طرح غنی برای گریز از حکومت موقت؛ برگزاری انتخابات زودهنگام ممکن نیست
منابع در حکومت گفتهاند که محمداشرف غنی، رییس جمهور کشور، پس از مخالفت با طرح «دولت انتقالی صلح» امریکا، قرار است به زودی طرح پیشنهادی خود را به امریکا بسپارد. در این طرح که از آن در نشست استانبول رونمایی خواهد شد، رییس جمهور غنی بحث برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری را نیز گنجانیده و قرار است در صورت توافق طالبان روی آتشبس، این انتخابات تا شش ماه آینده برگزار شود. هرچند جزییات این طرح هنوز روشن نیست، اما آگاهان سیاسی و نهادهای ناظر بر انتخابات عملی شدن چنین پیشنهاد را «ناممکن» میخوانند. به باور فیفا، حکومت در حال حاضر نه تنها از نگاه فنی و زمان، بلکه حتا از نگاه اعتباری نیز توانایی برگزاری یک چنین انتخابات را ندارد. این نهاد میگوید که افزون بر ترتیب فهرست رایدهندهگان، اصلاح سیستم بایومتریک و اعمال اصلاحات فنی ـ قانونی، حکومت باید زمینه ثبت نام شمار زیادی از شهروندان را نیز فراهم کند. آگاهان سیاسی نیز معتقدند که با توجه به برنامهریزیهای طالبان، این گروه با طرح حکومت موافقت نمیکند. ارگ در حالی روی این طرح کار میکند که سپیدار در سهم خود به جمعآوری دیدگاههای سیاسیون برای تعدیل طرح امریکا تمرکز کرده است.
خبرگزاری رویترز روز سهشنبه، سوم حمل/فروردین، گزارش داد که ارگ ریاست جمهوری برای پیشنهاد یک طرح در نشست استانبول آمادهگی میگیرد. منابع گفتهاند که این طرح در پاسخ به طرح پیشنهادی ایالات متحده امریکا ارایه خواهد شد. امریکا پیشتر طرح «دولت انتقالی صلح» را با حکومت، سیاسیون و طالبان شریک کرده بود تا در مورد تعدیل آن رایزنی شود. اکنون منابع تصریح کردهاند که آقای غنی در این طرح خود بحث برگزاری انتخابات زودهنگام را نیز گنجانیده شده است. بدین ترتیب رییس جمهور پیشنهاد میکند که در جریان شش ماه آینده برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آماده است.
هرچند ارگ ریاست جمهوری در این مورد به گونه رسمی چیزی نمیگوید، اما دستکم دو مقام ارشد در حکومت این موضوع را با رویترز تایید کردهاند. این منابع در حکومت گفتهاند که در صورت توافق طالبان روی آتشبس، آقای غنی انتخابات زودهنگام را برگزار میکند. به گفته آنان، این پیشنهاد در نشست استانبول ارایه خواهد شد. یک منبع دیگر گفته است که رییس جمهور غنی هیچگاه حاضر نخواهد شد از قدرت کنار برود و تلاش میکند که حکومت آینده از طریق «روند دیپلماتیک» شکل بگیرد. هرچند زمان دقیق برگزاری انتخابات در این طرح روشن نیست، اما منابع به رویترز گفتهاند که این طرح پیشتر از سوی آقای غنی با زلمی خلیلزاد، فرستاده ویژه امریکا برای صلح افغانستان، در میان گذاشته شده است.
آقای غنی پیشتر گفته بود که با طرح حکومت موقت موافقت نمیکند، اما حاضر است انتخابات زودهنگام را برگزار کند. منابع در حالی از تلاشها برای آمادهسازی این طرح سخن گفتهاند که حوزه جمهوریت برای تعدیل طرح امریکا رایزنی میکند. براساس معلوماتی که ب خبرگزاری به آن دست یافته است، بیشتر سیاسیون با طرح حکومت انتقالی موافقاند و در حال حاضر همه بحثها را روی نظام آینده متمرکز ساختهاند.
در همین حال، بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان یا «فیفا» میگوید که برگزاری انتخابات ریاست جمهوری از سوی حکومت با توجه به وضعیت کنونی «ممکن» نیست. نعیم اصغری، سرپرست این نهاد روز سهشنبه، سوم حمل، گفت که براساس قانون، باید آمادهگیها و اصلاحات ۱۸۰ روز پیش از انتخابات تکمیل شود. به گفته او، برگزاری انتخابات به اصلاحات ساختاری و قانونی نیازمند است و افزون بر ثبت نام دوباره، فهرست رایدهندهگان نیز ترتیب و فهرست بایومتریک اصلاح شود. آقای اصغری افزود که احتمال دارد هزینه انتخابات فراهم باشد، اما مسایل امنیت و شفافیت انتخابات مطرح است. به باور سرپرست فیفا، دو انتخابات اخیر در دوره رییس جمهور غنی با «تقلب» همراه بود که اعتمادها به این روند را آسیب زده است.
محمدنعیم، سخنگوی دفتر سیاسی گروه طالبان در قطر، نیز میگوید که با توجه به این تحلیلها، نیازی نیست در مورد این طرح صحبت شود. تحلیلگران سیاسی در کشور تصریح میکنند که با توجه به اهداف طالبان، این گروه با طرح برگزاری انتخابات زودهنگام موافقت نمیکند. سیداکبر آغا، تحلیلگر سیاسی و عضو پیشین گروه طالبان، روز سهشنبه، سوم حمل، گفت که این گروه با آتشبس مورد نظر حکومت موافق نیست؛ زیرا طالبان تنها قطع درگیریهای پس از برقراری «حکومت اسلامی» را توقع دارند. به باور او، مشخص است که در صورت انتخابات، تیم حاکم با توجه به احتمال تقلب، چانس بیشتری دارد و طالبان این موارد را درک میکنند. او افزود که حتا اگر طالبان با طرح برگزاری انتخابات زودهنگام موافقت نشان دهند، حاضر نخواهند شد که این انتخابات زیر چتر حکومت کنونی برگزار شود. بدین ترتیب همه بحثها دوباره به حکومت موقت باز میگردد.
براساس زمانبندیها، قرار است نشست استانبول در جریان ماه اپریل برگزار شود. مسوولیت رهبری این نشست را سازمان ملل متحد به دوش دارد. قرار است دولت و طالبان پس از توافق روی تعدیل طرح امریکا، طرحهای تعدیلیشان را در این نشست به این کشور بسپارند.