فوتسال نباید هم‌‌سرنوشت فوتبال شود
نگاه نو_ هر چند تاریخچه رشد فوتسال در افغانستان به دوران پساطالبانی بر می‌گردد، اما در سال‌های اخیر و با افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در این عرصه، این کشور در رشته فوتسال دست‌آوردهای نسبتاً خوبی داشته است، به ویژه این‌که در ولایت‌هایی چون کابل و هرات ده‌ها سالن سرپوشیده ورزشی (جمنازیوم) توسط سکتورهای دولتی و خصوصی ایجاد شده است. بنا بر آمار نشر شده در کابل حدوداً ۲۵۰ جمنازیوم ورزشی ایجاد شده و تعداد جمنازیوم‌های معیاری در هرات نیز به ده‌ها جمنازیوم می‌رسد. به همین ترتیب در شهر های بزرگی مانند مزار شریف، جلال‌آباد و قندهار نیز جمنازیوم‌هایی ایجاد شده است.
تیم ملی فوتسال زیر ۲۰ سال افغانستان در مسابقات قهرمانی آسیا نایب‌قهرمان شد.
تیمی که دست‌کم نزدیک به یک هفته فضای به شدت سیاست‌زده حقیقی و مجازی افغانستان را تغییر داد، به گونه‌ای که رهبران حکومت وحدت ملی نیز هر کدام به این دست‌آوردها واکنش نشان دادند و رییس‌جمهور غنی هیأتی را جهت اشتراک در مسابقه فاینل افغانستان با جاپان به شهر تبریز ایران فرستاد.
هر چند فوتسالیست‌های جوان افغانستان مسابقه نهایی را به جاپان واگذار کردند اما در این بازی به ویژه در نیمه دوم غول فوتسال آسیا را به شدت تحت فشار قرار دادند.
فوتسال افغانستان در بازی‌های قهرمانی آسیا سه دست‌آورد بزرگ داشت:
۱. نایب قهرمان شد تا مدال نقره این مسابقات را با خود به کابل بیاورد.
۲. این تیم به عنوان پدیده این دوره شناخته شد.
۳. در نهایت مقام آقای گولی این مسابقات به سیدحسین موسوی از افغانستان رسید.
درخشش تیم فوتسال جوانان زیر ۲۰ سال کشور در خارج از سالن فوتسال نیز بدون دست‌آورد نبود. درست در روزهایی که فضای سیاسی افغانستان درگیر موضوعاتی چون زدوبندها بر سر انتخاب رییس پارلمان، نشست رهبران سیاسی در پاکستان و نبردهای سنگین دولت و طالبان در ولایت‌های مختلف کشور بود، به فضای ورزشی بدل شد.
کاربران شبکه‌های اجتماعی دست‌کم یک هفته از ورزش گفتند و از آن به عنوان «نماد وحدت و یک‌دلی» مردم افغانستان نام بردند.
ظرفیت‌های پیش‌رفت فوتسال در افغانستان
هر چند تاریخچه رشد فوتسال در افغانستان به دوران پساطالبانی بر می‌گردد، اما در سال‌های اخیر و با افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در این عرصه، این کشور در رشته فوتسال دست‌آوردهای نسبتاً خوبی داشته است، به ویژه این‌که در ولایت‌هایی چون کابل و هرات ده‌ها سالن سرپوشیده ورزشی (جمنازیوم) توسط سکتورهای دولتی و خصوصی ایجاد شده است.
بنا بر آمار نشر شده در کابل حدوداً ۲۵۰ جمنازیوم ورزشی ایجاد شده و تعداد جمنازیوم‌های معیاری در هرات نیز به ده‌ها جمنازیوم می‌رسد.
به همین ترتیب در شهر های بزرگی مانند مزار شریف، جلال‌آباد و قندهار نیز جمنازیوم‌هایی ایجاد شده است.
هر چند اجرای اکثر برنامه‌های ورزشی در این جمنازیوم‌ها جنبه‌ی تفریحی دارد، اما یکی از اصلی‌ترین عوامل کشف ظرفیت‌های فوتسالی از میان رده‌های سنی زیر ۲۰ سال کشور همین جمنازیوم‌ها بوده است.
به دلیل نبود لیگ فوتسال سرتاسری در کشور احتمال می‌رود که استعدادهای کشف ناشده فراوانی هم‌اکنون در این سالن‌های سرپوشیده حضور داشته باشند؛ استعدادهایی که تا کنون کم‌تر کسی به سراغ آنان رفته و یا از موجودیت آنان اطلاعی دارد.
هم‌چنان در میان افغان‌های مهاجر در کشورهای مختلف نیز ممکن فوتسالیست‌های مستعد، با توان‌مندی‌های حرفه‌ای حضور داشته باشند که هنوز کشف نشده‌اند.
دست‌آوردهای تیم ملی فوتسال زیر ۲۰ سال افغانستان می‌تواند برای ایجاد یک لیگ نسبتاً حرفه‌ای انگیزه‌های جدیدی خلق کند، به ویژه این‌که سران حکومت وحدت ملی افغانستان به شمول رییس‌جمهور و رییس اجرایی از نزدیک پی‌گیر روند مسابقات قهرمانی آسیا بودند.
افغانستان پیش از فوتسال در فوتبال نیز صاحب دست‌آوردهایی شده بود. قهرمانی فوتبال افغانستان در سال ۱۳۹۲ در جنوب آسیا و سپس افت فوتبال در افغانستان می‌تواند بهانه‌ی خوبی برای نهادهای ورزشی در کشور باشد تا از هرگونه افت احتمالی فوتسال در افغانستان جلوگیری کنند.
تیم ملی فوتبال افغانستان از زمانی که در جنوب آسیا قهرمان شد تا اکنون به جز یک نایب‌قهرمانی در جنوب آسیا دست‌آورد ملموس دیگری نداشته و دچار افت‌وخیزهای فراوانی شده است. بسیاری‌ها هراس دارند که فوتسال در افغانستان در صورت هرگونه بی‌توجهی ممکن است وارد فازی شود که پیش از این تیم ملی فوتبال افغانستان شد.
به همین دلیل و برای جلوگیری از افت تیم‌های ورزشی است که جهان سرمایه‌گذاری روی تیم‌های ورزشی را به ویژه پس از هر دست‌آوردی افزایش می‌دهد.
هم‌چنان دولت‌ها در تمام کشورهای دنیا سرمایه‌گذاری روی تیم‌های پایه و زیر سنین جوانی را بیش‌تر ساخته‌اند.
آلمان بعد از تحقیر در جام جهانی ۲۰۰۲ به این نتیجه رسید که دیگر دوران حکومتش بر فوتبال به پایان رسیده و اگر به دنبال چاره نباشد دیگر حرفی برای گفتن نخواهد داشت. به همین دلیل برنامه‌ای بلندمدت ترسیم کرد و به فکر تربیت بازیکنانی از سنین نونهالی افتاد. کاری که بعد از ۱۲ سال نتیجه داد و آلمان بار دیگر بر قله فوتبال دنیا نشست و قهرمان جهان شد.
آلمان سپس با دوره شکوفایی و پویایی منحصر به فرد روبه‌رو شد که آن هم تنها به دلیل تزریق نوآوری و پویایی بیش‌تر به میان آمد و تغییر در استایل تیم به آن، جان تازه‌ای بخشید.
بسیاری از مربیان صاحب نام جهان معتقد اند که فوتسال بازی کردن اهمیت آن‌چنانی ندارد، بلکه آموختن ظرافت فوتسال در ابتدا مهم‌تر از نتیجه است. ظرافت‌هایی که صرف در مکاتب فوتسال و به صورت حرفه‌ای می‌توان آموخت.
تیم فوتسال چه حمایت‌هایی نیاز دارد؟
ورزش‌هایی مانند فوتبال و فوتسال در جهان طرف‌داران زیادی دارند. برای تیم‌های ملی و باشگاهی ورزشی در جهان سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی صورت می‌گیرد. اهمیت ورزش در جهان، در سال‌های اخیر برای هیچ‌کس پوشیده نیست.
با کمبود امکانات، فوتسال افغانستان از کاروان قدرت‌های آسیا عقب خواهد افتاد. فوتسالیست‌ها معمولاً وقت و انرژی‌شان را وقف این رشته می‌کنند و به نوعی شغل و زنده‌گی‌شان فوتسال است و هیچ درآمد دیگری ندارند. در افغانستان اما معمول است که ورزشکاران علاوه بر دغدغه‌هایی چون قهرمانی در مسابقات ورزشی، دغدغه دسترخوان خانه‌های‌شان را دارند و به دلیل نبود سرمایه‌گذاری و حمایت‌های دولتی، مجبور اند بخشی از انرژی روزانه‌شان را صرف پیدا کردن نان برای خانواده‌شان کنند.
تیم‌داری، قهرمانی در مسابقات و افتخارآفرینی برای یک کشور در شرایط فعلی بسیار دشوار است. زمانی که از لحاظ مالی و حتا تهیه زمین، ورزشکاران افغانستان در مضیقه هستند، طبیعتاً کم‌تر می‌توانند به خودباوری برسند و با این تفاسیر در آینده، خطر این‌که فوتسال در صورت عدم حمایت دولت به سرنوشت فوتبال مواجه شود وجود دارد.
در موارد زیادی، تیم‌های ورزشی کشور چشم به کمک‌های اسپانسرهای خصوصی دوخته‌اند، اسپانسرها نیز در برخی موارد در سخت‌ترین لحظات ممکن تیم‌های ورزشی را تنها گذاشتند. ضعف و مدیریت در نهادهای ورزشی، اختلافات درون‌سازمانی و نبود بودجه‌های اختصاصی از سوی حکومت، می‌تواند هر لحظه تیمی را دچار ریزش کند که میلیون‌ها شهروندش را خوشحال ساخته است.
هم‌چنان برای حرفه‌ای‌تر شدن ورزش فوتسال، نیاز به ایجاد برنامه‌های ظرفیت‌سازی و بنیان نهادن مکاتبی است که فوتسال را حرفه‌ای بیاموزانند. تقریباً همه اعضای تیم فوتسال زیر ۲۰ سال، این رشته ورزشی را به صورت کلاسیک و در مجموعه‌های ورزشی دنبال کردند. فوتسال و فوتبال ظرافت‌های دیگری را نیز دارند.
چگونه بازی را کنترل کنیم؟ چگونه وقت را نگه داریم؟ چطور حریفان را تحت فشار روانی قرار دهیم؟ چگونه وقتی عقب افتادیم، دچار استرس نشویم؟ چگونه دچار ریزش تیمی نشویم و ده‌ها سوال دیگر تنها زمانی پاسخ داده می‌شود که بازیکنان فوتسال و فوتبال به صورت اساسی و آکادمیک، این رشته‌ها را بیاموزند.
فوتسال در افغانستان مسیر طولانی و در صورت حمایت دولت و سرمایه‌گذاری‌های خصوصی سال‌های خوبی را پیش رو خواهد داشت.
بسیاری از بازیکنان بزرگ فوتبال، از طریق کسب مهارت‌های فوتسال، زمینه‌ی مطرح شدن‌شان را به عنوان بازیکنان بزرگ فوتبال فراهم کردند.
بسیاری از بازیکنان بزرگ و مشهور فوتبال برازیل، از طریق کسب مهارت‌های ورزش فوتسال، سبک‌ها و متودهای‌شان را در فوتبال گسترش دادند و این موضوع زمینه‌ی مطرح شدن آن‌ها را به عنوان بازیکنان بزرگ فوتبال فراهم کرد.
کشورهایی چون برازیل، آرژانتین، اسپانیا، روسیه، ایران، ایتالیا، اوکراین، قزاقستان و پاراگوئه در سال‌های اخیر حرف زیادی در زمین فوتسال برای گفتن داشته‌اند.