تحلیل فینال جام جهانی ۲۰۲۲؛ امباپه پا به پای مسی درخشید، دشان به اسکالونی باخت
تیم ملی آرژانتین در حالی قهرمان جام جهانی قطر شد که مسابقات را با شکست ناباورانه به عربستان سعودی آغاز کرد، اما این تیم با هدایت لیونل اسکالونی بازی به بازی بهتر شد و در فینال به اوج رسید.
فینال جام جهانی ۲۰۲۲ درحالی آغاز شد که نگرانی‌ها درباره نرسیدن چند بازیکن مصدوم و بیمار دو تیم، با انتشار ترکیب اصلی برطرف شد.
فرانسه که گفته می‌شد چندین بازیکن درگیر ویروس آنفلوآنزا دارد، با حضور همه آن‌ها به فینال قدم گذاشت و آرژانتین هم که در جلسه تمرینی دو روز قبل بازی چند مصدوم داشت، با ترکیب کامل به فینال رسید.
غافلگیری ویژه در ترکیب آرژانتین شکل گرفت، آن هم با حضور آنخل دی ماریا در خط میانی.
ستاره چپ پای آرژانتین که در نیمه‌نهایی مقابل کرواسی روی نیمکت نشسته بود، این بار در ترکیب اصلی قرار گرفت تا ترکیب تیم اسکالونی در شروع فینال نسبت به بازی نیمه‌نهایی، هجومی‌تر باشد.
فرانسه با همان ترکیب همیشگی خود بازی را آغاز کرد. اوپامکانو که به دلیل بیماری فرصت حضور مقابل مراکش را از دست داده بود، بار دیگر در قلب خط میانی قرار گرفت.
سه هافبک فرانسه، همان مثلث موثر شوامنی، ربیو و آنتونی گریزمان بودند و خط حمله هم برخلاف برخی اخبار که مبنی بر حضور تورام در ترکیب اصلی بود، با همان مثلث همیشگی یعنی کیلیان امباپه، عثمان دمبله و اولیویه ژیرو شکل گرفت.
بازگشت باشکوه دی‌ماریا
حضور دی‌ماریا در ترکیب به این مفهوم بود که اسکالونی از ۲-۴-۴ دست کشیده و با سیستم ۳-۳-۴ بازی می کند. با شروع بازی مشخص شد آرژانتین به طرز غافلگیرانه‌ای می‌خواهد بسیار هجومی بازی کند.
تقریبا تا دقیقه ۲۳ که حرکت دی‌ماریا از سمت چپ، با سهل‌انگاری دمبله تبدیل به خطا روی بال چپ آرژانتین و پنالتی برای این تیم شد، فرانسه به ندرت موفق به اجرای یک حرکت هجومی موثر شده بود.
مسی از روی نقطه پنالتی گل اول بازی را زد اما حتی پس از این گل هم آرژانتین به حفظ توپ در نیمه حریف و پرسینگ پرفشار پس از لو دادن توپ، ادامه داد.
فرانسوی‌ها از پیدا کردن راه حل مقابل بازی هجومی و پرفشار آرژانتین تقریبا ناتوان بودند، تا اینکه گل دوم در دقیقه ۳۶ روی یک ضدحمله استثنایی ثبت شد.
این یکی از زیباترین گل‌های تمام فینال‌های جام جهانی بود.
فرانسه که به ندرت با توپ وارد نیمه زمین آرژانتین شده بود، با لو دادن توپ، با پاس‌های سریع دی‌پائول، مسی، آلوارز و البته ضربه آخر دی‌ماریا از داخل محوطه جریمه مواجه شد.
هرچند دیدیه دشان با دو تعویض عجیب پیش از پایان نیمه اول و بیرون کشیدن ژیرو و دمبله و به میدان فرستادن مارکوس تورام و کولو موانی سعی کرد انگشت اتهام در مورد نمایش فنی ضعیف تیمش را متوجه این دو مهاجم کند، اما کادر فنی فرانسه مسئول نمایش ناامیدکننده نیمه اول بود.
طوفان یک دقیقه‌ای امباپه
فرانسه به رغم دو تعویض زودهنگام، در ۱۵ دقیقه ابتدایی نیمه دوم هم تحت تاثیر حریف آماده خود بود. اما به میدان رفتن کینگزلی کومان و ادواردو کاماوینگا به جای گریزمان و هرناندز، تا حدودی فرانسه را در فاز حمله قوی‌تر کرد.
اسکالونی هم برای کنترل بازی دی‌ماریا، بهترین بازیکن خود را بیرون کشید و آکوینا که در سمت چپ کاملا یک عنصر دفاعی است را به جای ستاره هجومی خود به میدان فرستاد اما برنامه‌های سرمربی آرژانتین به خوبی پیش نرفت.
نخستین ضربه در چارچوب دروازه آرژانتین اما در دقیقه ۸۰ ثبت شد؛ زمانی که امباپه ضربه پنالتی‌ای که با خطای اوتامندی روی کولو موانی به دست آمده بود را تبدیل به گل کرد.
فرانسه عملا تا این لحظه از بازی هیچ شانس گلی خلق نکرده بود اما فقط یک دقیقه و ۳۷ ثانیه بعد، دومین گل هم ثبت شد؛ در صحنه‌ای که حرکت تورام با شوت سرضرب امباپه همراه شد تا بازی در یک دقیقه به تساوی برسد.
برای آرژانتین پذیرش روانی این تغییر نتیجه، چنان دشوار بود که تا سوت پایان وقت قانونی بازی، چند بار دیگر در آستانه گل خوردن و باخت در ۹۰ دقیقه قرار گرفت اما بازی سرانجام با تساوی ۲-۲ به وقت اضافه کشیده شد.
بازی بسکتبالی در وقت اضافه
اسکالونی که در کل ۹۰ دقیقه بازی فقط یک تعویض انجام داده بود در وقت اول اضافه گونزالو مونتیل، لئوناردو پاردس و لائوتارو مارتینز را به میدان فرستاد تا تیمش را در هر سه خط تقویت کند.
فرانسه در وقت اول اضافه تیم برتر میدان بود و به نظر می‌رسید آرژانتینی‌ها از نظر فیزیکی تحلیل رفته‌اند اما در وقت دوم اضافه، بازی کاملا موقعیت بسکتبالی پیدا کرد؛ به این مفهوم که هر دو تیم در فاز حمله، تا آستانه باز کردن دروازه یکدیگر پیش می‌رفتند.
کاری که سرانجام آرژانتین در دقیقه ۱۰۸ موفق به انجام آن شد و شوت دفع شده توسط لوریس، از مقابل دروازه فرانسه با ضربه مسی وارد دروازه شد.
هیچکس انتظار نداشت فرانسه برای دومین بار به بازی برگردد اما خطای هند ناشیانه مدافع آرژانتین، دوباره امباپه را پشت نقطه پنالتی قرار داد و هت‌تریک امباپه در فینال جام جهانی با این پنالتی کامل شد.
با تساوی ۳-۳، بازی به پنالتی کشیده شد و آرژانتین با مهارتی که مارتینز، دروازه‌بان این تیم پیش‌تر مقابل هلند هم نشان داده بود، قهرمان جهان شد.
در جریان بازی هم تیم شایسته‌تر برای کسب قهرمانی آرژانتین بود؛ تیمی که ۵۴ درصد مالکیت توپ داشت و با ۱۰ ضربه به چارچوب، آمار دو برابری نسبت به فرانسه در این زمینه داشت.
فرانسه نوسان فنی شدیدی را در ۳ بازی پایانی خود مقابل انگلیس، مراکش و آرژانتین بروز داد اما با نبوغ امباپه و چند مهره هجومی دیگر هر بار از ناکامی فرار کرد.
این بار هم تا آخرین لحظه ضعف فنی خود نسبت به آرژانتین را پوشش داد اما سرانجام در ضربات پنالتی نتوانست به دومین قهرمانی پیاپی در جام جهانی برسد.
بهترین پایان ممکن برای مسی
پیش از این بازی امباپه و مسی بیش از تمام بازیکنان دیگر دو تیم در مرکز توجه رسانه‌ها بودند و در جریان بازی هم ستاره اصلی تیمشان بودند.
امباپه با زدن ۳ گل در فینال که از دیدار پایانی سال ۱۹۶۶ بی‌سابقه بوده، ۸ گله شد و به آقای گلی تورنمنت رسید.
مسی هم دو گل زد، روی گل دیگر نقش مستقیم داشت و عنوان بهترین بازیکن مسابقه فینال و تورنمنت را هم کسب کرد. به این ترتیب از یک سو آرژانتین سومین قهرمانی خود در جام جهانی و اولین قهرمانی از سال ۱۹۸۶ که مارادونا در آن نقش محوری داشت را جشن گرفت.
از سوی دیگر نیز حدود یک سال پس از درگذشت دیه‌گو آرماندو مارادونا، جام قهرمانی جهان در دست لیونل مسی قرار گرفت، فوق ستاره‌ای که بسیاری از هواداران آرژانتین می‌خواستند در آخرین حضورش در جام‌های جهانی، این افتخار را کسب کند و در جایگاهی همسنگ مارادونا قرار بگیرد.
یکی از گزارشگران تلویزیونی پس از گل سوم آرژانتین که توسط مسی زده شد، برای او از نام دیه‌گو آرماندو مسی استفاده کرد؛ عنوانی که ابرستاره معاصر آرژانتین را کنار اسطوره بزرگ فوتبال جهان قرار داد؛ در فینال جام جهانی انگار روح مارادونا در کالبد مسی قرار گرفته بود.