انتقاد تند احزاب و نامزدان از نشست قطر
این نشست نه بین‌الافغانی است و نه نتیجه خواهد داد.
نگاه نو_ در حالی که سه روز تا برگزاری نشست قطر زمان باقی مانده است، فهرست اعضای شرکت‌کننده این نشست همه‌گانی نشده است. به همین دلیل، نه برای حکومت و نه برای احزاب و نامزدان انتخابات تا کنون مشخص است که چه کسانی از افغانستان در این نشست شرکت خواهند کرد. به همین‌سان، نهادهای فعال جامعه مدنی و شبکه زنان افغانستان نیز نمی‌دانند که شرکت‌کننده‌گان نشست پیش رو در قطر چه کسانی خواهند بود. قدر مسلم این است که برگزارکننده نشست تا کنون از حکومت، احزاب سیاسی، نامزدان، نهادهای فعال جامعه مدنی و شبکه زنان افغانستان برای اعزام نماینده به این نشست، دعوت نکرده است. هرچند عبدالسلام رحیمی، وزیر دولت در امور صلح، در فیس‌بوک خود به صورت کلی گفته است که در نشست قطر ۶۰ تن از مسوولان حکومت، اعضای طالبان و جامعه مدنی باهم دیدار خواهند داشت. رحیمی، هویت و موقعیت رسمی این افراد را فاش نکرده است.
با این حال، شورای عالی صلح تا کنون تنها نهادی است که تأیید می‌کند از سوی نهاد برگزارکننده نشست قطر برای اعزام نماینده به این نشست دعوت‌نامه رسمی دریافت کرده است. ظاهر زائر، معاون سخنگوی شورای عالی صلح، در صحبت با روزنامه ۸صبح گفت که «بنیاد برگوف»، برگزارکننده نشست قطر، طی یک دعوت‌نامه رسمی از معاونان شورای عالی صلح و شماری از اعضای این شورا خواسته است که در نشست قطر شرکت کنند. به گفته او، حبیبه سرابی و عطاالله سلیم و یک معاون دیگر شورای عالی صلح به نماینده‌گی از این شورا به نشست قطر خواهند رفت. زائر افزود که شماری از اعضای شورای عالی صلح نیز برای شرکت در این نشست دعوت شده‌اند که ترتیبات لازم برای سفر تمامی آن‌ها به دوحه، پایتخت قطر، گرفته شده است.
چهره‌های سیاسی بیرون از حکومت و یا مسوولان حکومتی که به نماینده‌گی از خود در این نشست دعوت شده‌اند، نیز تا کنون هویت خود را فاش نکرده‌اند. حضرت‌عمر زاخیلوال اما تاکنون تنها چهره سیاسی است که مدعو بودن خود در نشست قطر را تأیید و برای شرکت در آن اعلام آماده‌گی کرده است. او در گذشته در پست‌های مختلف از جمله وزارت مالیه و سفارت افغانستان در پاکستان اجرای وظیفه کرده است. زاخیلوال گفته است که برای عبور از جنگ، گفت‌وگوهای بین‌الافغانی ضروری است و او در نشست پیش رو در قطر شرکت می‌کند.
نشست قطر که از دید احزاب سیاسی فاقد وجاهت لازم بین‌الافغانی است، برای دو روز در شانزدهم و هفدهم ماه جاری در دوحه، پایتخت قطر، برگزار می‌شود. بر اساس اعلام شورای عالی صلح، برگزارکننده این نشست یک نهاد آلمانی به نام «بنیاد برگوف – Berghof Foundation» است. در توصیف بنیاد برگوف می‌خوانیم که «این نهاد سال‌ها است که در راستای جلوگیری از خشونت‌های مسلحانه و دست‌یابی به صلح پایدار از راه گفت‌وگو بین طرف‌های جنگ در کشورهای مختلف جهان کار می‌کند و یک سازمان مستقل، غیردولتی و غیرانتفاعی است.» ظاهر زائر، معاون سخنگوی شورای عالی صلح، می‌گوید که بنیاد برگوف در هم‌آهنگی با وزارت خارجه آلمان، ابتکار برگزاری نشست پیش رو بین افغان‌ها را برعهده دارد و دولت‌های آلمان و قطر نیز به صورت مشترک از این نشست در دوحه میزبانی می‌کنند. او گفت که فهرست شرکت‌کننده‌گان این نشست توسط بنیاد برگوف تهیه شده است و شورای عالی صلح به جز درباره نماینده‌گان اعزامی خود در این نشست، نمی‌داند که چه کسانی برای شرکت در نشست قطر دعوت شده‌اند.
ظاهر زائر از جانب دیگر، رابطه بنیاد برگوف با شورای عالی صلح را یک رابطه حسنه و با گذشته حدود یک‌ونیم ساله تعریف کرد. او گفت که اعضای شورای عالی صلح پیش از این چند بار به دعوت همین نهاد به آلمان رفته و از تجارب آن نهاد در بخش صلح آموخته‌اند. زائر افزود که کارشناسان این نهاد هم‌چنان چندین‌بار به کابل آمده و برای ارتقای تجارب کارکنان و اعضای شورای عالی صلح در خصوص چگونه‌گی تأمین صلح کارگاه‌های آموزشی برگزار کرده‌اند. او نقش بنیاد برگوف در زمینه صلح در دیگر کشورها را برجسته خواند و ابراز امیدواری کرد که افغانستان نیز به ابتکار این نهاد بتواند به صلح پایدار دست یابد یا دست‌کم به صلح نزدیک‌تر شود.
مخالفان نشست قطر
احزاب سیاسی و شماری از دسته‌های انتخاباتی به دلیل آن‌که تا کنون برای شرکت در نشست قطر دعوت نشده‌اند، از برگزاری این نشست به شدت انتقاد می‌کنند. محمد ناطقی، رییس کمیته سیاسی احزاب، می‌گوید که تا کنون هیچ یک از احزاب سیاسی برای شرکت در نشست قطر دعوت نشده است. او هم‌چنان افزود که حکومت، جریان‌ها و چهره‌های سیاسی تأثیرگذار و نامزدان انتخابات ریاست جمهوری نیز شامل مدعوین این نشست نیستند. ناطقی تصریح کرد که با توجه به غیابت حکومت، احزاب، جریان‌ها و چهره‌های تأثیرگذار سیاسی و همین‌طور نامزدان انتخابات ریاست جمهوری در نشست قطر، این نشست نمی‌تواند «بین‌الافغانی» تلقی شود و از جانب دیگر نمی‌تواند به نتیجه مثبت دست یابد. او تأکید کرد که اگر چنان‌چه اعضای این نشست بتوانند به فیصله‌ای هم دست پیدا کنند، این فیصله برای احزاب سیاسی که بخشی از معادله صلح هستند، پذیرفتنی نخواهد بود.
به همین شکل، فضل‌غنی حمقل از سخنگویان حزب اسلامی، می‌گوید که نشست قطر نمی‌تواند به جنگ جاری افغانستان سنگ تمام بگذارد و یا دست‌کم از شدت آن بکاهد. به گفته او، موضع حزب اسلامی این است که برگزاری این‌گونه نشست‌ها تنها باعث تلف شدن وقت می‌شود و صلحی را که مردم افغانستان در انتظارش هستند، دست‌نیافتنی‌تر می‌سازد. حقمل تأکید کرد که صلح در افغانستان توسط خارجی‌ها تأمین نخواهد شد و این وظیفه خود افغان‌ها است که برای پایان دادن به خشونت‌های جاری در داخل کشور با هم به گفت‌وگو بنشینند.
فضل‌غنی حقل نیز تأیید کرد که حزب اسلامی برای شرکت در نشست قطر دعوت نشده است.
عزیز رفیعی، رییس مجتمع جامعه مدنی افغانستان، در پیام کوتاهی به روزنامه ۸صبح تأیید کرد که نه خود او و نه هم آشنایانش در بین فعالان مدنی به این نشست دعوت شده‌اند. قدسیه رهین، مسوول کمیته دادخواهی شبکه زنان افغانستان، نیز تأیید کرد که از شبکه زنان کسی برای شرکت در نشست قطر دعوت نشده است. او هم‌چنان گفت که در بین فعالان مدافع حقوق زن نیز کسی را نمی‌شناسد که گفته باشد از مدعوین نشست قطر است.
موضع حکومت
ارگ ریاست جمهوری در حالی که می‌گوید فهرست شرکت‌کننده‌گان نشست قطر را دریافت نکرده است، با شرکت مقامات حکومتی در این نشست مخالفتی ندارد. عارف صمیم، معاون سخنگوی ریاست جمهوری، در صحبت با روزنامه ۸صبح گفت که حکومت تا کنون فهرست شرکت‌کننده‌گان نشست قطر را دریافت نکرده است و به همین دلیل نمی‌داند که چه کسانی از حکومت برای شرکت در این نشست دعوت شده‌اند. صمیم هم‌زمان گفت که اگر چنان‌چه فرد و یا افرادی از حکومت برای شرکت در نشست قطر دعوت شده باشند، حکومت مانع اشتراک آن‌ها در این نشست نخواهد شد. صمیم اما تصریح کرد که مقامات حکومتی شرکت‌کننده در نشست قطر، به هیچ صورت نمی‌توانند از دولت و مردم افغانستان در این نشست نماینده‌گی کنند.
پیش‌تر عبدالسلام رحیمی، وزیر دولت در امور صلح، گفته بود که دولت‌های آلمان و قطر نشستی را به صورت مشترک به منظور تسهیل و تسریع روند صلح افغانستان برگزار می‌کنند. به گفته او، در این نشست، ۶۰ تن از افغان‌های داخل و خارج از کشور به شمول مسوولان دولتی، اعضای طالبان و جامعه مدنی – اعم از زنان و مردان – با یک‌دیگر دیدار خواهند داشت. رحیمی تصریح کرده بود که هرچند حکومت در نشست قطر هیأت رسمی ندارد، اما از حسن نیت‌ها در راستای تسهیل و تسریع روند صلح استقبال می‌کند. به گفته وزیر دولت در امور صلح، حکومت برگزاری این گونه نشست‌ها را پیش‌زمینه‌ای برای آغاز گفت‌وگوهای بین‌الافغانی با محوریت خواست‌ها و منافع ملت افغانستان می‌داند.
سهیل شاهین، سخنگوی دفتر قطر گروه طالبان، در توییتی نوشته است که نشست بین‌الافغانی در شانزدهم و هفدهم ماه سرطان با میزبانی قطر و آلمان برگزار می‌شود. او گفته است که حدود ۶۰ نفر برای حضور در این نشست دعوت شده‌اند. شاهین تصریح کرده است که این افراد مثل سایر نشست‌های بین‌الافغانی تنها به نماینده‌گی از خود در نشست قطر حضور می‌یابند.
این نشست در حالی برگزار می‌شود که تا هنوز جزییات دور هفتم گفت‌وگوهای نماینده‌گان امریکا و طالبان در قطر همه‌گانی نشده است. این دور از گفت‌وگوهای دو طرف که در هشتم سرطان آغاز شده بود، تا ناوقت روز چهارشنبه، پایان آن اعلام نشده بود.