چهل و یک سال پس از تجاوز ارتش شوروی افغانستان هنوز هم در جنگ است

ششم جدی/دی برابر با چهل ویکمین سال‌گرد تجاوز ارتش اتحاد جماهیر شوروی بر افغانستان است. در این روز که افغانان آن را روز سیاه می‌دانند، در حدود یک صد هزار تن از نیروی ارتش شوروی بر افغانستان یورش آوردند و برای ده سال در کشور ماندند.

با گذشت بیش از سه دهه از خروج شوروی از افغانستان، کشور هنوز هم گواه جنگ و ناامنی است و به صلح دست نیافته است.

بسیاری از چهره‌های سیاسی نبود اجماع، مداخله‌های بیرونی و نیز اشتباهات رهبران را عامل بی ثباتی کنونی در کشور می‌دانند.

احمد ضیا مسعود، معاون حزب جمعیت گفت: «تا وقتی که جامعۀ بین‌المللی و در رأس امریکایی‌ها، پاکستان را قناعت ندهد و پاکستان معتقد بر این نشود که طالبان را مجبور بر این بسازد که طالبان در یک روند مردم‌سالار دخیل نشوند، اگر این مذاکرات در دوحه ادامه پیدا کند بدون فشار امریکا و پاکستان به نتیجه نمی‌رسد.»

الله گل مجاهد، فرمانده پیشین جهادی نیز اظهار داشت: «ناامنی و بدبختی میراث خلقی و پرچمی برای ماست. شش جدی یک روز تاریخی است و روس‌ها بر افغانستان حمله کرده‌است و یک روز سیاه است که میلیون‌ها شهید دادیم.»

حملۀ ارتش اتحاد جماهیر شوروی بر افغانستان با به قدرت رسیدن ببرک کارمل و رهایی زندانیان حکومت حفیظ الله امین همراه بود.

سید حسین که یکی از سربازان دورۀ جهاد بوده‌‎است، از خاطرات تلخ روزگاری قصه می‌کند که پس از حملۀ ارتش اتحاد جماهیر شوروی پیشین بر افغانستان رقم خورد.

سید حسن که به‌گفتۀ خودش سال‌ها مبارزه کرد تا نفس راحت بکشد؛ از این‌که با گذشت بیش از سه دهه از شکست ارتش شوروی، افغانستان هنوز هم به صلح دست نیافته است ناامید شده‌است: «درگیر جنگ و ناامنی هستیم و ناامیدی ادامه دارد. و هیچ توقع نیست که این وطن به سوی صلح و آرامی می‌‎رود.»

این پرسش که چرا افغانستان تاکنون به صلح دست نیافته‌است را از نصرالله ستانکزی، استاد دانشگاۀ کابل پرسیدیم: «اتحاد ملی افغان‌ها و بلند رفتن سطح دانش افغان‌ها می‌تواند بحران افغانستان را خاتمه بدهد و مارا به سوی خوشبختی ببرد.»

پس از خروج شوروی، صلح در افغانستان تحقق نیافت و جنگ‌های داخلی آغاز شدند. این جنگ‌ها، در حدود ده سال ادامه یافتند و پس از آن، رژیم طالبان بر بخش‌های بزرگی از افغانستان مسلط شد و برای پنج سال دوام کرد.

پس از سقوط رژیم طالبان در سال ۲۰۰۱، ایالات متحده و نیروهای بین‌المللی به افغانستان آمدند. از آن زمان تاکنون طالبان همواره با نیروهای بین‌‎الملی و حکومت افغانستان در جنگ بوده‌اند. حالا که ایالات متحده تلاش‌ها را برای صلح میان حکومت افغانستان و طالبان آغاز کرده، هنوز هم افق روشنی از صلح به چشم نمی‌خورد.