همکاری امریکا با دولت افغانستان مشروط است

برخلاف سفرهای سال‌های قبل مقامات حکومتی و برخلاف گفته‌های بعضی از افرادی که همراه با رییس جمهور و رییس شورای عالی مصالحه ملی به ایالات متحده امریکا سفر کرده بودند، ‌سفر اخیر پردستاورد نبود. این سفر هیچ تغییری در تصمیم ایالات متحده در قبال حکومت کابل، جنگ، صلح و مهم‌تر از این‌ها مسأله خروج نیروهای امریکایی و هم‌پیمانان آن نیاورد. واقعیت این است که در این دیدار،‌ ایالات متحده برای افغانستان و افغانستان برای ایالات متحده، حرف و برنامه تازه‌ای نداشت. در این سفر، رییس جمهور بایدن برای رهبران حکومت افغانستان مواضع قبلی امریکا را مبنی بر خروج نیروهای نظامی آن کشور و البته ادامه همکاری به شیوه دیگر، یادآوری کرد. ادامه همکاری ایالات متحده با دولت و مردم افغانستان چیز تازه‌ای نیست و گفتن این مسأله هیچ تأثیری در میدان جنگ، مذاکرات صلح، قطع جنگ از سوی طالبان و مسائل و مشکلاتی از این دست که افغانستان با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند، ندارد.

در میان مقامات حکومتی که به دعوت امریکا به آن کشور سفر کرده بودند، امرالله صالح، معاون نخست ریاست جمهوری، دستاوردهای این سفر را در صفحه فیس‌بوکش توضیح داده است. به نظر او، همه‌چیز رو به راه است و ایالات متحده محکم پشت افغانستان ایستاده و این سفر هم پردستاورترین سفر مقامات حکومتی به امریکا است. به نظر آقای صالح، «دستاوردی از این بزرگ‌تر در یک‌ونیم روز کاری امکان نداشت. شاید در تاریخ سفرهای خارجی، این یکی از پردستاوردترین سفرها بوده باشد». در شرایط کنونی، برای تبلیغ و نگه داشتن روحیه حکومت و مردم در برابر طالبان، گفتن چنین سخنانی زیان‌بار نیست؛ اما اصل قصه این سفر چیزی غیر از این‌ها است. جو بایدن هم در برابر رسانه‌ها و هم در جلسات خصوصی، ضمن یادآوری و تجدید تعهد همکاری ایالات متحده با دولت افغانستان، شروطی هم داشته است.

براساس گفته‌های بعضی از منابع، آقای بایدن چند مورد تازه را برای رهبران افغانستان یادآوری کرده است. مبارزه حکومت با فساد، مشورت با رهبران اقوام، ایجاد اجماع سیاسی و وحدت ملی، از مواردی است که رییس جمهور امریکا برای رهبران حکومت یادآوری کرده است.

جو بایدن و دیگر مقامات بلندپایه امریکا که هیأت افغانستان در سفر اخیرش با آنان دیدار داشته است، به صراحت برای رهبران حکومت افغانستان گفته‌اند که ایالات متحده نمی‌تواند برای یک دولت فاسد کمک کند؛ زیرا این موضوعی است که شهروندان امریکا از حکومت‌شان هر روزه می‌پرسند و بازخواست می‌کنند. آنان می‌پرسند که چرا دولت ما از مالیه ما برای یک دولت و یک تیم فاسد کمک می‌کند؟ چرا حکومت در مورد چگونه‌گی مصرف و حیف‌ومیل پولی که از جیب مردم کشیده می‌شود، سکوت اختیار می‌کند؟ در کنار جنگ، یکی از مسوولیت‌های دیگری که غنی طی دوره حکومتش همیشه به آن سیاسی برخورد کرده، مبارزه با فساد است. آقای غنی این مبارزه را باید در عمل ثابت کند؛ زیرا اهل فساد و چپاول ثروت عمومی متعلق به تیم او هستند.

موضوع دیگر بحث یا خواست دیگر ایالات متحده امریکا، مشکل تک‌روی محمداشرف غنی بوده است. امریکا گفته است که تک‌روی قابل قبول نیست. تصامیم بزرگ ملی باید در مشورت با رهبران تمام اقوام افغانستان گرفته شود. رییس جمهور غنی قبل از دعوت حکومت ایالات متحده، از کانال‌های مختلف تقاضای دیدار با جو بایدن و دیگر مقامات آن کشور را کرده بود؛ اما امریکا به این درخواست‌ها پاسخ رد داده بود. چند هفته قبل، روزنامه‎ ۸صبح خبری را نشر کرد که نشان می‌داد ایالات متحده در پاسخ به درخواست‌های غنی گفته بود که با رهبران اقوام بیا. در سفر اخیر هم هیچ مقام حکومتی امریکا به تنهایی با غنی دیدار نکرده است. در تمام ملاقات‌ها و نشست‌ها، داکتر عبدالله حضور داشته است. یکی از فرمایشات یا هدایت‌های امریکا برای غنی این بوده است که تصامیم باید جمعی گرفته شود و از تک‌روی و انحصارگرایی پرهیز شود.

مقامات ایالات متحده در مورد برخورد نظامی با گروه طالبان برای رهبران حکومت قول قاطع نداده‌اند. آنان اکنون به توافق‌نامه خود با گروه طالبان متعهد هستند. برخورد آنان با گروه طالبان بسته‌گی به عمل‌کرد این گروه در روزهای آینده دارد. اگر گروه طالبان خلاف انتظار جهان دامنه خشونت‌ها را گسترش بدهد، شاید ایالات متحده این گروه را سرکوب کند؛ هرچند در برابر پیش‌روی و خشونت‌ورزی این روزهای طالبان، خاموش و بی‌طرف است.