بازار گرم هشدارها

در حملات اخیر طالبان بر ولایت‌(استان)های خوست و کنر، نزدیک به چهل تن به شمول زنان و کودکان جان باختند. طالبان این حمله را تقبیح کردند و هشدار دادند که تکرار آن عواقب خوبی به دنبال نخواهد داشت. پاکستان نیز برای پناه‌دادن شبه‌نظامیان طالبان پاکستانی در خاک افغانستان به طالبان افغانستان هشدار داد.

حملات هوایی پاکستان بر بخش‌هایی از ولایت‌های خوست و کنر به دنبال حمله مرگ‌بار‌ تحریک طالبان پاکستانی در مناطق مرزی این کشور بر نیروهای ارتش پاکستان انجام شده است؛ حمله‌ای که در نتیجه آن ۷ سرباز پاکستانی کشته شدند.

این نخستین باری است که پس از سقوط افغانستان به دست طالبان، تنش‌ها میان این گروه و حکومت پاکستان تا این حد افزایش می‌یابد. پاکستان یکی از کشورهایی‌ است که در به قدرت رسیدن طالبان سهم غیرقابل انکاری داشته و حضور فیض حمید، رییس سازمان استخبارات این کشور، در نخستین روز سقوط حکومت افغانستان در کابل، مهری بر این ادعا است. این روابط تا جایی تنگاتنگ بوده که با روی کار آمدن طالبان در افغانستان، روند گفت‌وگو میان حکومت پاکستان با طالبان این کشور به میانجی‌گری سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله طالبان افغانستان، در ولایت خوست کلید خورد؛ این گفت‌وگوها به آتش‌بس یک ماهه منجر شد.

آتش‌بس یک ماهه به وساطت سراج‌الدین حقانی از رابطه عمیق تحریک طالبان پاکستانی با طالبان افغانستان پرده برمی‌دارد. حکومت عمران خان برای به قدرت رسیدن طالبان تمام تلاشش را به خرج داد و در جوامع بین‌المللی برای رسیدن این گروه به قدرت، لابی‌گری کرد. اما حکومت جدید پاکستان احتمالاً سیاست دیگری را در قبال این گروه اتخاذ کرده‌ است. طالبان که خود روزگاری در خفا در مناطق مرزی پاکستان به سر می‌بردند، حالا متهم به مخفی نگه داشتن طالبان پاکستانی شده‌اند و پاکستان که تا چند ماه پیش به پناه دادن به طالبان افغانستان متهم بود، حالا این اتهام را بر گردن گروهی می‌اندازد که بانی‌اش خود او است.

حکومت پاکستان گفته است که هدف آنان در بمباردمان بخش‌هایی از ولایت‌های کنر و خوست، تروریستان بوده‌اند؛ این ادعای پاکستان دو مورد را بیشتر از همه برجسته می‌کند، نخست این که طالبان به تعهد خود به پاکستان ناکام بوده و نتوانسته‌اند حامیان خود را راضی نگه ‌دارند. در صورتی که طالبان افغانستان توانایی مقابله با تحریک طالبان پاکستانی را دارا بودند، پاکستان پس از این همه سرمایه‎گذاری بر جانب افغانستان راه را بر هشدار و تهدید باز نمی‎کرد و یا این که احتمالاً این نوع برخوردها می‌تواند توجیهی برای این باشد که پاکستان حامی طالبان نبوده و طالبان نیز هرگز دست‎نشانده و گروه نیابتی این کشور در خاک افغانستان نیستند. اما آن‌چه در این میان آشکار است، بدعهدی طالبان در برابر جامعه‌ جهانی است.

طالبان از آغاز گفت‌وگوهای صلح تا امروز در تمام محافل سیاسی و غیرسیاسی تعهد سپردند که نمی‌گذارند از خاک افغانستان علیه هیچ کشوری استفاده شود. اما آن‌چه حالا پاکستان ادعا کرده، خلاف تعهد طالبان است. اسلام‌آباد مدعی است که تحریک طالبان پاکستانی از داخل خاک افغانستان حملات علیه نظامیان این کشور را راه‌اندازی می‌کند.

طالبان بدون ارتباط با گروه‌های اسلام‌گرای دیگر، نمی‌توانند دوام بیاورند و دوری از آنان وعده طالبان برای حکومت جهان‌شمول اسلامی را زیرپا خواهد کرد و آینده تمام این گروه‌ها را زیر سوال خواهد برد؛ اما این گروه به تعهد خود با جهان نیز نمی‌تواند پشت پا بزند. به همین دلیل است که این گروه نه علاقه‌ای به جدایی از دیگر گروه‌های اسلام‌گرا دارد و نه با پاکستان چنان خواهد کرد که احسان‌فراموشی تلقی شود و پله‌های عقبش نابود گردد.

برای طالبان ارتباط با پاکستان به همان اندازه مهم است که ارتباط این گروه با القاعده، داعش، جیش‌محمد و ده‌ها گروه اسلام‌گرای دیگر حیاتی به شمار می‌رود؛ به همین دلیل تیره‌گی روابط طالبان با اسلام‌آباد در حد همین هشدارها خواهد ماند و هیچ چیز جز وضعیت مردمی که هر روز بیشتر از روز پیش قربانی دوستی‌ها و دشمنی‌های نمادین دو طرف می‌شوند، تغییر نخواهد کرد.