چرا عبدالله و چهره های جهادی بر صلح با طالبان تاکید دارند؟
نگاه نو_ حدود دو هفته مانده به انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در شش میزان (مهر) و لغو مذاکرات صلح با طالبان، زمزمه‌هایی درباره صلح با این گروه شنیده می شود. طالبان پس از مسکو، این بار به ایران سفر کرده‌اند تا درباره مذاکرات صلح با آمریکا با مقامات سیاسی ایران گفتگو و تبادل نظر کنند. دولت آمریکا بارها، ایران و روسیه را به حمایت از طالبان متهم کرده است.
حکومت افغانستان تاکید می کند که بیش از این، تاریخ انتخابات ریاست جمهوری به تاخیر نمی افتد و از نظر قانونی باید انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ یاد شده برگزار شود.
همزمان در این دور از انتخابات ریاست جمهوری افغانستان، برای اولین بار چهره های جهادی قدیم به‌طور مشترک در یک تیم انتخاباتی به نامزدی عبدالله عبدالله گرد هم آمده‌اند و بر صلح با طالبان تاکید دارند. این چهره‌ها در چهار دهه اخیر از جدی‌ترین چهره های ضد طالبان محسوب می شدند. عبدالله عبدالله و محمد اشرف غنی از رهبران حکومت وحدت ملی افغانستان در این دور نیز دو رقیب انتخاباتی مهم محسوب می‌شوند و مناظره انتخاباتی که روز دوشنبه میان این دو در یکی از شبکه‌های تلویزیونی افغانستان برگزار شده بود، در اقدامی غیرمنتظره توسط اشرف غنی لغو شد. هواداران این نامزد انتخاباتی از جمله شاه حسین مرتضوی که مشاور ارشد رئیس جمهور است، دلیل لغو مناظره از سوی اشرف غنی را «بی برنامگی» تیم عبدالله خوانده است.
سخنگوی تیم ثبات و همگرایی
کاهش تقلب با تکیه بر صلح
مرتضی اشراق، سخنگوی تیم ثبات و همگرایی در این باره به یورونیوز می‌گوید: «ما از متوقف شدن پروسه صلح شاکی هستیم، ما می‌خواستیم انتخاباتی پس از صلح داشتیم، به‌خاطر اینکه با توافق صلح و آتش بس می‌توانستیم احتمال تقلب گسترده را در ولایات کاهش دهیم. منتها به این معنا نیست که هر نوع صلحی را بپذیریم. ما صلح واقعی می‌خواهیم، صلحی که دستاوردهای ۱۹ سال اخیر و نظام جمهوری را بتوانیم حفظ کنیم.»
وی ادامه می‌دهد: «ما برای صلح واقعی حاضریم. حال می‌خواهد این صلح از یک روز تا انتخابات و حتی یکسال پس از انتخابات ریاست جمهوری طول بکشد و اگر اقای عبدالله رئیس جمهور منتخب شود، حاضر است نتایج صلحی را بپذیرد که پس از آن دوباره جنگ نشود.»
پس از پیوستن رهبران قومی و چهره‌های جهادی افغانستان، زمزمه‌هایی از پیوستن اطرافیان حامد کرزی، رئیس جمهور سابق افغانستان به تیم عبدالله شنیده می‌شود. گمان می رود که اقای کرزی نیز به این تیم بپیوندد. حامد کرزی از موافقان صلح با طالبان است و در دوره ریاست جمهوریش از طالبان با عنوان «برادران ناراضی» یاد می‌کرد.
احزاب شاخص افغانستان و چهره‌هایی که نقش مهمی در ۴۰ سال اخیر در سیاست افغانستان بازی کرده‌اند، در تیم ثبات و همگرایی جمع شده‌اند
سخنگوی تیم انتخاباتی عبدالله درباره ترکیب این تیم می‌گوید: «احزاب شاخص افغانستان و چهره‌هایی که نقش مهمی در ۴۰ سال اخیر در سیاست افغانستان بازی کرده‌اند، در تیم ثبات و همگرایی جمع شده‌اند و حتی از بین اشخاص غیرجهادی که فعلا نامی از آن‌ها نمی گیرم، هم به این تیم پیوسته‌اند.»
چند روز پس از لغو مذاکرات صلح، طالبان اعلام کرده‌اند که هنوز هم علاقمند به از سرگیری مذاکرات صلح با امریکا هستند. ترامپ نیز در توییتی پس از لغو مذاکرات صلح نوشته است که طالبان راه‌های بهتری برای مذاکرات داشتند و فهمیده‌اند که چه اشتباه بزرگی کرده‌اند اما نمی‌دانند برای جبران این اشتباه چه کنند. حکومت افغانستان نیز اعلام کرد که مذاکرات صلح را تا روی کار آمدن حکومت جدید متوقف کرده است. از این اظهارات برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی افغانستان این گونه برداشت کرده اند که گویا مذاکرات صلح با طالبان کاملا منتفی نیست.
مجاهدین و تبلیغات صلح
حسن رضایی، کارشناس در زمینه مسایل سیاسی در این زمینه به یورونیوز می‌گوید: «هیچ بعید نیست طرفین مذاکره گرایش به از سرگیری مذاکرات را نشان دهند اما اینکه عبدالله و تیمش به دفعات مختلف از صلح با طالبان استقبال کرده‌اند دو جنبه دارد. یک جنبه این کار، بیشتر مصرف تبلیغاتی برای عبدالله در انتخابات ریاست جمهوری دارد و جنبه دوم مربوط به چهره‌های جهادی سابق می‌شود.»
به گفته وی، «از یک طرف، مجاهدین در حکومت اشرف غنی، خود را منزوی تصور می کنند. آن ها فکر می کنند که اگر حکومت اشرف غنی دوام بیاورد، بیش از پیش به انزوا کشیده خواهند شد، به همین خاطر در شرایطی که طالبان حاضر به مذاکره با حکومت افغانستان نیستند، مجاهدین چراغ سبز به طالبان نشان می دهند که طرف مذاکره با طالبان محسوب شوند. از طرف دیگر، طالبان از طریق اختلاف ایجاد کردن در بین خارجی های دخیل در امور افغانستان، دولت و مجاهدین منفعت سیاسی ببرند. به این ترتیب که طالبان حکومت افغانستان را به رسمیت نمی شناسند اما اعلام می کنند، با مجاهدین بخاطر پیشینه جهادیشان حاضر به مذاکره هستند.»
وی درباره ماهیت ترکیب فعلی مجاهدین می افزاید: «واقعیت این است که گروه های مجاهدین یک جناح یکپارچه و یک نوع نیستند و اگر اکنون با هم در یک جبهه هستند و از مذاکره با طالبان حمایت می کنند، بخاطر انتخابات ریاست جمهوری است، در حالیکه آن ها نگرانند که اگر مذاکرات صلح شود، آن وقت نماینده آن ها در مذاکرات چه کسانی انتخاب خواهد شد؟ وقتی بحث نوع نظام پیش بیاید و میزان مشارکت جناح ها و اقوام پیش بیاید، هر کدام از این گروه ها منافع جداگانه و خاص خود را دارند و و وقتی تفاوت منافع پیش آید، آن وقت است که اختلافات میانشان جدی خواهد شد. عملکرد چند دهه اخیر مجاهدین نشان داده است که تاکنون نتوانستند زیر یک چتر واحد با یکدیگر کار کنند و حتی منافع خود را با منافع جمعی مردم در یک جهت نتوانستند مدیریت کنند.»
طالبان شانسشان را در حکومت دموکراتیک نمی بینند، با توجه به خشونت دو دهه اخیر امیدی بر رای مردم ندارند و معلوم نیست که آیا قرار است به سمت حکومت استبدادی برویم یا نه
ناامیدی طالبان از رای مردمی
به‌گفته حسن رضایی «در جمع بندی بحث مذاکرات با طالبان می توان گفت که مجاهدین، دولت افغانستان و امریکا در مواضعی که تا امروز داشته اند، نشان داده اند، مشکلی در اصول با مذاکرات صلح ندارند بلکه بحث بر سر تاکتیک ها و استراتژی کار است. آنچه مشخص است، طالبان شانسشان را در حکومت دموکراتیک نمی بینند، با توجه به خشونت دو دهه اخیر امیدی بر رای مردم ندارند و معلوم نیست که آیا قرار است به سمت حکومت استبدادی برویم یا نه.»
مذاکرات صلح با طالبان پس از حمله انتحاری طالبان در کابل که به کشته شدن ۱۲ تن از جمله یکی از سربازان ارتش امریکا منجر شد، در اقدام غیرمنتظره ای توسط دونالد ترامپ، رئیس جمهور امریکا لغو شد. پیش از این، گمانه زنی هایی مبنی بر تعویق انتخابات ریاست جمهوری و مطرح شدن مذاکرات بین الافغانی وجود داشت.
با گذشت یک هفته از لغو این مذاکرات، طالبان در جریان جنگ در شمال افغانستان، دو خط انتقال برق از ازبکستان و تاجیکستان را قطع کردند، این اقدام طالبان باعث شد تا شهروندان پایتخت و ۱۲ ولایت افغانستان، بیش از بیست ساعت در خاموشی مطلق بسر ببرند و کارزارهای انتخابات ریاست جمهوری متکی بر مناظره های تلویزیونی با کاهش بیننده مواجه شود.
امیدها به نتیجه نشست کنگره آمریکا
صدیق منصور انصاری، رئیس فدراسیون جامعه مدنی افغانستان به یورونیوز می‌گوید: «بعد از توییت ترامپ فرصتی دوباره برای عده‌ای از سیاسیون افغانستان با پارتنر (شرکا)های خارجیشان بوجود آمد که با بعضی کارخانه های تولید اسلحه و تولید شراکت دارند و تداوم جنگ در افغانستان به نفع این افراد است تا بتوانند تجارت جنگ افزارها را در میدان جنگ افغانستان ادامه دهند.»
به‌گفته وی، «مردم افغانستان به دنبال اداره ای با چهار موضوع راهبردی هستند، مدیریت و رهبری آتش بس، تعدیلات لازم در قانون اساسی، برگزاری یک انتخابات شفاف و براساس قانون و انتقال امن قدرت به رئیس جمهور جدید که همه در سایه صلح ممکن است و ما فکر نمی کنیم دکتر اشرف غنی با کارنامه پنج ساله اش حتی در کابل انتخابات امن و مصون بتواند برگزار کند. تجربه انتخابات پارلمانی و ناامنی ها و تقلبات این اعتماد را از حکومت اشرف غنی سلب کرده است.»
صدیق منصور انصاری، نتیجه نشست کنگره امریکا با خلیلزاد را مهم می داند و ادامه می دهد: «من فکر می کنم پنج شنبه آینده هم برای کنگره آمریکا سرنوشت ساز باشه درباره خروج نیروهای ناتو از افغانستان تصمیم گیری شود و در گفتگوهای صلح را باز کند، امیدواریم زلمی خلیلزاد از رازهای پنهان اشرف غنی درباره مخالفتش با صلح و نشست‌هایی که اشرف غنی با کشورهای ایران، پاکستان و عربستان و دیدار با جان بولتون داشته است، سخن بگوید و مسلما بخشی از این ناگفته ها به بیرون درز خواهد کرد و ما بعد از پنج شنبه از این ناگفته ها خبر خواهیم شد.»
در روزهای اخیر، کمیسیون های انتخاباتی افغانستان، اقداماتی برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری را در وقت تعیین شده آغاز کرده‌اند. رسانه‌ها گزارش داده‌اند که کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان ۱۰۰ هزار کارمند برای این دور از انتخابات ریاست جمهوری استخدام کرده است و روند انتقال مواد انتخاباتی به ولایت‌ها آغاز شده است.