واکنش‌ها به دومین نشست بین‌الافغانی مسکو: کمک به صلح یا امتیازدهی به طالبان
نگاه نو_ با آن که اعلامیه مشترک شرکت‌کننده‌گان نشست بین‌الافغانی مسکو، دومین دیدار چهره‌های سیاسی با نماینده‌گان گروه طالبان را در پیوند به رسیدن افغانستان به صلح و ثبات «ممد» دانسته است، اما برخی از نامزدان انتخابات ریاست جمهوری، احزاب و چهره‌های سیاسی، برگزاری هم‌چو نشست‌ها را تضعیف‌گر نظام سیاسی در کشور و «امتیازدهی» به گروه طالبان عنوان کرده‌اند.
رحمت‌الله نبیل، نامزد انتخابات ریاست جمهوری از سری بودن آجندای نشست بین‌الافغانی مسکو انتقاد کرده و گفته است که «برگزاری هم‌چو نشست‌ها می‌تواند سبب تضعیف نظام سیاسی کشور و تحریک جنگ‌های نیابتی» در کشور شود. آقای نبیل در برگه‌ی فیس‌بوکش نوشته است: «دایر کردن نشست‌ها و کنفرانس‌های ناهم‌آهنگ و دارای آجنداهای غیرعلنی و ابهام‌آمیز بر محور منفعت‌های کوچک و مقطعی، نه تنها این که هیچ دست‌آوردی نخواهد داشت، بلکه؛ باعث تقویت و مشروعیت بیش‌تر طالبان و تضعیف نظام جمهوری اسلامی افغانستان می‌شود.» آقای نبیل بر تلاش‌های یک‌دست برای برقراری صلح تاکید ورزیده و افزوده است: «ایجاد آدرس‌های متعدد برای گفت‌وگوهای صلح در نبود اجماع داخلی، موجب تحریک و تقویت بیش‌تر جنگ‌های نیابتی و دست‌درازی بازی‌گران منفعت‌جو در بحث افغانستان خواهد شد.»
هم‌چنان عنایت‌الله حفیظ، نامزد دیگر انتخابات ریاست جمهوری در صحبت با روزنامه ۸صبح می‌گوید: «برگزاری دومین نشست مسکو میان چهره‌های افغان و نماینده‌گان گروه طالبان هیچ تأثیر مثبتی بر روند صلح ندارد، به جز تأمین منافع مقطعی چند چهره‌ای که از سیاست کنار رفته‌اند.» به سخن او، برقراری صلح نیازمند اقدامات مدبرانه‌ای است که با تقویت نیروهای استخباراتی و از بین بردن مواد مخدر می‌توان به آن دست یافت.
افزون بر این، نوررحمان اخلاقی، عضو حزب جمعیت اسلامی می‌گوید، منافع این دور نشست مسکو به جیب گروه طالبان و حامد کرزی، رییس جمهور پیشین ریخته شده است. آقای اخلاقی گفته است: «نشست مسکو، وزن طالبان را همانند نشست اول مسکو، در سر میز مذاکره با ایالات متحده امریکا افزایش داد و به وجاهت بین‌المللی‌شان افزود.» او هم‌چنان نماینده‌گان گروه طالبان را به نداشتن صلاحیت لازم در چگونه‌گی گفت‌وگوها با چهره‌های سیاسی کشور دانسته و افزوده است، این نشست با برنامه‌ای که به صورت حساب شده و دقیق و به کمک کارشناسان آی‌اس‌آی پاکستان گام می‌گذارند و منافع کوتاه‌مدت و درازمدت‌شان را خوب حساب کرده‌اند، صورت گرفته است.
هرچند ارگ ریاست جمهوری تا کنون واکنشی در برابر این دور نشست چهره‌های سیاسی با گروه طالبان نشان نداده است، اما امرالله صالح به عنوان معاون دسته انتخاباتی محمداشرف غنی در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو، اشتراک برخی از نامزدان و چهره‌های سیاسی کشور را در دومین نشست بین‌الافغانی مسکو به صلاح کشور ندانسته و در برگه‌ی توییترش نوشته است: «برخی از سیاست‌مداران کابل، بار دیگر به سوی مسکو رفتند تا به سخنان طالبان تروریست گوش دهند، توهین شوند و سخنرانی‌های افرادی را بشنوند که با منطق عصر برونز بحث می‌کنند.» ارگ ریاست جمهوری از این پیش اعلام کرده است که هر نشستی که بدون نماینده‌گان حکومت برگزار شود، جنبه اجرایی نخواهد داشت.
این واکنش‌ها در حالی صورت گرفته است که دومین دور نشست بین‌الافغانی مسکو میان هیات گروه طالبان و شماری از چهره‌های سیاسی روز پنج‌شنبه، نهم جوزا با نشر اعلامیه‌ی مشترک پایان یافت. در این نشست بیست‌وچهار تن از چهره‌های سیاسی کشور با هیأت ۱۲ نفری گروه طالبان به ریاست ملاعبدالغنی برادر، معاون سیاسی این گروه انجام شد.
محمدکریم خلیلی رییس شورای عالی صلح و لطیف بهاند سفیر افغانستان در مسکو به عنوان نماینده‌گان حکومت، حامد کرزی، محمدحنیف اتمر، رنگین دادفر سپنتا، عطامحمد نور، حضرت عمر زاخیلوال، زلمی رسول، ضراراحمد مقبل و سیدحامد گیلانی از چهره‌های مطرح سیاسی بوده‌اند که عازم مسکو شده‌اند. هم‌چنان ملا عبدالغنی برادر و شیرمحمد عباس استانکزی از نماینده‌گان مطرح گروه طالبان‌اند که در این نشست شرکت کردند. این نخستین بار است که ملا برادر با چهره‌های سیاسی کشور دیدار کرده است. این گروه اما برای آقایان خلیلی و بهاند اجازه شرکت در این نشست را نداد. افزون بر این، فوزیه کوفی، نماینده پیشین مجلس نماینده‌گان و تاجور کاکر، تنها دو خانمی هستند که در این نشست حضور داشتند.
این دور نشست بین‌الافغانی در حاشیه تجلیل از صدمین سالگرد روابط دیپلماتیک افغانستان و روسیه صورت گرفت، نشستی که روز سه‌شنبه هفتم جوزا آغاز و روز پنج‌شنبه نهم جوزا پایان یافت. در اعلامیه مشترک چهره‌های سیاسی با نماینده‌گان گروه طالبان آمده است که دو طرف روی موارد مهم مربوط به سرنوشت مردم افغانستان، آینده صلح و ثبات و راه‌های رسیدن به امنیت در کشور گفت‌وگو کرده‌اند. بر اساس این اعلامیه، سیاست‌گران کشور و نماینده‌گان گروه طالبان در این نشست «بر اراده مشترک مبنی بر رسیدن به صلح پایدار و فراگیر در افغانستان تأکید کردند».
هم‌چنان ادامه گفت‌وگوهای بین‌الافغانی، برقراری آتش‌بس، حفاظت از زنده‌گی غیرنظامیان، رهایی زندانیان، خروج نیروهای خارجی و قطع مداخلات خارجی از بحث‌های دیگر این دور دیدار بوده که در اعلامیه بر آن تاکید شده است. افزون بر این، در اعلامیه نشر شده آمده است که روی تحکم نظام اسلامی، حفظ تمامیت ارضی و وحدت ملی با رعایت حقوق زنان، از مسایل دیگری مورد بحث بین دو طرف در نشست مسکو بوده است. فوزیه کوفی از شرکت‌کننده‌گان این نشست می‌گوید، تأکید طالبان بیش‌تر بر حاکم شدن امارت اسلامی بوده تا به جمهوری اسلامی افغانستان. در این مورد شیرمحمد عباس استانکزی، عضو هیأت طالبان گفته است: «ما انحصار قدرت نمی‌خواهیم و قدرتی را می‌خواهیم که همه افغان‌ها شامل آن باشند.»
گزارش‌ها می‌رسانند که چهره‌های سیاسی افغانستان در این نشست روی برقراری آتش‌بس میان گروه طالبان و حکومت افغانستان تاکید کرده‌اند اما نماینده‌گان طالبان این خواست را نپذیرفته‌اند. با این حال عطامحمد نور، رییس اجرایی حزب جمعیت اسلامی در مورد دلیل نرسیدن به توافق برای آتش‌بس گفته است: «ممکن طالبان فکری در این رابطه داشته باشند، اما ما آتش‌بس را نقطه‌ای برای آغاز صلح می‌دانیم… اما از جانب تحریک طالبان دلیل مقنّع و منطقی برای برقرار نشدن آتش‌بس وجود نداشت.» با این حال خانم کوفی که روز گذشته در کابل جزییات این نشست را در جمعی از خبرنگاران ارایه می کرد، گفت: «اگر ادامه گفت‌وگوها منجر به پایان جنگ و آمدن صلح بینجامد در نشست‌های بعدی بین‌الافغانی نیز شرکت خواهیم کرد، در غیر آن مردم افغانستان از گفت‌وگوهای بی‌حاصل خسته شده‌اند.» او هم‌چنان افزود: «چون طالبان به برقراری آتش‌بس در روزهای عید و پس از عید توافق نکردند، ما هم روی سایر بحث‌های مورد بحث، توافق نکردیم.»
از سویی هم، سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر در حاشیه‌ی پایانی این نشست از ادامه هم‌چو نشست‌ها در آینده خبر داده و به خبرنگاران گفته است که موضوعات مورد بحث جدید بوده و همه‌ی این بحث‌ها نهایی نشده است. هم‌چنان حامد کرزی، رییس جمهور پیشین که از اشتراک‌کننده‌گان این نشست بود، در پایان نشست به خبرنگاران گفته است برقراری «آتش‌بس» موضوع جدید این دور گفت‌وگوها بوده است. به گفته‌ی او، طالبان نیز خواستار آتش‌بس اند اما در زمانش روی آن بحث می‌شود.
هرچند اعلامیه مشترک نشست بین‌الافغانی مسکو تصریح کرده است که «این مذاکرات در فضای صمیمانه مبتنی بر روحیه همکاری صورت گرفت و طرفین در بخش‌هایی به توافق و پیش‌رفت‌های خوبی دست یافته‌اند.» اما جزییات مواردی که بر آن توافق و پیش‌رفت صورت گرفته است در اعلامیه آنان بازتاب نیافته است. بر اساس این اعلامیه، به دلیل آن‌که شماری از مسایل ایجاب می‌کند تا بحث‌های بیش‌تری درباره آن صورت بگیرد، دو طرف توافق کرده‌اند تا به این گفت‌وگوها ادامه بدهند.
با این حال این دومین دور دیدار چهره‌های سیاسی با نماینده‌گان گروه طالبان است که در مسکو صورت گرفته است. مسکو از این پیش در شانزدهم و هفدهم دلو پارسال میزبان اولین دور این دست گفت‌وگوها میان نماینده‌گان گروه طالبان و برخی از چهره‌های سیاسی کشور بوده است. اما در این دو دیدار، نماینده‌گان دولت افغانستان حضور نداشتند. هرچند در نخستین روز این نشست محمدکریم خلیلی، رییس شورای عالی صلح و لطیف بهاند، سفیر افغانستان در مسکو نیز حضور داشتند، اما سلیم شاهین سخنگوی دفتر سیاسی گروه طالبان در قطر در صفحه توییترش نوشت که در دو روز اخیر نشست بین‌الافغانی نماینده‌گان حکومت افغانستان حضور نخواهند داشت.
گرفته شده از صفحه هشت صبح