رده بایگانی عنوان صفحه
انتخاب سردبیر
می‌اندیشم، پس خطا می‌کنم
تصور کنید می‌توانستیم خطا را به کلی حذف کنیم. کسی که هرگز خطایی از او سر نمی‌زند، چگونه انسانی خواهد بود؟ این پرسش، دو پاسخ بسیار متفاوت دارد. یک پاسخ در نظر گرفتن موجودی ابرانسانی و خداگونه است. این شعر الکساندر پوپ بر همین اساس سروده شده…
درسی که جان لیمبرت به ما می دهد!
شاهنامه به ما می آموزد که اردوی دشمن سراسر بدی و خباثت و رزالت نیست. اگر توران افراسیاب دارد پیران هم دارد. شبستان پاکیزه و فریگیس و گلشهر هم دارد.
اگر آمریکا ترامپ دارد انسان های دانشمند و خردمند و انسان دوست هم دارد. از این…
توطئه و تئوری توطئه!
در ادبیات سیاسی "تئوری توطئه" به معنای باور به شبکه یا محفلی پنهان و مخوف از افراد اسرارآمیز در نقطه‌ای رازآمیز از جهان است که امور عالم را با دسیسه‌های پیچیده به نفع خود رقم می‌زند.
تئوری توطئه بدان جهت مورد طرد و طعن متفکران…
ماکیاوللی می‌پرسید: بهتر است مردم از حاکم بترسند یا دوستش داشته باشند؟
کمتر نویسنده‌ای به بدنامی نیکولو ماکیاوللی وجود دارد. او را «شیطان» و «آموزگار شر» خوانده‌اند و نامش را مثل نوعی ناسزا یا نفرین، بر روی شریرانه‌ترین طرح‌ها و اقدامات سیاسی نهاده‌اند. اما مگر این سیاست‌مدار کارکشتۀ ایتالیایی چه می‌گفت که…
آیا مدل‌های ریاضیاتی بالاخره می‌توانند موفق به پیش‌بینی تاریخ شوند؟
پیش‌بینی وقایع آینده شاید بزرگترین آرزوی علوم اجتماعی باشد. چیزی که تلاش برای رسیدن به آن تا به امروز چندان حاصلی نداشته و همین باعث شده تا بسیاری از پژوهشگران علوم تاریخی و اجتماعی، از این آرزو دست بردارند. بااین‌حال، هنوز کسانی پیدا…
آیا ادعاهای روان‌شناسی مثبت‌گرا واقعاً علمی است؟
داستان روان‌شناسی مثبت‌گرا بی‌شباهت به داستان پیدایش ادیان بزرگ جهانی نیست. حدود بیست‌سال پیش، یک روان‌شناس آمریکایی که عمدۀ شهرتش را مدیون تحقیق دربارۀ سیاهی‌های روح انسان بود، ناگهان هنگام صحبت با دختر پنج‌ساله‌اش، از خود پرسید: چرا همه…
پیام سید محمد خاتمی به مناسبت شهادت سردار مجاهد حاج قاسم سلیمانی عزیز
بسم الله الرحمن الرحیم
مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ ۖ فَمِنْهُم مَّن قَضَىٰ نَحْبَهُ وَمِنْهُم مَّن يَنتَظِرُ ۖ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا
شهادت سردار سرافراز سپهبد پاسدار…
«بحران سرمایه‌داری» آن چیزی نیست که اروپایی‌ها تصور می‌کنند
موج اخیر کتاب‌ها و مقالاتی که درباره‌ی بحران سرمایه‌داری نوشته شده‌اند، مرگ سرمایه‌داری یا گذار از آن را پیش‌بینی می‌کنند. برای کسانی که دهه‌ی ۱۹۹۰ میلادی را به یاد می‌آورند، شباهت عجیبی میان این پیش‌بینی و نوشته‌های آن دوره وجود دارد.…
«تصمیمهای سال جدید» را رها کنیم؟
برای نوشتن این مطلب در گوگل واژه‌ی New Year Resolutions یا همان «تصمیمهای سال جدید» را جست‌وجو کردم. می‌دانید نتیجه چه رقمی است؟ نزدیک به ۱۵۸ میلیون! «انجمن روان‌شناسی آمریکا» می‌گوید ۹۳ درصد از مردم آمریکا هر سال در پایان سال و آغاز سال…
سندروم باکستر چیست؟
در صحنه‌ای از فیلم تایتانیک در حالی که کشتی در اثر برخورد با کوه یخ دچار صدمه‌ی جدی شده بود، گروهی نوازنده در عرشه‌ی کشتی مشغول اجرای قطعات برگزیده از موسیقی کلاسیک بودند!
آنان کار خود را به بهترین نحو اجرا می‌کردند و دقت…
هوش مصنوعی اشتباه نمی‌کند، برای همین باید از آن ترسید
ما هنوز نمی‌دانیم هوش مصنوعی چطور تصمیم می‌گیرد، اما می‌دانیم مثل انسان‌ها عمل نمی‌کند
همۀ نشانه‌ها حاکی از این است که در آینده‌ای نه‌چندان دور، هوش مصنوعی به بخش مهمی از زندگی روزمرۀ ما تبدیل خواهد شد. هوش مصنوعی علاوه بر آنکه…
آیا تلفن‌های همراه بخشی از ما شده‌اند؟
نوامبر سال ۲۰۱۷ بود که فردی مسلح وارد کلیسایی در سادرلند اسپرینگز در تگزاس شد و با شلیک گلوله ۲۶ نفر را کشت و ۲۰ نفر دیگر را زخمی کرد. او سپس در حالی که پلیس و مردم محلی در تعقیب‌اش بودند با خودروی خویش از صحنه گریخت اما با از دست دادن…
افسانه‌ی عصر طلایی کتاب‌خوانی
گستره‌ی توجه مدام کوتاه‌تر می‌شود. دیگر حوصله‌ی مطالعه‌ی درست و حسابی را نداریم. چاپ متون، فناوریِ منسوخی است و آینده به تورق کتاب‌های الکترونیکی و صفحات اینترنتی دارای اَبَرپیوند تعلق دارد. گوش دادن به کتابی صوتی به خوبی خواندن کتابی مناسب…
فوکو می‌پرسید «چطور می‌توان تن به انقیاد نداد؟»
میشل فوکو، فیلسوف و مورخ فرانسوی، در کشور ما نامی آشناست. هم به واسطۀ سفرهایش به ایران و نوشته‌هایش دربارۀ انقلاب اسلامی و هم به دلیل در دسترس بودن بیشتر آثارش به زبان فارسی. فوکو فیلسوفی پیچیده و درخشان بود که بارها در افکار خودش بازاندیشی…
چگونه ثنویت دکارت سلامت ذهنی ما را از بین برده است
در اواخر عصر رنسانس، تغییری بنیادی در معرفت‌شناسی و مابعدالطبیعه‌‌ی غربی رخ داد. پیشتازی نیکولاس کپرنیک، گالیلئو گالیله و فرانسیس بیکن در علم مسئله‌ای جدی را برای آموزه‌های مسیحی و سلطه‌ی آن بر جهان طبیعی مطرح کرد. بر اساس مباحثات و…
چرا وقتی به بچه‌هایمان فکر می‌کنیم، ترس سراسر وجودمان را می‌گیرد؟
تا ده بیست سال پیش، کاملاً عادی بود که بچه‌ای ۶-۵ ساله، تنها در صف نانوایی ایستاده باشد، یا بدون نظارت پدر و مادر، ساعت‌ها در کوچه و خیابان‌های محله بازی کند. امروز حتی نمی‌توانیم تصور کنیم که بچۀ کوچکی را بفرستیم خرید یا آزاد بگذاریم تا در…
چرا از بچه‌پولدارها بدمان می‌آید؟
چرا از بچه‌پول‌دارهای نازپرورده بدمان می‌آید؟ چرا حتی وقتی آرزوی پولدار شدن می‌کنیم، همیشه به خودمان وعده می‌دهیم که پولدارهایی خواهیم شد که شبیه این بچه‌پولدارها نخواهند بود؟ در مقابل، به همان اندازه که از پولدارها بدمان می‌آید، نگاه مثبتی…
بر من خرده نگیرید: از آدم‌هایی که سرشان توی گوشی است وحشت می‌کنم
سردمداران شرکت‌های فناورانه همیشه از چیزهایی می‌گویند که محصولات جدید به زندگی ما اضافه می‌کنند. سرعت بیشتر، آسانی و ارزانی و امکاناتی که پیش از این نداشته‌ایم. اما هیچوقت از چیزهایی که در اثر این محصولات از دست می‌دهیم حرف نمی‌زنند. فناوری…
مخترعِ لایک دلتنگ دورانی است که اینترنت وجود نداشت
گروهی از خلاق‌ترین مهندسان سیلیکون‌ولی، کسانی که لایکِ فیس‌بوک را به وجود آوردند، یا آن‌هایی سیستمِ رفرش‌کردن توییتر را با کشیدن انگشت به سمت پایین صفحۀ نمایش طراحی کردند، امروز از اختراعات خود پشیمان شده‌اند. آن‌ها می‌بینند محصولاتشان، مثل…
آیا به دیگران ربطی ندارد که ما چه باوری داریم؟
به دیگران ربطی ندارد که ما چه غذایی دوست داریم. اگر کسی از پیتزا بدش می‌آید، مشکلی نیست؛ می‌تواند از ساندویچ خودش لذت ببرد و ما را با غذای دلخواهمان تنها بگذارد. به همین ترتیب، گویا باورهایمان هم، مثل غذاها، جزو حریم شخصی ما محسوب می‌شوند و…
سلبریتی‌ها چه اهمیتی دارند؟
اسکار وایلد در رمان تصویر دوریان گِری (۱۸۹۱) به شوخی می‌نویسد: «تنها یک چیز در جهان بدتر از این است که همه از تو حرف بزنند، و آن این است که هیچ‌کس از تو حرفی نزند». هنگامی که وایلد این کلمات را می‌نوشت در اوج شهرت بود ــ و در آغاز رسوایی…
اولگا توکارچوک: ادبیات باید تأمل‌برانگیز باشد
اولگا توکارچوک نه تنها نویسنده‌ای نامدار بلکه فعالی سیاسی است و به دفاع از حقوق زنان و اقلیت‌های جنسی شهرت دارد. آن‌چه در ادامه می‌خوانید برگردان گزیده‌هایی از گفت‌وگوی دویچه‌وِله با این برنده‌ی نوبل ادبیات است.
دویچه‌وله: وقتی…
هیلاری پاتنم می‌پرسید: چگونه ذهن بدن را در اختیار می‌گیرد؟
هیلاری پاتنم فیلسوفی بود که در طول حیات فکری‌اش به موضوعات متنوعی اندیشید. اما شهرت او بیشتر به‌خاطر ارائۀ برداشتی جدید از مسائلی در فلسفۀ زبان و فلسفۀ ذهن است. درون‌مایۀ برجسته‌ای که در نوشته‌های این فیلسوف و استاد دانشگاه هاروارد به چشم…
فوکو و مساله قدرت به زبان ساده
امروز زادروز میشل فوکو فیلسوف پست مدرن فرانسوی است. وقتی می گوییم فلسفه پست مدرن یعنی فلسفه ای که ساختارها و مبناهای فلسفه مدرن و پیشا مدرن را به عنوان اصول و مفروضات قطعی، قبول ندارد و معتقد است که باید این ساختارهای پذیرفته شده را بازبینی…
هیکیکوموری‌ها: آدم‌هایی که سال‌ها از اتاق خوابشان بیرون نمی‌آیند
همۀ ما گاهی دلمان می‌خواهد چند روزی را در خانه یا اتاقمان بمانیم و از هیاهوهای اجتماع دور باشیم. اما در برخی افراد این تمایل شکلی افراطی به خود می‌گیرد. طوری که ممکن است فرد سال‌ها از خانۀ خودش بیرون نیاید. نوعی حبس خودخواسته که معمولاً با…
«جایگزینی عظیم» چیست؟
ماه گذشته، فردی مسلح در فروشگاه والمارت در اِل پاسو (در ایالت تگزاس) به سوی مردم آتش گشود، ۲۲ نفر را کشت و بیش از ۲۰ نفر را زخمی کرد.
به گفته‌ی مقامات، پاتریک کروسیوس، سفیدپوستی ۲۱ ساله، چند دقیقه پیش از این کشتارِ جمعی بیانیه‌ای سرشار…
وقتی صدای دعواهای همسایه‌ها را می‌شنویم، باید کاری بکنیم؟
«در آپارتمان‌های کوچک چپانده شده‌ایم، از همیشه به هم نزدیک‌تریم و از همیشه به هم دورتر»
اگر در آپارتمان زندگی می‌کنید، بدون اینکه بخواهید، گزارش صوتی کاملی از زندگی همسایه‌هایتان خواهید داشت. می‌دانید کدام خانواده‌ها بچه دارند، سلیقۀ…
چرا سلامت روان مسئله‌ای فمینیستی است؟
این مطلب به مناسبت «روز جهانی سلامت روان»( ۱۰ اکتبر) نوشته شده است.
در سال ۱۸۹۲ میلادی، شارلوت پرکینز گیلمن، نویسنده و فعال اجتماعی آمریکایی، داستان «کاغذ دیواری زرد» را در مجله‌‌ی نیو اینگلند منتشر کرد. داستانی که انگار ادبیات زنان را…
داستان سرسختی در برابر سختی
وقتی صحبت از اختراعات و اکتشافات مهم در تاریخ به میان می‌آید به ندرت نام زنان دانشمند به گوش می‌خورد. اکثرمردم شاید تنها دانشمند زنی که می‌شناسند ماری کوری باشد. چرا؟ آیا زنان در گذشته استعداد لازم را برای اختراع و اکتشاف نداشتند؟ و یا…
اگر با خودمان صادق باشیم، چه چیزی را از دست می‌دهیم؟
پوشیدن لباس‌های رسمی خیلی وقت‌ها عذاب‌آور است. این لباس‌ها گرم، سنگین و دست‌و‌پاگیرند. وقتی آن‌ها را به تن داریم احساس می‌کنیم خودمان نیستیم و صرفاً برای خوشامد دیگران یا رعایت آداب و رسوم آن‌ها را پوشیده‌ایم. پس بهتر نیست به جای آن…
