کسب‌و‌کار شکننده و کم‌رونق زنان در غور
نگاه نو_ کیلومترها دورتر از کابل و هرات، دو شهر بزرگ افغانستان، زنان در ولایت غور، گوشه‌ی غربی این کشور، با اشتغال در بخش صنایع دستی، باغ‌داری و دام‌داری کمک خرج خانواده‌ها شده‌اند. آن‌طور که فعالان حقوق زن در ولایت غور می‌گویند، اکثر خانم‌های خانه‌دار در ولایت غور یا در صنایع دستی فعالیت دارند و یا دوشادوش مردان خانواده، در باغ‌داری و دام‌داری سهم می‌گیرند. با این حال اما به گفته آنان، تلاش دولت برای تشویق خانم‌ها جهت رسیدن به بازار کار، از دید فعالان حقوق زن تا کنون کم‌تر مورد قبول بوده است. اداره محلی غور اما وارد شدن بانوان با بازار کار را در تلاش خسته‌گی‌ناپذیر خود آنان می‌بیند و از زنان شهر و روستا می‌خواهد که علاوه بر بلند بردن مهارت‌های فردی، هم در دولت و هم در بخش‌های خصوصی سهم بگیرند.
توانی برای توشه راه نیست
زنان روستایی و شهری در ولایت غور، از آسیب‌پذیرترین ولایت‌ها برای بانوان در افغانستان خواهان وارد شدن به بازار کار هستند.
نوریه احمدی، فعال حقوق زن در ولایت غور، به روزنامه ۸صبح می‌گوید که بانوان بارها دروازه اداره محلی را برای حمایت از خود زده‌اند، اما نتیجه چندانی نگرفته‌اند. او به این نظر است که دولت با راه‌اندازی مرکز ویژه خرید و فروش بانوان، می‌تواند مشوق خوبی برای افزایش سطح درآمد زنان و استقلال اقتصادی آنان در خانواده‌ها شود. به گفته خانم احمدی، هم اکنون زنان در روستاها، مراکز ولسوالی‌ها و داخل شهر غور همگام با مردان به چرخه تولید و درآمد خانواده کمک می‌کنند. یخن‌دوزی، قالین‌بافی، خیاطی، دام‌داری و باغ‌داری برخی از زمینه‌های کاری هستند که زنان در خانواده‌های ولایت غور به طور سنتی به آن مصروف‌اند.
فریده ناصری، از دیگر فعالان حقوق زن در ولایت غور، به این نظر است که استقلال اقتصادی خانم‌ها سبب می‌شود که علاوه بر افزایش سرانه درآمد خانواده، میزان خشونت علیه آنان هم کاهش چشم‌گیر یابد. او به اداره محلی ولایت غور پیشنهاد می‌دهد که با برگزاری نمایشگاه‌های هفته‌وار مخصوص بانوان در مرکز شهر غور، مردان خانواده را تشویق کند که در کنار زنان جهت فعالیت اقتصادی باشند. خانم ناصری می‌گوید که الگو‌پذیری اقتصادی از کشورهای در حال توسعه منطقه و کشورهای توسعه‌یافته می‌تواند مدل خوبی برای دولت‌های محلی به خصوص در ولایت غور به حساب رود. به باور خانم ناصری، اکثر برنامه‌های تشویقی بانوان در غور تا کنون از سوی نهادهای بین‌المللی به حالت پروژه‌ای انجام گرفته است، اما موثریت این برنامه‌ها زمانی است که خانم‌های آموزش‌دیده در حوزه‌های مختلف، بتوانند عملاً وارد بازار کار و سرمایه شوند. به گفته وی، اگر وضعیت به همین روال دوام یابد، توان زنان برای دست‌یابی به حقوق‌شان هم در ولایت غور کاهش می‌یابد.
مرکز کسب‌و‌کار زنان در اختیار شهرداری
حلیمه پرستش، رییس زنان ولایت غور، هم‌آهنگ با فعالان حقوق زن در این ولایت می‌گوید که زمینه کاری آن‌طور که باید برای زنان غور فراهم باشد، نیست. او تصریح می‌کند که در سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ یک ساختمان به عنوان مرکز خرید و فروش بانوان در غور ایجاد شده بود، اما پس از تکمیل روند ساخت آن، شهرداری این ولایت از آن استفاده می‌کند. به گفته وی، تا همین لحظه در مرکز ولایت غور هیچ بازاری برای کسب‌و‌کار زنان وجود ندارد و همین قضیه سبب شده که زنان نتوانند در درآمدزایی با مردان خانواده همگام درستی باشند.
زنان مبارزه کنند
با تمام این‌ها اما اداره محلی غور نگاه خاص خودش را به قضیه دارد. به باور این اداره، زنان باید برای دست‌یابی به حقوق خود مبارزه کنند.
عارف عابر، سخنگوی والی غور، به روزنامه ۸صبح می‌گوید که دولت در زمینه‌های مختلف توانسته مشوق خوبی به زنان تجارت‌‌پیشه باشد، اما اگر بانوان در این ولایت خواهان پیش‌رفت در فعالیت‌های اقتصادی‌اند، بهتر است خودشان پیش‌گام شوند. آقای عابر تاکید می‌کند که برخی اداره‌های دولتی برای بانوان در ولایت غور آموزش‌های فن و حرفه برگزار کرده‌اند و شمار زیادی از زنان شهر و روستاهای این ولایت از این برنامه‌ها مستفید شده‌اند. او می‌گوید با آن‌که بازار مشخصی برای زنان در مرکز شهر یا ولسوالی‌ها برای خرید و فروش زنان وجود ندارد، اما بانوان زیادی به صنایع دستی مشغول‌اند. با همه این‌ها از دیدگاه اداره محلی ولایت غور، اگر زنان به دنبال پیش‌رفت هستند، باید در بخش‌های مختلف فعالیت خود را آغاز کنند و از دولت تقاضای کمک کنند.
سایه مردسالاری در خانواده
با تمام این‌ها اما نظم نانوشته فرمان‌روایی مردان در ولایت غور سبب شده که عموماً خانم‌ها در پستوی خانه‌ها پنهان بمانند و سهم ارزنده‌ای در چرخه تولید و رشد اقتصادی خود و خانواده نداشته باشند. زنان غور در غرب افغانستان از دردی رنج می‌برند که جبر جغرافیایی و نظم عرف اجتماعی بر آنان روا داشته است؛ جبری که باعث شده انگشتان هنرآفرین زنان صنعت‌پیشه غور در خانه‌ها قالی ببافد و یخن بدوزد، اما بازاری متعادل و مناسبی برای فروش نداشته باشد.