حضور پر رنگ زنان راننده در بلخ و چالش‌ها فرا راه آن‌ها
با وجود موانع اجتماعی و سنتی، حضور زنان راننده در جاده‌های بلخ در شمال افغانستان در حال افزایش است.
نگاه نو_ تهمینه فقیری به تازگی از دوره آموزش رانندگی مدیریت ترافیک بلخ فارغ شده‌است.
او یکی از صدها بانوی جوان در بلخ است که در جامعه‌ای به شدت سنتی، پشت فرمان موتر می‌نشیند.
بانو فقیری به خبر گزاری گفت با چالش‌های نیز مواجه شده و هر از گاهی با آزار و اذیت راننده‌های مرد نیز روبه رو می‌شود.
تهمینه فقیری گفت که موانع سنتی حاکم بر جامعه نسبت به زن، مانع دست‌یابی زنان به فرصت‌های زیاد در جامعه شده‌است: “متأسفانه ما در جامعه‌ای هستیم که چالش‌های زیادی فرا راه زنان در بخش‌های مختلف قرار دارد. در قسمت رانندگی نیز وضعیت به گونه مشابه است. کسانی‌که متوجه می‌شوند، یک بانو جلو موتر نشسته و رانندگی می‌کند، به‌طور خودکار عکس‌العمل منفی نشان می‌دهند و حرفهای توهین‌آمیز می‌زنند. شماری از بانوان با آن‌که رانندگی بلد هستند، اما جرأت نمی‌کنند در داخل شهر رانندگی کنند.”
شرایط نسبتاً متفاوت امنیتی، مساعد بودن زمینه‌های آموزش رانندگی توسط زنان برای زنان و همچنین افزایش بی‌کاری در جامعه از عواملی شمرده می‌شوند که به تعداد بانوان راننده در بلخ افزوده است.
مسئولان مدیریت ترافیک بلخ می‌گویند که آمار رانندگان زن در بلخ بیشتر از هر زمانی دیگر افزایش یافته و این نهاد تنها در ۹ ماه سال روان به سه‌صد بانو جواز رانندگی توزیع کرده‌است.
عبدالله خان، آمر برنامه‌های آموزشی مدیریت ترافیک بلخ گفت: “تا حال هزاران بانو در طی چند سال گذشته جواز رانندگی گرفته‌اند، اما مشخصاً امسال برای ۳۰۰ بانو آموزش رانندگی فراهم کردیم. برای‌شان جواز رانندگی توزیع شده‌است. این رقم سال گذشته کم‌تر از ۲۰۰ نفر بود.”
در ۹ ماه سال جاری خورشیدی به سه‌صد بانو در بلخ جواز رانندگی توزیع شده است
تمنا امینی، یکی از زنان انگشت شماری است که در مزار شریف مرکز آموزش رانندگی دارد. به‌گفته او، از چهار سال به این‌سو برای بیش از سه هزار زن در بلخ آموزش رانندگی را فراهم کرده‌است.
او برخورد مردم در برابر رانندگی بانوان در مزار شریف را تأسف‌بار خواند: “مردان راننده نمی‌گذارند زنانی که با دشواری‌های زیاد و شرایط نامناسب به گونه حرفهای رانندگی را فرا گرفته‌اند، با وسایط شخصی خود در شهر تردد کنند. آن‌ها اشترنگ می‌زنند، دست‌شان را قید می‌کنند و یا هم در وقت عبور از اشاره ترافیکی، راه آنان را مسدود می‌کنند.”
خانم امینی گفت بعضی از زنان بعد از آموزش، مجوز رانندگی نمی‌گیرند؛ به دلیل این‌که شرایط رانندگی همانند مردان برای آن‌ها مساعد نیست و حتی با تهدیدهای نیز به همراه است.
بی‌بی حمیده، در بلخ معلم است. او نیز به تازگی از یک دوره آموزش ۲۰ روزه نظری رانندگی فارغ شده‌است.
او هنگام آموزش عملی رانندگی به رادیو آزادی گفت که فرصت‌ها در هیچ جامعه‌ای برای همه به گونه یک‌سان مساعد نیست و آنان خود باید سنت‌شکنی کنند و نظر به قانون خواهان تأمین حقوق خود شوند.
بی‌بی حمیده می‌گوید که از زمینه‌های مساعد باید استفاده شود: “شرایط زیاد خوب هم نیست، اما نشستن دست زیر الاشه هم کار خوب نیست. باید از زمینه‌های مساعد استفاده شود. محیط قسمی است که زنان بتوانند رانندگی بیاموزند آن‌ها باید خودشان اقدام کنند.”
بر اساس قانون ترافیک افغانستان، زنانی که ۱۸ ساله شده باشند، مانند مردان از حق رانندگی برخوردار می‌شوند.
به‌گفته مسئولان مدیریت ترافیک بلخ، در حال حاضر نزدیک به ده مرکز آموزش رانندگی برای بانوان در بلخ فعالیت می‌کنند.
اما مسئولان این مراکز می‌گویند، نبود فضای مناسب آموزش عملی رانندگی، برخورد نادرست اجتماعی در برابر زنان راننده و عدم آگاهی زنان از حقوق‌شان از جمله موانع بزرگ در برابر اقدام زنان علاقه‌مند به رانندگی بشمار می‌روند.