نتیجه‌ی مشاهدات ناظران: آمار نام‌نویسی رای‌دهنده‌گان مشکوک است
نگاه نو_ مهلت نام‌نویسی تقویتی رأی‌دهنده‌گان در ۳۳ ولایت تا چهار روز دیگر به پایان می‌رسد. کمیسیون مستقل انتخابات می‌گوید که تا هنوز تصمیمی برای تمدید این مهلت نگرفته است.
روند نام‌نویسی تقویتی در هژدهم جوزا آغاز شد. زمان پایان این روند، هشتم سرطان اعلام شده است. تا کنون هفده روز از شروع نام‌نویسی تقویتی سپری شده است. در این روند کسانی نام‌نویسی می‌شوند که دارای شرایط زیر باشد:
– تا روز انتخابات سن ۱۸ را تکمیل کنند؛
– پیش از این از نام‌نویسی بازمانده باشند؛
– کسانی که به تازه‌گی از بیرون به کشور عودت کرده‌اند؛
– برچسب تذکره‌‌شان مشکل داشته باشد؛
– یا حوزه انتخاباتی‌شان تغییر کرده باشد.
بر اساس معلومات کمیسیون مستقل انتخابات، از هژدهم جوزا تا یکم سرطان ۱۲۲ هزار و ۶۹۰ نفر رأی‌دهنده نام‌نویسی شده‌اند. افراد نام‌نویسی‌شده شامل ۷۹ هزار و ۸۹۷ مرد، ۴۱ هزار و ۲۹۲ زن و ۱ هزار و ۵۹۱ شهروند کوچی می‌شوند. در این مدت از جامعه سیک‌های کشور کسی نام‌نویسی نکرده است.
عبدالعزیز ابراهیمی، معاون سخنگوی کمیسیون مستقل انتخابات، می‌گوید که برای نام‌نویسی تقویتی رأی‌دهنده‌گان ۴۵۹ مرکز در نظر گرفته شده است. به گفته او، از این میان ۴۵۹ مرکز به روی رأی‌دهنده‌گان باز است و ۳۵ مرکز دیگر به دلیل تهدیدات امنیتی تا کنون بسته است. ابراهیمی یادآوری کرد که روند نام‌نویسی تقویتی در هشتم سرطان به پایان می‌رسد و کمیسیون مستقل انتخابات تا هنوز تصمیمی برای تمدید این روند نگرفته است.
روند نام‌نویسی تقویتی با انتقادات زیادی همراه شده است. این انتقادات شامل آمار افراد نام‌نویسی‌شده و هم‌چنان کمبود مراکز نام‌نویسی می‌شود.
آمار خیالی و مشکوک است
نهادهای ناظر انتخاباتی می‌گویند که آمار ارایه‌شده درباره افراد نام‌نویسی‌شده خیالی و مشکوک است. به گفته این ناظران، این رقم با مشاهداتی که آن‌ها از مراکز نام‌نویسی و میزان مراجعه مردم به این مراکز انجام داده‌اند، هم‌خوانی ندارد. میان تعداد مراکز نام‌نویسی و رقم افراد نام‌نویسی‌شده نیز از دید نهادهای ناظر انتخاباتی، نسبت منطقی برقرار نیست. این نهادها اما روشن نمی‌کنند که چند درصد از مجموع آمار ارایه‌شده توسط کمیسیون مستقل انتخابات، خیالی و مشکوک است.
حبیب‌الله شینواری، مسوول برنامه‌های دیده‌بان انتخابات و شفافیت افغانستان یا «ایتوا»، می‌گوید که آمار ارایه‌شده از سوی کمیسیون مستقل انتخابات درباره نام‌نویسی تقویتی، خیالی به نظر می‌رسد. به گفته او، کمیسیون مستقل انتخابات تا کنون هیچ سند و گزارش معتبری درباره افرادی که نام‌نویسی شده‌اند، ارایه نکرده است و بسیار دشوار است که صحت آن را تأیید کرد. شینواری تصریح کرد که براساس گزارش‌ها و نمونه‌گیری‌های مشاهدان «ایتوا»، میزان مراجعه رأی‌دهنده‌گان به مراکز نام‌نویسی بسیار پایین است. به گفته او، مطابق مشاهدات «ایتوا»، در بعضی از مراکز که باز هم هست، هیچ نام‌نویسی صورت نگرفته است و در بعضی دیگر تنها بین هفت تا ۱۰ نفر رأی‌دهنده نام‌نویسی کرده‌اند.
مسوول برنامه‌های «ایتوا» یادآوری کرد که در کنار این، شماری از مراکز تا کنون به روی مردم باز نشده است، در شماری هم مواد نام‌نویسی نرسیده و مواد شمار دیگر نیز سرقت و یا حریق شده است. به گفته حبیب‌الله شینواری، افزون بر این مشکلات، مراکز نام‌نویسی بسیار کم است و در کنار آن برای مردم قابل دسترس نیست. شینواری تأکید کرد که با توجه به این مشکلات، بعید است که رقم ارایه‌شده از سوی کمیسیون مستقل انتخابات درباره افراد نام‌نویسی‌شده درست باشد.
به همین شکل، یوسف رشید، رییس اجرای بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان یا «فیفا»، نیز می‌گوید که آمار ارایه‌شده از جانب کمیسیون مستقل انتخابات درباره افراد نام‌نویسی‌شده، مشکوک و پرسش‌برانگیز است. به گفته رشید، یافته‌های «فیفا» نشان می‌دهد که سطح مراجعه مردم به مراکز نام‌نویسی در ولایات فراه، بغلان، پکتیکا، فاریاب و بادغیس بسیار پایین بوده است. او از جانب دیگر گفت که کمیسیون مستقل انتخابات آمار نام‌نویسی‌شده‌گان را به صورت کلی اعلام کرده است؛ در حالی که نیاز بود این آمار با تفکیک هر ولایت اعلام می‌شد. رشید هم‌چنان افزود که مسوولان محلی کمیسیون مستقل انتخابات به مشاهدان و ناظران درباره افراد نام‌نویسی‌شده معلومات نمی‌دهند و به آن‌ها گفته شده است که هر نوع معلومات در این باره را باید از دفتر مرکزی کمیسیون مستقل انتخابات به دست بیاورند. از دید رشید، این کار خودش نشان‌دهنده نبود شفافیت در کار نام‌نویسی رأی‌دهنده‌گان و هم‌چنان یک نوع برخورد غیرمسلکی و خلاف قانون دسترسی به اطلاعات از جانب کمیسیون مستقل انتخابات با ناظران و مشاهدان است. او تأکید کرد که با کنار هم گذاشتن مجموع این موضوعات، مشخص می‌شود که آمار ارایه‌شده از جانب کمیسیون مستقل انتخابات مشکوک است و از شفافیت لازم برخوردار نیست.
نهادهای ناظر انتخاباتی به این عقیده هستند که کمیسیون مستقل انتخابات تلاش دارد با بزرگ‌نمایی آمارها، وانمود کند که برنامه نام‌نویسی تقویتی این کمیسیون به صورت موفقانه در حال تطبیق است و در طرح آن مرتکب هیچ اشتباهی نشده است. هم‌چنان هدف دیگر این کمیسیون از بزرگ‌نمایی آمارها به گفته این نهادها، آن است که نشان دهد به هدف خود نزدیک شده است و آن هدف نام‌نویسی «یک میلیون» رأی‌دهنده در این مرحله است. نهادهای ناظر انتخاباتی هشدار می‌دهند که بزرگ‌نمایی آمارها در شرایطی که همه با دیده شک نسبت به انتخابات می‌بینند، بسیار خطرناک است و می‌تواند باعث آغاز یک چالش دیگر در برابر این روند ملی در کشور شود.
تیم‌های سیار نام‌نویسی ایجاد شود
در حالی که کمیسیون مستقل انتخابات آماده تمدید مهلت نام‌نویسی تقویتی در کشور نیست، نهادهای ناظر انتخابات از این کمیسیون می‌خواهند که این مهلت را تمدید کند. یوسف رشید می‌گوید که کمیسیون مستقل انتخابات از شروع نام‌نویسی تقویتی تاکنون باید بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار نفر را نام‌نویسی می‌کرد، زیرا شمار کسانی که واجد شرایط رأیدهی هستند و تا کنون نام‌نویسی نشده‌اند، بسیار بلند است. او همزمان تصریح کرد که تلاش برای رسیدن به این هدف به معنای آن نیست که در روند نام‌نویسی از دقت و شفافیت لازم استفاده نشود و تنها با جعل آمارها وانمود شود که کار انجام‌شده در این زمینه، با موفقیت همراه است. رشید تأکید کرد که کار کمیسیون مستقل انتخابات برای نام‌نویسی رأی‌دهنده‌گان ضمن آن‌که مشکوک است، بسیار عقب مانده است و ایجاب می‌کند که مهلت نام‌نویسی تقویتی تمدید شود.
پیشنهاد بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان آن است که همزمان با تمدید مهلت نام‌نویسی تقویتی رأی‌دهنده‌گان، تیم‌های سیار نام‌نویسی نیز ایجاد شود. یوسف رشید، رییس اجرایی این نهاد گفت که یکی از دلایل کم‌رنگ بودن میزان مراجعه مردم به مراکز نام‌نویسی، فاصله زیاد این مراکز با روستاها و محلات زنده‌گی مردم بوده است. به گفته او، بسیاری از افراد واجد شرایط رأیدهی به دلیل آن‌که به این مراکز دسترسی نداشته‌اند، تا کنون نام‌نویسی نکرده‌اند. رشید افزود که این نقیصه را می‌توان با تمدید مهلت نام‌نویسی و هم‌چنان ایجاد تیم‌های سیار نام‌نویسی جبران کرد و امکان مشارکت بیش‌تر مردم در انتخابات را بالا برد.
اما دیده‌بان انتخابات و شفافیت افغانستان در حالی که تمدید مهلت نام‌نویسی تقویتی را یک کار خوب می‌خواند، شرایطی را نیز در این زمینه مطرح می‌کند. حبیب‌الله شینواری، مسوول برنامه‌های این نهاد، می‌گوید که پیش از هر کاری باید مطمئن شد که از یک طرف بودجه‌ای برای تمدید نام‌نویسی تقویتی موجود است و از جانب دیگر، این کار روی سایر مراحل انتخابات، اثر منفی نمی‌گذارد. شینواری در یک قضاوت کلی گفت که تا این جای کار روند نام‌نویسی تقویتی ناکام بوده است و با تمدید آن هم نمی‌توان نتیجه مطلوب به دست آورد.
در همین حال، دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان یا «یوناما» نیز در اعلامیه‌ای گفته است که اطمینان از دقیق بودن فهرست رأی‌دهنده‌گان برای نامزدان، احزاب، رأی‌دهنده‌گان و سایر افراد دخیل در این روند یک امر ضروری است. این نهاد تأکید کرده است که فهرست‌های دقیق به اعتبار انتخابات در افغانستان می‌افزاید.
در قانون انتخابات گفته شده است که برای نام‌نویسی رأی‌دهنده‌گان و هم‌چنان در روز رأی‌گیری از تکنولوژی انگشت‌نگاری استفاده شود. استفاده از این تکنولوژی در شفافیت تهیه فهرست رأی‌دهنده‌گان و هم‌چنان روند رأی‌گیری در روز انتخابات مهم خوانده شده است. با این حال، کمیسیون مستقل انتخابات گفته است از این تکنولوژی تنها در روز انتخابات کار خواهد گرفت.
بر اساس معلومات کمیسیون مستقل انتخابات، برای شرکت در انتخابات پارلمانی سال گذشته حدود ۹.۵ میلیون شهروند نام‌نویسی کرده بودند که ۸.۹ میلیون تن آن‌ها واجد شرایط رأیدهی شناخته شده‌اند. از این فهرست نیز برای انتخابات ریاست جمهوری استفاده خواهد شد.
از صفحه هشت صبح