گفتار شیرین و کردار خشن
تناقضی که طالبان در نخستین روز نشست قطر به نمایش گذاشتند.
نگاه نو_ نخستین روز گفت‌وگوهای بین‌الافغانی صلح در قطر روز یک‌شنبه شانزدهم سرطان ساعاتی پس از حمله موتربمب گروه طالبان در غزنی آغاز شد. در حالی که از شروع این گفت‌وگوها در قطر استقبال شده است، حمله موتربمب گروه طالبان در غزنی با محکومیت گسترده روبه‌رو شده است. مقامات حکومت وحدت می‌گویند که گروه طالبان این حمله را در غزنی به خاطر کسب امتیاز بیشتر در میز گفت‌وگوها در قطر انجام داده است. اما گروه طالبان گفته است که در این حمله هدفی جز از بین بردن یک «مرکز استخباراتی» دولت را نداشته است.
نشست بین‌الافغانی قطر با حضور ۵۳ نماینده از افغانستان و ۱۷ نماینده از گروه طالبان رأس ساعت ده‌ونیم صبح به وقت افغانستان آغاز شد. طالبان اما ساعت هشت‌ونیم صبح با یک موتر بمب‌گذاری‌شده یک اداره امنیت ملی را در حوزه ششم شهر غزنی هدف حمله قرار دادند. در حالی که لحن نماینده‌گان طالبان در نخستین روز این نشست «نرم و خوب» توصیف شده است، حمله موتربمب جنگ‌جویان طالبان، نشانه‌ای از بی‌باوری این گروه به گفت‌وگوهای صلح خوانده شده است.
شماری از شرکت‌کننده‌گان نشست بین‌الافغانی صلح در قطر می‌گویند که روز نخست این نشست در فضای دوستانه و به دور از کنایه و کدورت پشت سر گذاشته شد. به گفته حبیبه سرابی، معاون شورای عالی صلح و از شرکت‌کننده‌گان نشست قطر، لحن نماینده‌گان طالبان در نخستین روز نشست قطر، «نرم و خوب» بود. او گفت که با توجه به این نرمش در گفتار طالبان، توقع می‌رود که طرف‌های شرکت‌کننده در این نشست در روز دوم گفت‌وگوها به توافقاتی نیز برسند.
در نیمه اول روز نخست نشست قطر، اعضای نشست روی موضوعات مربوط به جنگ و صلح به صورت کلی، دیدگاه‌ها و نظریات‌شان را مطرح کرده‌اند. حبیبه سرابی می‌گوید که شیرمحمد عباس استانکزی، رییس هیأت گفت‌وگوکننده طالبان، در نیمه اول نشست، اعلامیه این گروه را ارایه کرد که در آن دیدگاه‌های کلی طالبان درباره وضعیت جاری و جنگ و صلح بازتاب یافته بود. به دنبال آن، طرف‌های دیگر شرکت‌کننده در این نشست نظریات و دیدگاه‌های‌شان را به صورت کلی مطرح کردند. به قول حبیبه سرابی، دو نماینده دیگر طالبان نیز در ادامه صحبت کردند که لحن آن‌ها نسبت به گذشته نسبتاً «نرم» و برای انجام یک توافق «امیدوارکننده» بود. او جزئیات بیش‌تری در این باره ارایه نکرد و افزود که تلاش می‌شود موضوعات مهم مربوط به جنگ و صلح، جز به جز در فرصت باقی‌مانده از نشست جاری قطر مورد بحث قرار گیرد.
اصیلا وردک و غیرت بهیر دو شرکت‌کننده‌ی دیگر افغانستان در نشست قطر، در صحبت با خبرنگاران، نسبت به گفت‌وگوهای ابتدایی و کلی انجام‌شده در این نشست ابراز خوش‌بینی کرده‌اند. به نقل از اصیلا وردک، نماینده‌گان طالبان گفته‌اند که موضع این گروه در قبال زنان کاملاً روشن است و طالبان با آموزش و کار زنان در چهارچوب ارزش‌های «اسلامی و افغانی» مخالفتی ندارند. غیرت بهیر نیز گفته است که فضای گفت‌وگو در نخستین روز نشست صمیمی بود. به گفته او، در این نشست روی تشکیل دو کمیته که یکی مسوده قطع‌نامه این نشست را تهیه و دیگری برای تعقیب ادامه این نشست برنامه‌ریزی کند، تأکید شد.
مقامات امریکایی از برگزاری نشست بین‌الافغانی قطر استقبال کرده‌اند. مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا، در توییتی گفته است که این بسیاری است که وقتی دیده می‌شود نماینده‌گان حکومت، طالبان، جامعه مدنی و زنان در اطراف یک میز گرد آمده‌اند. هم‌چنان زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان، برگزاری نشست بین‌الافغانی قطر را یک دست‌آورد مهم در راه رسیدن به صلح توصیف کرده است.
حمله موتربمب در غزنی
گروه طالبان دو ساعت پیش از شروع نشست بین‌الافغانی قطر، «حوزه ششم امنیت ملی» در منطقه «شامیر» شهر غزنی را هدف حمله موتربمب قرار داد. وزارت صحت عامه می‌گوید که در این حمله ۱۲ نفر کشته شدند و ۱۷۹ نفر زخم برداشتند. اما وزارت امور داخله رقم تلفات این رویداد را کم‌تر گزارش داده است. طبق اعلام این وزارت، در حمله موتربمب طالبان در شهر غزنی، چهار نفر به شمول دو سرباز امنیت ملی و دو فرد ملکی کشته شده‌اند. وزارت امور داخله، شمار زخمیان این حمله را ۱۳۹ نفر اعلام کرده و گفته که در بین آن‌ها تنها پنج کارمند امنیت ملی شامل هستند. بیشترین رقم زخمیان غیرنظامی این رویداد را دانش‌آموزانی تشکیل می‌دهند که هنگام حمله در مکتبی در نزدیکی حادثه سرگرم آموزش بودند.
دفتر مطبوعاتی والی غزنی گفته است که در حمله موتربمب گروه طالبان به حوزه ششم امنیت ملی در مرکز این ولایت به ده‌ها خانه مسکونی، دکان و مارکت تجارتی خسارت رسیده است. از این میان، خسارت مالی وارد شده به شصت خانه مسکونی و چهار مارکت تجارتی سنگین گزارش شده است.
براساس گزارش رسانه‌های محلی غزنی، ساختمان حوزه ششم امنیت ملی در شهر غزنی، در یک ساحه مسکونی موقعیت دارد. این رسانه‌ها روز گذشته به نقل از مردم محل گزارش دادند که امنیت ملی این حوزه را به رغم مخالفت آن‌ها در این ساحه ایجاد کرده است. مردم گفته‌اند که آن‌ها پیش از ایجاد این حوزه از آسیب‌پذیری‌شان در برابر تهدیدات طالبان هشدار داده بودند.
گروه طالبان دوشنبه گذشته دهم سرطان نیز با موتربمب به تأسیسات متعلق به نیروهای ارتش در ساحه مسکونی «گل‌بهار تاور» واقع در حوزه شانزدهم امنیتی شهر کابل حمله کرده بود. بیشتر قربانیان این حمله که در روز سوم دور هفتم گفت‌وگوهای امریکا و طالبان در قطر انجام شد، غیرنظامیان و به ویژه دانش‌آموزان مکتب بودند. طبق آخرین آمارها، در این حمله ده تن کشته شدند و ۱۱۶ تن دیگر زخم برداشتند.
وزارت دفاع ملی همزمان با شروع دور هفتم گفت‌وگوهای امریکا و طالبان در قطر اعلام کرد که گروه طالبان با افزایش حملاتش در صدد امتیازگیری در این دور از گفت‌وگوها است. طبق اعلام این وزارت، در هفته پیش از شروع این دور از گفت‌وگوها دست‌کم ۱۱۶ ولسوالی در سراسر کشور زیر تهدیدات بلند امنیتی قرار داشت.
دور هفتم گفت‌وگوهای امریکا و طالبان که در هشتم سرطان آغاز شد، به خاطر برگزاری نشست بین‌الافغانی صلح در قطر برای دو روز متوقف شده است. این دور از گفت‌وگوهای دو طرف پیش‌رفت‌هایی نیز داشته است. جزئیات این پیش‌رفت‌ها هنوز همه‌گانی نشده است. قرار است پس از پایان نشست دو روزه بین‌الافغانی، نماینده‌گان امریکا و طالبان، دور هفتم گفت‌وگوهای‌شان را در هژدهم سرطان از سر بگیرند.
طالبان با کشتار به امتیاز و امارت نمی‌رسند
حمله موتربمب گروه طالبان در غزنی با محکومیت گسترده روبه‌رو شده است. محمداشرف غنی، رییس جمهور کشور، ضمن محکوم کردن این حمله، آن را جنایت علیه بشریت خوانده است.
غنی هم‌چنان گفته است که حمله موتربمب گروه طالبان در غزنی نشان داد که در گفتار و رفتار این تناقض جدی وجود دارد. به گفته او، طالبان در حالی که در قطر سرگرم گفت‌وگو هستند، این‌جا در افغانستان، هر روز دستان‌شان را با خون افراد بی‌گناه، به ویژه زنان و کودکان، رنگ می‌کنند. رییس جمهور غنی تأکید کرده است که «طالبان باید بدانند که ممکن نیست با هدف قرار دادن افراد ملکی، به ویژه کودکان، در گفت‌وگوهای صلح امتیاز به دست آوردند.»
عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت وحدت ملی، نیز حمله موتربمب طالبان در غزنی را دور از «ارزش‌های اسلامی» و «اخلاق جنگی» خوانده است. عبدالله گفته است که طالبان به صورت معمول و آشکارا دست به جنایت جنگی و نقض حقوق بشر مبادرت می‌ورزند. رییس اجرایی افزوده است که «امارت اسلامی» و «رویکرد خشن و تندروانه طالبان» در جامعه کنونی افغانستان زمینه ندارد و طالبان از راه خلق وحشت و دهشت نمی‌توانند به این اهداف دست یابند.
در واکنش به این حمله، سرور دانش، معاون دوم ریاست جمهوری، گفته است که گروه طالبان به رغم ادعاهای کاذب خود راجع به گفت‌وگوهای صلح، هنوز از رفتار «ددمنشانه» خود فاصله نگرفته و به کشتن مردم بی‌گناه مبادرت می‌ورزد. او هم‌چنان تأکید کرده است که این رفتار «غیرانسانی» طالبان به هیچ وجه از مسوولیت نهادهای امنیتی کشور نمی‌کاهد و این نهادها مکلف هستند با تمام توان از جان و مال مردم حفاظت کنند. دانش گفته است در حالی که صلح واقعی و دوامدار از خواسته اصلی دولت و ملت است، ولی دولت خودش را مکلف می‌داند با گروه‌های «تروریستی و خون‌آشام» به صورت جدی مبارزه کند.
صلاح‌الدین ربانی، وزیر خارجه کشور، نیز گفته است که پیام واضح ادامه حملات طالبان این است که این گروه هیچ باوری به صلح ندارد و از هر فرصتی برای تداوم کشتار بیشتر مردم و ویرانی افغانستان استفاده می‌کنند.
مقامات امریکایی و سازمان ملل متحد نیز حمله روز یک‌شنبه گروه طالبان در غزنی را محکوم کرده‌اند. زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان، در توییتی ضمن محکوم کردن این حمله آورده است که «صلح یک امر بسیار ضروری و یگانه راه پایان دادن به جنگ است.» دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان یا یوناما، در اعلامیه‌ای گفته است که «حمله غیرقابل تفکیک و نامتناسب طالبان در برابر یکی از تأسیسات امنیت ملی در غزنی را محکوم می‌کند.» طبق اعلامیه این سازمان، شمار قربانیان حمله موتربمب طالبان در غزنی دست‌کم به ۱۵۰ نفر می‌رسد که یک سوم آن‌ها دانش‌آموز هستند.
در پایان قابل یادآوری می‌دانیم که براساس معلومات رسانه‌ها، در نشست بین‌الافغانی قطر این افراد از افغانستان حضور یافته‌اند: جمیله افغانی، ارشاد احمدی، شهرزاد اکبر، ماری اکرمی، جمال‌الدین بدر، عنایت‌الله بلیغ، عبدالمتین بیک، حاجی دین محمد، فرهادالله فرهاد، قربان‌علی فصیحی، سیدحامد گیلانی، عبدالقهار حکیمی، انارکلی هنریار، لیلا جعفری، حیات‌الله جواد، محمدهادی معرفت، زینب موحد، سیدمنصور نادری، احمدنادر نادری، شهزاده نادر نعیم، لطف‌الله نجفی‌زاده، خالد نور، عبدالسلام ضعیف، عبدالله قرلق، عبدالهادی رفیعی، شاه‌گل رضایی، عطاالرحمن سلیم، عزیزه وطنوال عزیزی، حضرت عمر زاخیلوال، عبدالقدوس عبدالله، عبدالرحیم پادشاه میر، غیرت بهیر، حکمت‌خلیل کرزی، شفیع‌الله نورستانی، صدیق‌الله توحیدی، محمدصالح سلجوقی، حبیبه سرابی، محیی‌الدین مهدی، فوزیه کوفی، رنگین دادفر سپنتا، امین‌الدین مظفری، نورالحق احدی، عبدالناصر، اصیلا وردک، باتور دوستم، شهاب‌الدین دلاور، عبدالسلام حنفی، قاری دین‌محمد حنیف، خیرالله خیرخواه، ضیاالرحمن مدنی، عبداللطیف منصور، مطیع‌الحق، فاضل مظلوم، امیرخان متقی، محمد نعیم، نجیب‌الله، نورالله نوری، محمدنبی عمری، سید رسول، سهیل شاهین، شیرمحمد عباس استانکزی، وقاص، هانس یواخیم گیزمن، بصیر فدا، شارلت هام، ازابیل بایر، تریزا بریتمایر، اندریاس شایدل، سفیر مارکوس پوتزل، میردف علی القاشوطی و مطلق بن ماجد القحطانی. این افراد شامل نماینده‌گان افغانستان، طالبان و کشورهای میزبان این نشست‌اند.
نشست قطر که توسط «بنیاد برگوف» برگزار شده است، توسط دولت‌های قطر و آلمان به صورت مشترک میزبانی می‌شود. «بنیاد برگوف» یک سازمان غیردولتی آلمانی است که در زمینه صلح در سطح جهان فعالیت می‌کند.