مراسم تحلیف رییس جمهور؛ غنی و عبدالله برای سوگندهای جداگانه آماده میشوند
نگاه نو_ در فرجامین روزهای عمر حکومت وحدت ملی و ادامه جنجالهای پساانتخاباتی، محمداشرف غنی و عبدالله عبدالله به گونهی جداگانه برای برگزاری مراسم تحلیف وفاداری به عنوان رییس جمهور آینده کشور، آمادهگی میگیرند. محمداشرف غنی که از سوی کمیسیون مستقل انتخابات پیروز این دور انتخابات ریاست جمهوری اعلام شده است، به تازهگی فرمان ایجاد یک کمیسیون دولتی را برای برگزاری مراسم تحلیفش صادر کرده است. همچنان عبدالله عبدالله که پس از اعلام نتیجه نهایی انتخابات ریاست جمهوری خودش را بر اساس آرای معتبر بایومتریکی پیروز این دور انتخابات میداند، کمیسیون جداگانهای را برای برگزاری مراسم سوگند وفاداریاش گماشته است. اعضای دسته انتخاباتی دولتساز به رهبری محمداشرف غنی گفتهاند که آقای غنی در پایان هفته روان سوگند وفاداری به جا خواهد آورد. همچنان سخنگوی دسته انتخاباتی ثبات و همگرایی گفته است که تاریخ برگزاری مراسم تحلیف آقای عبدالله به زودی اعلام خواهد شد.
محمداشرف غنی دو روز پیش (شنبه، سوم دلو) فرمان ایجاد کمیسیون عالی دولتی را برای برگزاری مراسم تحلیفش صادر کرده است. در این فرمان آقای متین بیک رییس ارگانهای محلی و غلام بهاءالدین جیلانی رییس شورای ولایتی پروان به عنوان رؤسای این کمیسیون تعیین شدهاند. همچنان از هارون چخانسوری سرپرست کنونی وزارت امور خارجه، بسمالله وزیری رییس ستاد ارتش، وحیدالله قتالی معاون دفتر شورای امنیت ملی در امور سیاسی و مردمی، الهامعمر هوتکی سرپرست ریاست عمومی اداره امور ریاست جمهوری، وحید عمر رییس ارتباطات عامه و استراتژیک ریاست جمهوری و شاهحسین مرتضوی مشاور رییس جمهور در امور فرهنگی به عنوان اعضای کمیسیون برگزاری مراسم تحلیف محمداشرف غنی نام برده شده است.
بر اساس فرمان ریاست جمهوری اعضای این کمیسیون موظفاند آمادهگیها، ترتیبات لازم، تدابیر عملی، امنیتی، تشریفاتی و تدارکاتی را به منظور برگزاری باشکوه مراسم تحلیف در مدت پنج روز آینده اتخاذ کنند و در مرحلهی اجرا قرار دهند. همچنان از وزارتهای دفاع ملی، امور داخله، ترانسپورت، ریاست عمومی امنیت ملی، شهرداری کابل و همهی ادارات دولتی خواسته شده تا برای برگزاری این مراسم با کمیسیون برگزاری مراسم تحلیف همکاری کنند.
غلام بهاءالدین جیلانی، رییس کمیسیون برگزاری مراسم تحلیف رییس جمهور، روز یکشنبه، چهارم دلو، در صحبت با روزنامه ۸صبح گفت قرار است مراسم تحلیف آقای غنی به عنوان رییس جمهور آینده کشور روز پنجشنبه هفته روان (هشتم حوت) در کابل برگزار شود. آقای جیلانی افزود، در صورتی که کارهای لازم برای مراسم سوگند وفاداری تا روز پنجشنبه تکمیل نشود، اجرای این مراسم به روز شنبه هفته آینده (دهم حوت) موکول خواهد شد.
با این حال، دسته انتخاباتی ثبات و همگرایی به رهبری عبدالله عبدالله که پس از اعلام نتیجه نهایی انتخابات ریاست جمهوری، خودش را بر اساس آرای معتبر بایومتریکی پیروز انتخابات ششم میزان عنوان کرده، از تشکیل دولت همهشمول خبر داده است. مسوولان این دسته انتخاباتی میگویند، قرار است به زودی مراسم سوگند وفاداری آقای عبدالله عبدالله به عنوان رییس جمهور دولت «همهشمول» در کابل برگزار شود. فریدون خوزون، سخنگوی این دسته انتخاباتی، به روزنامه ۸صبح گفت که یک کمیسیون ویژه به فرمان آقای عبدالله ایجاد شده است تا تدابیر لازم را برای مراسم سوگند وفاداری عبدالله عبدالله تدارک ببیند. آقای خوزون افزود، این کمیسیون قرار است همهی نیازهای لازم برای برگزاری این مراسم را در همآهنگی با کمیسیونهای دیگر فراهم کند. سخنگوی دسته انتخاباتی ثبات و همگرایی خاطرنشان ساخت که تاریخ مراسم سوگند وفاداری آقای عبدالله به عنوان رییس جمهور دولت همهشمول به زودی اعلام خواهد شد.
آقای غنی در حالی برای مراسم سوگند وفاداری آماده میشود که کمیسیون مستقل انتخابات او را به عنوان رییس جمهور منتخب کشور معرفی کرده است؛ اما آقای عبدالله گفته است که کمیسیون مستقل انتخابات نتوانسته بیطرفی خود را در برگزاری انتخابات و اعلام نتایج آن حفظ کند و از همین رو بر اساس گزارش درمالوگ دسته انتخاباتی او بیشترین آرای بایومتریک شده را کسب کرده است. پیش از اعلام نتیجه انتخابات ریاست جمهوری، عبدالرشید دوستم، معاون اول رییس جمهور غنی و از حامیان آقای عبدالله گفته بود در صورتی که کمیسیون مستقل انتخابات نتایج این دور انتخابات ریاست جمهوری را به گونهی شفاف اعلام نکند، حکومت موازی اعلام خواهد کرد و در رأس آن آقای عبدالله قرار خواهد گرفت. این اظهارات آقای دوستم از سوی حزب جمعیت اسلامی و حزب حرکت اسلامی نیز استقبال شده است.
ادامه جنجالهای پساانتخاباتی
کمیسیون مستقل انتخابات در بیستونهم ماه دلو نتایج نهایی انتخابات ریاست جمهوری را اعلام کرد. بر اساس نتایج نهایی انتخابات ششم میزان محمداشرف غنی رییس دسته انتخاباتی «دولتساز» ۵۰/۶۴ درصد کل آرا را به دست آورده است. از همین رو، کمیسیون مستقل انتخابات آقای غنی را به عنوان رییس جمهور منتخب کشور معرفی کرد. عبدالله عبدالله، رییس دسته انتخاباتی «ثبات و همگرایی» اما فیصله کمیسیون مستقل انتخابات درباره اعلام نتیجه نهایی انتخابات ریاست جمهوری را جانبدارانه و بدون رعایت اصول انتخاباتی عنوان کرد و افزود که به زودی دولت همهشمول را تشکیل خواهد داد.
در ادامه جنجالهای پساانتخاباتی، آقای عبدالله که بر اساس نتیجه نهایی این دور انتخابات ریاست جمهوری ۳۹/۵۲ درصد کل آرا را به دست آورده است، به اقدامات موازی با حکومت پرداخت. این دسته انتخاباتی در گام نخست روند معرفی والیها را آغاز کرده است. اعضای دسته انتخاباتی ثبات و همگرایی روز شنبه، سوم حوت، نورمحمد رحمانی، رییس شورای ولایتی سرپل را به عنوان والی جدید و عنایتخان حبیبی را به عنوان معاون اداری و مالی این ولایت معرفی کردهاند. در ادامه این روند عبدالحی حیات، عضو شورای ولایتی جوزجان، دیروز (یکشنبه) از سوی دسته انتخاباتی ثبات و همگرایی به عنوان والی جدید ولایت جوزجان معرفی شد. بشیراحمد تهینج، سخنگوی حزب جنبش ملی و عضو دسته انتخاباتی «ثبات و همگرایی» به روزنامه ۸صبح گفت که روند معرفی والیها در روزهای بعدی نیز بر اساس تقاضای مردم ادامه خواهد یافت. هواداران آقای عبدالله همچنان میگویند که در روزهای آینده به یک سری اقدامات جدی در شهر کابل خواهند پرداخت.
اداره ارگانهای محلی اما روند معرفی والیها از سوی دسته انتخاباتی ثبات و همگرایی را اخلال نظم عامه عنوان کرده و گفته است افرادی که دست به این اقدام زده و یا از آن حمایت کردهاند را شناسایی و به نهادهای عدلی و قضایی معرفی خواهد کرد. سیدشاه سقیم، سخنگوی این اداره، گفته است که معرفی والیها از صلاحیت رییس جمهور منتخب کشور است و هیچ کس دیگری صلاحیت این کار را ندارد. اعضای ثبات و همگرایی اما میگویند که در برابر اقدامات خلاف میلشان، واکنش نشان خواهند داد.
روند معرفی والیها از سوی دسته انتخاباتی ثبات و همگرایی با انتقاد نیروهای حمایت قاطع و شماری از سازمانهای جهانی قرار گرفته است. نیکولاس کی، نماینده ملکی ناتو در افغانستان، در توییترش نوشته است: «زمان آن است که رهبران سیاسی افغانستان گردهم بیایند و از روند صلح حمایت کنند. آرامش، گفتوگو و سازش نیاز است تا اینکه اقدامات یکجانبه صورت گیرد.» همچنان هیات معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) از روند معرفی والیها از سوی دسته انتخاباتی ثبات و همگرایی ابراز نگرانی کرده و در خبرنامهای آورده است: «در شرایط کنونی که دوره کاهش خشونتها است، جابهجایی والیها از سوی دستههای انتخاباتی میتواند امید مردم را برای صلح از بین ببرد.» یوناما نیز از نامزدان انتخابات ریاست جمهوری خواسته است که اختلافها را از راه گفتوگو حل کنند.
اختلاف در سطح ولایتها
در ادامه جنجالهای پساانتخاباتی برخی از والیهای کشور نیز موضعشان را در پیوند به تنشهای به میان آمده روشن ساختهاند. برخی از والیها گفتهاند که از تشکیل حکومت همهشمول به رهبری آقای عبدالله حمایت میکنند، اما شمار دیگری از والیها با ایجاد حکومت جدید مخالفت کرده و گفتهاند که از اعلام نتیجه انتخابات ریاست جمهوری توسط کمیسیون مستقل انتخابات حمایت خواهند کرد.
کمالالدین نظامی، والی پنجشیر، روز شنبه، سوم حوت، حمایتش را از ایجاد حکومت همهشمول به رهبری عبدالله عبدالله اعلام کرد و گفت که این کار با توجه به مصلحت و شرایط کنونی و نیز در مشوره با اقشار مختلف مردم ولایت پنجشیر صورت گرفته است. آقای نظامی از کارمندان دولتی این ولایت نیز خواست که از این پس، تنها از دستور آقای عبدالله پیروی کنند.
محمدآصف ننگ، والی ولایت لغمان، در دیدار با ذبیحالله مجددی، رییس حزب نجات ملی، گفته است که به رهبری حکومت کنونی به فعالیتهایش در این ولایت ادامه خواهد داد. همچنان سیدولی سلطان، والی نیمروز، گفته است که از نظام جمهوریت حمایت خواهد کرد.
اختلافها تنها در سطح والیها باقی نمانده، بلکه شهروندان و بزرگان قومی نیز در صفوف مخالف و موافق با آقای غنی و عبدالله قرار گرفتهاند. شماری از باشندهگان ولایت بدخشان دیروز از تشکیل حکومت همهشمول به رهبری عبدالله عبدالله حمایتشان را اعلام کردند، اما بزرگان قومی در ولایت بغلان با ایجاد حکومت جدید زیر نام حکومت «همهشمول» مخالفت کرده و گفتهاند که از محمداشرف غنی حمایت خواهند کرد.
چانهزنیهای سیاسی
از سویی هم، چانهزنیهایی برای کسب حمایت چهرههای سیاسی از سوی آقایان غنی و عبدالله آغاز شده است. معصوم استانکزی، رییس پیشین امنیت ملی، که در حال حاضر در تیم آقای غنی قرار دارد، دو روز پیش به دیدار حامد کرزی، رییس جمهور پیشین، رفته بود. همچنان دیروز عبدرب الرسول سیاف به دیدار آقای کرزی رفته بود. آقای کرزی که همواره روی تشکیل حکومت همهشمول تاکید داشته است، در برگه فیسبوکش نوشته است که در دیدار با آقای سیاف روی وضعیت جاری، روند صلح و دریافت راه حل برای وضعیت رو به بحران انتخابات صحبت کرده است. همچنان عطامحمد نور، والی پیشین ولایت بلخ که مخالفتش را قبلاً با ایجاد دولت همهشمول به رهبری عبدالله عبدالله اعلام کرده است، با محمد محقق، معاون ریاست اجرایی و عضو دسته انتخاباتی ثبات و همگرایی دیدار داشته است.
از سویی هم، زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه ایالات متحده امریکا در امور صلح افغانستان، دیدارهایش را با شماری از چهرههای سیاسی آغاز کرده است. صلاحالدین ربانی، رییس حزب جمعیت اسلامی، در برگه فیسبوکش نوشته است که اعضای شورای رهبری این حزب در دیدار با آقای خلیلزاد تاکید کردهاند که نتایج برخاسته از تقلب را نخواهند پذیرفت. در همین حال، در خبرنامهای که از سوی حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار نشر شد، آمده است که آقای حکمتیار در دیدار با آقای خلیلزاد گفته است که اعلام نتیجه نهایی انتخابات ریاست جمهوری خلاف قوانین، اصول و طرزالعملها بوده و برای مردم پذیرفتنی نیست. آقای حکمتیار پیشنهاد کرده است که نتایج انتخابات ملغا اعلام شود و تحت اشراف یک حکومت بىطرف و قابل قبول براى همه و توسط یک کمیسیون بىطرف انتخابات مجدد برگزار شود. به نقل از خبرنامه، در این نشست آقای راس ویلسن، شارژدافیر سفارت امریکا در کابل، نیز حضور داشته و آقای حکمتیار تاکید کرده است که او طرفدار ایجاد حکومت موازی در کشور نیست، اما از حکومتی حمایت خواهد کرد که برای همهی طرفها به شمول گروه طالبان پذیرفتنی باشد.
در کنار این همه، کشورهای همسایه و جهان نیز درباره فرستادن پیامهای تبریکی به محمداشرف غنی که بر اساس نتیجه نهایی انتخابات ریاست جمهوری از سوی کمیسیون مستقل انتخابات پیروز این دور رقابت سیاسی اعلام شده است، تا این دم محتاطانه عمل کردهاند. تنها کشورهای کویت، سریلانکا و هند پیامهای تبریکیشان را فرستادهاند. در کنار این اتحادیه اروپا نیز پیروزی آقای غنی را تبریک گفته است، اما روسیه تنشهای پساانتخاباتی را نگرانکننده خوانده است.