نگرانی غنی از کدام کودتا

نگاه نو_ اشرف غنی: «آنهایی که با پخش ابهام و شک و بدگمانی در پی تضعیف وثیقه ملی یعنی قانون اساسی هستند، نزدیک به فکر کودتاچیان هستند، اما با رفتار نرم. آن‌ها نمی‌دانند کودتا چه قیمت بزرگی را به ملت به بار آورده و من از این تریبون به آن‌ها می‌گویم عصر کودتا پایان یافته است.»

بیان چنین سخنی از زبان رییس جمهور غنی، می‌تواند دارای تعبیر‌های متفاوت باشد. او این سخنان را در مقابل اعضای جدید شورای ملی و در حضور مقام‌های ارشد امنیتی دولت افغانستان بیان کرد. پرسشی که مطرح می‌شود، این است که آیا آقای غنی به نظامیان بی‌اعتماد شده است و یا منظور او افراد دیگری است؟ من تلاش کردم تا ضمن گفت‌وگو با شماری از نزدیکان آقای غنی، از آنها توضیح بخواهم که منظور آقای غنی از کودتا چیست.

یکی از نزدیکان آقای غنی که یکی از مقام‌های ارشد کابینه نیز است و در جلسات شورای امنیت ملی نیز شرکت می‌کند، به شرط افشا نشدن نامش گفت: «مقصود رییس جمهور از ذکر کودتا، چند مسأله بود، از آن جمله او آنانی را که تلاش می‌کنند حکومت موقت ایجاد شود، کودتاچی می‌خواند، زیرا به نظر رییس جمهور غنی هر حالت دیگری به جز انتخابات یک کودتا است. به نظامیان تا هنوز بی‌اعتماد نیست. نگرانی اصلی او این است که ایجاد حکومت موقت، مساوی به کودتا است.»

در همین حال، یکی از مقام‌های ارشد ریاست اجراییه در پاسخ به همین سوال، بدون افشای هویت خویش چنین گفت: «هیچ نشانه‌ای به صورت مطلق مبنی بر کودتا وجود ندارد. این سخن اشرف غنی نمونه روشن از بدگمانی در ارگ است. غنی تصور می‌کند که امریکا، حنیف‌ اتمر و حامد کرزی تلاش دارند تا او را از ارگ بیرون کنند.»

یکی از کارمندان ارشد دفتر سخنگوی رییس جمهوری نیز این نکته را تأیید کرده و گفت: «اقدامات برخی از کاندیدان که بعد از ماه جوزا در پی برپایی تشکیل اداره موقت‌اند، مساوی به کودتا است.»

اشاره به کودتا از زبان اشرف غنی در شرایطی که اکثریت نامزدان انتخابات ریاست جمهوری و نیز گروه بزرگی از سیاسیون کشور جرگه مشورتی صلح را تحریم کرده و نیز خواستار ختم کار رییس جمهور در اول ماه جوزای سال روان هستند، به این معنا است که غنی اقدامات رقبای خویش را تلاشی در راستای کنار زدنش از کرسی ریاست جمهوری می‌داند تا به این ترتیب از بازگشت مجدد وی به ارگ جلوگیری کنند.

واقعیت این است که با توجه به وضعیت اسفبار و پر‌تقلب انتخابات پارلمانی و نیز انتخابات سال ۲۰۱۴ که در آن آقای غنی در دور دوم به صورت معجزه‌آسا رأی بالا آورد، همه نگران‌اند و فکر می‌کنند که غنی و حواریونش برای انتخابات ریاست جمهوری پیش‌رو نیز کمر به تقلب بسته‌اند و تلاش دارند تا به هر‌قیمتی شده است، انتخابات را ببرند. این در حالی است که با جدی‌تر شدن روند مذاکرات با طالبان، علاوه بر سیاسیون داخلی، برخی از متحدان بین‌المللی افغانستان از جمله ایالات متحده امریکا، به صورت غیر‌مستقیم خواهان برپایی اداره موقت بعد از اول جوزای سال روان خورشیدی هستند. امریکا و شمار دیگری از متحدان بین‌المللی افغانستان، نیز نگران تقلب در انتخابات هستند و باور دارند که با حضور غنی در کرسی ریاست جمهوری، امکان برگزاری یک انتخابات شفاف و آزاد وجود ندارد.

اطرافیان اشرف غنی با دست‌آویز قرار دادن فیصله اخیر دادگاه عالی و به این بهانه که این دادگاه در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۴ نیز دوران کار رییس جمهور کرزی را تا اعلام نتایج انتخابات تمدید کرد، تلاش می‌کنند تا اشرف غنی در ارگ بماند و از همین طریق نیز انتخابات را طوری رقم بزنند که منجر به حضور مجدد وی برای پنج سال دیگر شود. واقعیت این است که هیچ انسان عاقلی حاضر نیست به غنی و دار و دسته‌اش اعتماد کند و باور داشته باشد که در صورت حضور آن‌ها در ارگ، انتخابات ریاست جمهوری آینده با شفافیت برگزار خواهد شد. تنها حضور ضیاءالحق امرخیل به عنوان مشاور ارشد وی در امور «مردمی»‌ به خوبی گواه این است که غنی و حواریونش هر روز برنامه برای تقلب در انتخابات می‌ریزند و هر شب خواب پیروزی مجدد می‌بینند.

طبیعی است که هر گروه سیاسی برای بقای و تداوم حضور خویش در قدرت پیوسته از ابزارهای گوناگون استفاده می‌کند. قدرت، خصلت فساد‌آور دارد. تاریخ نشان داده است که انسان‌ها برای بقای خویش در قدرت، حاضر به انجام هر گونه کثافت‌کاری و جنایت هستند. به همین دلیل، تیم غنی و حواریونش را نمی‌توان از این قاعده مستثنا کرد. اما در عین حال، غنی به عنوان رییس جمهور یک کشور بحران‌زده و در حال جنگ، نباید برای بقای خود یک بار دیگر به تقلب در انتخابات و فریب اذهان عامه دست ببرد. انتظار مردم از وی این است که میان منفعت شخصی خود و حواریونش و مصلحت مردم و مملکت، تفکیک روشن ایجاد کند و نباید منافع کلان ملی را قربانی حضور خودش به هر قیمتی در قدرت کند.

خنده‌دار است که حواریون آقای غنی اقدامات مخرب و ویرانگر خودشان را بر پیکر نیمه‌جان دموکراسی افغانستان «دولت‌سازی»‌ نام می‌گذارند و تلاش رقبای خویش را «کودتا» ‌می‌گویند، در حالی که همه می‌دانیم افغانستان در حال حاضر هیچ‌گونه ظرفیتی برای یک کودتای سازمان‌یافته ندارد‌. هم‌چنان آنانی که خواستار ختم دوره کار آقای غنی در آخر ماه جوزای امسال هستند، در پی کودتا نیستند، بلکه می‌خواهند انتخابات ریاست جمهوری امسال طوری برگزار شود که امکان رقابت شفاف برای همه میسر باشد و کسی نتواند با استفاده از امکانات دولتی، دست به تقلب سیستماتیک به نفع یک نامزد بزند.