حمل یار مهربان

 در دوره ای که به نظر کارشناسان، گرایش به کتاب و مطالعه کمرنگ شده است، کتابفروشان سیار توانسته اند با حمل کتاب بخشی از سنگینی رسالت ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی را به دوش بکشند.

نگاه نو-  به گزارش ایرنا، هر روز شمار خوانندگان کتاب کم می شود و توسعه فضای مجازی مجال مطالعه را از مردم گرفته است اما در این میان هستند افرادی که با تلاش و پشتکار، برخورد مناسب و آگاهی بالا مردم را به کتاب خواندن ترغیب می کنند و به نیاز مخاطب در خرید کتابهای کاربردی بخوبی پاسخ می دهند و از سوی دیگر در روزگاری که یافتن شغل برای خیلی از افراد سخت و پیچیده شده است، هستند افرادی که با فروش سیار کتاب هم برای خود شغل ایجاد کرده و هم در ترویج امر مهم کتابخوانی ایفای نقش می کنند.

اعظم محمدیان و ناهید فرهمند ۲ بانوی شهرکردی از جمله این افراد هستند که سالهاست با کتابفروشی سیار در سطح شهر نه تنها کسب درآمد می کنند بلکه آگاهانه در مسیر یک اقدام شایسته فرهنگی گام بر می دارند.

در طول چند سال اخیر افراد متعددی را دیدم که دوره می گردند و کتاب می فروشند اما وجه تمایز این ۲ بانو نسبت به سایرین برخورد مناسب و مخاطب محوری آنهاست که سبب شده پس از ۷ سال همچنان با اشتیاق و پشتکار بالا در این مسیر حرکت کرده و این حرفه را ادامه دهند.

اعظم محمدیان (کتابفروش سیار) بخوبی می داند که ظاهر کتاب نمی تواند نیاز مخاطبان را بخوبی برآورده سازد و ضروری است تا از محتوای آن با خبر باشند و از این طریق توانسته بعنوان یک کتابفروش موفق در چرخه تولید و نشر کتاب نقش پررنگ تری نسبت به سایر عوامل ایفا کند.

اکنون که تبلیغات در حوزه کتاب و کتابخوانی بزعم برخی کارشناسان ضعیف و محدود است، این دست از فروشندگان توانسته اند بخشی از این خلاء را پرکنند و با حمل کتاب بخشی از سنگینی رسالت ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی را به دوش بکشند.
این موضوع را می توان در اولین برخورد با این ۲ بانوی کتابفروش بخوبی دریافت. «آگاهی بالا نسبت به کتابهای عرضه شده» و «برخورد مناسب و درک درست آنها از نیاز مخاطب» سبب شده تا علیرغم اینکه نیازی به کتاب نمی دیدم چند جلد کتاب با رضایت کامل از آنها خریداری کنم.

وقتی به گفت و گو با این ۲ بانو پرداختم در ابتدا از سختی ها و مشکلات ابتدای کار خود سخن گفتند.

اعظم محمدیان که به کار توزیع و فروش کتاب در سطح شهر مشغول است در همین خصوص می گوید: در ابتدای کار با سختی ها و مشکلات بسیاری روبه رو بودم و مردم با اکراه برخورد می کردند و برای اینکه مردم را متمایل به کتاب خواندن کنیم زمان زیادی طول کشید.

وی ادامه داد: کار خود را با فروش کتاب در درب خانه ها شروع کردم اما واکنش مردم عجیب بود و چون یک خانم مبادرت به این کار می کرد دید منفی داشتند و حتی عنوان می کردند: «مگر وضع کتاب این قدر خراب شده که آن را درب خانه ها می آورید و می فروشید».

این بانوی کتابفروش، علاقه شخصی به کتاب، صبوری، پشتکار و اعتماد به نفس بالا را رمز تداوم کار خود دانست و گفت: گرچه در برخی موارد از حرف مردم ناراحت می شدم اما هیچگاه ناامید نشدم و سعی کردم راه خود را ادامه دهم و با رفتار مناسب، برخورد خوش و معرفی کتابهای کاربردی رفته رفته بسیاری از مردم را به کتابخوانی علاقه مند کردم.

اعظم محمدیان ادامه داد: امروز مخاطبان بسیاری در مراکز دولتی و خانه های شخصی پیدا کرده ام که نه تنها برای نیاز خود بلکه به مناسبت های مختلف برای دادن هدیه به دوستان خود کتاب سفارش می دهند و استقبال خوبی از کتاب دارند.

وی که از کار و حرفه خود لبخند رضایت بر لب دارد، عنوان می کند: وقتی می بینم که پس از سالها توانسته ام افراد بسیاری را به کتاب خواندن علاقمند کنم انرژی مضاعفی دریافت می کنم و سختی کار را فراموش می کنم.

محمدیان افزود: بسیاری از مخاطبانم که بیشتر کارمند ادارات و نهادهای دولتی هستند ۱۰ درصد از درآمد ماهانه خود را به خرید کتاب اختصاص می دهند و خوشحالم کتاب در سبد خانوار برخی مردم شهر جای گرفته است.

وی همچنین از تاثیر کتابفروشی بر زندگی خود گفت و عنوان کرد: برای فروش کتاب و جذب مخاطبان بیشتر باید قبل از آن کتاب ها را مطالعه کنم و نسبت به آن آگاهی لازم را داشته باشم از همین رو هم دانش و آگاهی خودم بالا می رود و هم می توانم به مردم براحتی مشاوره خرید کتاب بدهم.

این کتابفروش سیار به تجربیات شیرین خود در این حرفه اشاره کرد و گفت: برخی افراد با همین کتابهایی که به آنها فروختم، کارآفرینی کردند و مسیر زندگی شان تغییر کرد بطور مثال یکی از خانم هایی که کتاب طرز تهیه مربا را خریده بود، برای خود کسب و کاری در تولید مربافروشی راه اندازی کرده است.

خانم محمدیان که مادر یک دختر ۷ ساله است مطالعه کتاب را عامل مهمی در استحکام زندگی خانوادگی خود عنوان می کند و می گوید: با وجود اینکه از ساعت ۷ صبح تا ۵ بعدازظهر در سطح شهر به کتابفروشی می پردازم اما نمی گذارم وظایف مادری و همسری ام تحت تاثیر کارم قرار گیرد و به همه جوانب زندگی خود رسیدگی می کنم.
وی ادامه داد: با شغلی که دارم احساس مفید بودن می کنم و این حس را به خانواده خود نیز منتقل می کنم و این موضوع از درآمد حاصل از کار برایم ارزشمندتر و مهمتر است.

محمدیان، کتاب خواندن را به همه افراد جامعه به ویژه به زنان توصیه کرد و گفت: مادران آگاه و باسواد بهتر می توانند فرزندان موفق تربیت کنند.

ناهید فرهمند از دیگر کتابفروشان سیار شهر است که تجربه هایی مشابه همکار خود اعظم محمدیان دارد و می گوید: اگرچه ما را بیشتر تحت عنوان بازاریاب و کتابفروش سیار می شناسند اما با مطالعه کتابهای متعدد از هر رشته و حرفه ای آگاهی پیدا کرده و می توانیم به راحتی مردم را مشاوره دهیم.

این بانوی کتابفروش عنوان کرد: هدف ما تنها فروش کتاب نیست بلکه هدفی بالاتر که همان کتابخوان کردن افراد جامعه است را پیگیری می کنیم و در طی این سالها به هدف خود نیز تا حد بسیاری رسیده ایم.

در تمام طول مصاحبه با این ۲ بانوی کتابفروش علاقه به کار، صبوری و شادابی را می توانستم در چهره آنها بخوبی ببینم و چه خوب که هنوز شغل هایی وجود دارد و افرادی هستند که هرچند با درآمد ناچیز اما از سر علاقه و اعتقاد به فعالیت های فرهنگی اثرگذار مشغول هستند و نسبت به آن ابراز رضایت قلبی دارند.

به تبع هر اقدام جدید و تازه ای در جامعه با واکنش های مثبت و منفی مواجه می شود و موافقان و مخالفان خاص خود را دارد، اما فارغ از این نظرات باید از هر اقدام و فعالیتی که منجر به ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه می شود حمایت کرد.
همگان می دانند سرانه مطالعه یکی از شاخص های ارزیابی رشد و توسعه و پیشرفت فرهنگی هر کشور است و عام ترین تعریف از سرانه مطالعه، میانگین مدت زمان مطالعه یک نفر در شبانه روز است. در ایران آمارهای متعددی برای سرانه مطالعه اعلام می شود و اعداد اعلام شده از ۲ دقیقه تا ۷۶ دقیقه متغیر است.

به گفته علی اصغر سیدآبادی مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه ریزی فرهنگی و کتابخوانی وزارت ارشاد، آخرین پیمایش سرانه مطالعه در کشور به سال ۹۴ بازمی گردد که در این پیمایش، سرانه مطالعه بزرگسالان (افراد بالای ۱۵ سال سن) بیش از ۱۲ دقیقه در روز اعلام شده است.

این رقم برای استان چهارمحال و بختیاری که از امکانات و زیرساخت های محدود سخت افزاری و نرم افزاری نسبت به شهرهای بزرگ در حوزه چاپ، نشر و عرضه کتاب برخوردار است، کمتر خواهد بود. همچنین ۲۵ هزار و ۶۷۸ مترمربع فضای کتابخوانی در این استان وجود دارد که براساس آن سرانه فضای کتابخوانی در این استان به ازای هر ۱۰۰ نفر، ۲٫۷۱ مترمربع است.

از همین رو برای جبران این کاستی ها حرکت هایی از قبیل کتابخانه سیار و ایجاد مراکز فروش کتاب در مرکز شهر و در کنار مراکز خرید می تواند گام موثری در ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی و افزایش سرانه مطالعه باشد.