته شد، به چنین فرصتی دست نیافتم. فهمیدم که باید منتظر بمانم تا در صورت امکان، در جلسه دادگاه استیناف کریمه حضور یابم و او را از نزدیک ببینم.
در این میان، مسؤول بررسی پروندۀ کریمه – با خنده – تأکید داشت که وقتی من با کریمه روبه‌رو بشوم، شاید چیزهایی را که دربارۀ او شنیده‌ام، باور نکنم: «ظاهراً دختر ساده و معصومی است. یک دختر آموزش‌دیده و کوشا به نظر می‌رسد. جالب است بگویم روزی که محکمه‌اش تمام شد، در پایان جلسه با کنایه به ما گفت که من خودم حقوق خوانده‌ام و می‌دانم شما چه اتهامات ناحقی را برمن برچسب زده‌اید.»