ناظران بین‌المللی انتخابات تا کنون اعتبارنامه دریافت نکرده‌اند
نگاه نو_ با آن‌که قرار است روند انتقال برگه‌های رایدهی و مواد اساسی دیگر انتخابات ریاست جمهوری به ولایات تا چهار روز دیگر آغاز شود، تا کنون اما هیچ سازمان و یا نهاد ناظر بین‌المللی از کمیسیون مستقل انتخابات اعتبارنامه نظارت دریافت نکرده است. مسوولان کمیسیون مستقل انتخابات می‌گویند تنها چهار نهاد بین‌المللی خواهان اعتبارنامه نظارت از انتخابات ششم میزان شده‌اند که به زودی اعتبارنامه‌های‌شان صادر خواهد شد.
عبدالعزیز ابراهیمی، از سخنگویان کمیسیون مستقل انتخابات، روز شنبه، دوم سنبله، در صحبت با روزنامه ۸صبح گفت، تا حال چهار نهاد بین‌المللی پیشنهاد دریافت اعتبارنامه نظارت از روند انتخابات را به این کمیسیون فرستاده‌اند، اما تا حال اعتبارنامه دریافت نکرده‌اند. آن‌چنانی که آقای ابراهیمی می‌گوید «اداره انکشاف بین‌المللی امریکا در افغانستان»، «کارزار بین‌المللی زنان»، «دانشگاه ملی آسترالیا» و «انستیتوت صلح ایالات متحده امریکا» چهار نهاد بین‌المللی‌اند که به زودی اعتبارنامه دریافت خواهند کرد. آقای ابراهیمی اما روشن نساخت که این اعتبارنامه‌ها به گونه مشخص چه زمانی در اختیار نهادهای ناظر بین‌المللی انتخابات قرار خواهند گرفت.
این در حالی است که براساس گفته‌های مسوولان کمیسیون مستقل انتخابات، روند انتقال مواد اساسی انتخاباتی از جمله برگه‌های رای به دفترهای ولایتی این کمیسیون، تا چهار روز دیگر آغاز می‌شود. کمیسیون مستقل انتخابات از این پیش اعلام کرده است که این روند از هفت تا بیست‌وهفتم ماه سنبله ادامه خواهد یافت. براساس قانون انتخابات اما ایجاب می‌کند که ناظران انتخاباتی باید از تمام مراحل مهم انتخابات به شمول انتقال مواد انتخاباتی از دفتر مرکزی به دفاتر ولایتی کمیسیون مستقل انتخابات نیز نظارت داشته باشند.
در ماده هشتاد‌و‌سوم قانون انتخابات آمده است که نهادهای ناظر بر روند انتخابات حق «نظارت از تخصیص و انتقال مواد انتخاباتی، باز شدن مراکز و محلات رایدهی، جریان رایدهی، شمارش آرا، درج نتایج در فورم، قرار دادن فورم نتایج در خریطه مخصوص، محلات نگهداری مواد انتخاباتی، بازشماری آرا، محل دریافت خریطه‌های مخصوص و مرکز ملی جمع‌بندی آرا را دارند.»
با این حال، مسوولان کمیسیون مستقل انتخابات می‌گویند، هرچند هیچ نهاد و یا سازمان بین‌المللی تا کنون اعتبارنامه دریافت نکرده است، اما ۲۴ نهاد داخلی که شامل جریان‌های سیاسی، نهادهای داخلی ناظر بر روند انتخابات، رسانه‌ها و نهادهای جامعه مدنی کشور می‌شوند، اعتبارنامه دریافته‌اند. براساس آمار این کمیسیون تا حال ۱۳ حزب سیاسی، چهار رسانه، هفت نهاد ناظر و جامعه مدنی اعتبارنامه نظارت از روند انتخابات را دریافت کرده‌اند. عبدالعزیز ابراهیمی در این باره گفت، شانزده نهاد مدنی و جریان‌های سیاسی دیگر نیز درخواست دریافت اعتبارنامه نظارتی را به کمیسیون مستقل انتخابات ارایه کرده‌اند که به زودی اعتبارنامه‌های‌شان را دریافت خواهند کرد.
نهادها و یا سازمان‌های بین‌المللی در حالی اعتبارنامه‌های نظارتی‌شان را از سوی کمیسیون مستقل انتخابات دریافت نکرده‌اند که نظارت این نهادها به دلیل اعتبار بین‌المللی آن‌ها می‌تواند شفافیت این روند را بیش‌تر تضمین کند. نهادهای داخلی ناظر بر روند انتخابات نیز نقش سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی را برای نظارت از انتخابات و تأمین شفافیت این روند مهم عنوان می‌کنند و می‌گویند، نظارت این نهادها در کنار بالابردن سطح شفافیت انتخابات ریاست جمهوری پیشرو، از میزان کشمکش‌های پساانتخاباتی نیز می‌کاهد.
یوسف رشید، رییس اجرایی بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان (فیفا) اما گفت که نبود امنیت سبب می‌شود نظارت این سازمان‌ها از برگزاری انتخابات آن‌چنانی که لازم است، صورت نگیرد. آقای رشید افزود، در صورتی که نهادها و سازمان‌های بین‌المللی برای نظارت از روند انتخابات ناظران‌شان را به کشور بفرستند، این ناظران به دلایل امنیتی ممکن اجازه بیرون شدن از ساحه سبز امنیتی کابل را نداشته باشند و چگونه‌گی انتخابات را در ولایات و ولسوالی‌ها نظارت کرده نخواهند توانست. مسوولان نهادهای داخلی ناظر بر روند انتخابات پیشنهاد می‌کنند که ناظران بین‌المللی باید از ناظران داخلی حمایت کنند تا از چگونه‌گی این روند آن‌چنانی که لازم است، نظارت دقیق و همه‌جانبه صورت گیرد.
افزون بر این، رییس اجرایی فیفا علاقه‌مندی جامعه جهانی و کشورهای کمک‌کننده انتخابات ریاست جمهوری را نسبت به انتخابات دوره‌های پیشین کم‌رنگ‌تر عنوان کرد و گفت: «در دوره‌های پیشین انتخابات، سازمان‌های ناظر بین‌المللی خود‌شان به کمیسیون مستقل انتخابات و نهادهای ناظر مراجعه می‌کردند و تعهد می‌کردند که با این روند همکاری خواهند کرد؛ اکنون اما این سازمان‌ها بی‌تفاوتی را پیشه کرده‌اند.»
از آن‌جایی که ماده‌های ۸۳ و ۱۰۲ قانون انتخابات مسوولیت‌های ناظران انتخابات را مشخص کرده است، نهادهای مدنی، نهادهای بین‌المللی، ناظران داخلی، احزاب سیاسی و رسانه‌ها نیز می‌توانند پس از دریافت اعتبارنامه از کمیسیون مستقل انتخابات، روند انتخابات را نظارت کنند. هم‌چنان براساس کارشیوه‌های کمیسیون انتخابات، نامزدان نیز حق دارند ناظران‌شان را برای دریافت اعتبارنامه به این کمیسیون معرفی کنند تا در روز رایدهی چگونه‌گی برگزاری انتخابات را از نزدیک نظارت کنند.
با این همه، مسوولان کمیسیون مستقل انتخابات می‌گویند، فراهم‌سازی اعتبارنامه، کارت نظارتی و سهولت نظارت از روند رایدهی در مراکز از مسوولیت‌های این کمیسیون است و آنان آماده هستند تا مسوولیت‌شان را ایفا کنند. عبدالعزیز ابراهیمی هم‌چنان می‌گوید که روند درخواست برای دریافت اعتبارنامه نظارتی از روند انتخابات تا آخر ماه سنبله ادامه خواهد یافت. براساس تقویم انتخاباتی قرار است انتخابات ریاست جمهوری در ششم میزان با استفاده از فناوری انگشت‌نگاری برگزار شود. نهادهای امنیتی نیز تعهد کرده‌اند که امنیت انتخابات را تأمین کنند.