ملل متحد میتواند بحران افغانستان را به فرصت بدل کند
کانگرس امریکا در نامهای به وزارت خارجه و وزارت خزانهداری آن کشور، از اداره بایدن خواسته است که به حل بحران افغانستان کمک کند. در نامه بیشتر بر ادامه کمکهای مستقیم با مردم افغانستان و نقش سازمان ملل متحد در عملی کردن این طرح تأکید شده است. اعضای کانگرس گفتهاند که تمایلی با کمک به حکومت سرپرست طالبان ندارند، اما نمیتوانند اجازه دهند که مردم افغانستان به دلیل فقر روزافزون، با فروپاشی در زمستان پیشرو روبهرو شوند. قرار است کانگرس در نشست توجیهی، با اداره بایدن، در جنوری ۲۰۲۲ روی این موارد صحبت کند.
با توجه به پیشنهاد کانگرس، ممکن است که امریکا نیز با کمک نقدی به سازمان ملل متحد و سپس ارایه آن به مردم افغانستان توافق کند. در پیشنهاد واضح گفته شده است که این پول در اختیار حکومت سرپرست طالبان قرار نخواهد گرفت و مستقیم به مردم افغانستان کمک میشود. در این میان، موقف حکومت سرپرست طالبان در مورد این کمکها روشن نیست. باید دید که آنان چگونه با یک چنینی رویکردی در شرایط کنونی کنار میآیند.
از وضعیت پیدا است که تغییر در نگرش جهانیان به افغانستان، حل بحران را سادهتر میکند. تلاش جهان برای کمک به مردم افغانستان سبب میشود که کمکها به گونه مستقیم در اختیار خانوادههای نیازمند قرار گیرد. این کمکها به هر اندازه که زودتر انجام شود، به همان اندازه بحران را کنترل میکند. نقدی بودن این نیز میتواند که بحران نقدینهگی کنونی را حل و به وضعیت موجود بازارهای افغانستان نیز کمک کند.
به نظر میرسد که جهانیان کلید مبارزه با بحران در افغانستان را یافتهاند. نقش ملل متحد در حل بحران افغانستان حیاتی است. این سازمان همواره در بیشتر کشورها در مبارزه با بحرانهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و صحی کمک کرده است. اکنون نیز سازمان ملل میتواند نقش ناجی را در افغانستان ایفا کند. با این حال، تنها مشکل بزرگ این سازمان، طرز کمک در شرایط فعلی است.این سازمان در شرایطی که بازارهای افغانستان راکد است و پول نقد وجود ندارد، بخش زیادی از کمکهایش را غیرنقدی انجام میدهد که به بحران موجود میافزاید. در روزهای اخیر بخشی از این کمکهای نقدی انجام شده که در حل بحران نقدینهگی کمک کرده است. توقع میرود که سازمان ملل متحد و سایر آژانسهای کمک کننده آن در شیوه کمکهای غیرنقدیشان تجدید نظر کنند، زیرا کمکهای غذایی جز سیر کردن شکم مردم، سودمندی زیادی ندارد.
بخش مبهم این روند، موقف حکومت سرپرست طالبان است. آنان منتظرند که به پولهای دست یابند و حکومتشان را تنظیم کنند. با توجه به شرایط پیچیده افغانستان، طالبان مجبورند که با این شیوه از کمکها کنار بیایند، یا اینکه پیششرطهای ملل متحد را بپذیرند. آنان هنوز امریکا و سازمان ملل متحد را به کمک مستقیم با حکومت سرپرستشان قانع نکردهاند. متاسفانه حکومت سرپرست طالبان هنوز اقدام لازم در راستای تکمیل کردن شرایط جامعه بینالمللی انجام نداده است. آنان حتا با گذشت هر روز به شمار مشکلاتشان با جهان میافزایند و با توجه به این شرایط، بعید است که امریکا و سایر کشورها زمینه کمک با حکومت سرپرست طالبان را فراهم کند.
اگر کمکهای جهانی و ذخایر ارزی بسته شده را ملل متحد مدیریت کند، این کار سبب میشود که کمکهای مستقیم در اختیار مردم قرار گیرد و وضعیت کنونی بهبود یابد. دستکم در ۲۰ سال گذشته بیشتر کمکها پس از آمدن به حساب حکومت، به جیب افراد زورمند رفت. بهتر است که این بار کمک به حساب مردم بیاید تا شرایط زندهگیشان بهتر شود. از طرف دیگر، این کمکها شبیه اهرم فشار بر حکومت سرپرست طالبان است تا برای داشتن حمایت مستقیم جهان، با جامعه بینالمللی روی موارد مهم، از جمله تشکیل حکومت فراگیر و حفظ آزادیها و حقوق زنان توافق کنند. با توجه به این شیوه، بحران افغانستان مدیریت بهتری خواهد شد و سرانجام میتواند به فرصتی برای مردم افغانستان و جهانیان بدل شود.