شکایت شهروندان از مشکل ترانسپورت شهری در پایتخت: بس‌های دولتی افزایش یابد
باشندهگان شهر کابل از ارایه خدمات ترانسپورتی در این شهر شکایت دارند. آن‌ها می‌گویند علی‌رغم این‌که اداره‌‌های مسوول بارها به شهریان کابل وعده ارایه خدمات ترانسپورتی معیاری را داده‌اند، اما این وعده‌ها تاهنوز عملی نشده است. به گفته آنان، شهریان کابل مدت‌های طولانی در ایستگاهها منتظر بس می‌مانند. این شهروندان می‌افزایند که نبود بس‌های شهری زمینه سوءاستفاده را برای سکتور ترانسپورت خصوصی فراهم کرده است. به گفته آنان، ترانسپورت خصوصی با استفاده از مجبوریت مردم، کرایه مسیر‌ها را دوچند می‌گیرند. هرچند شهرداری کابل چندی پیش تعدادی از بسها را به گونه آزمایشی به چرخه ترافیک وارد کرد، اما شهروندان می‌خواهند که تعداد بسها بیش‌تر شود و به مردم خدمات ارایه کند. در همین حال شهرداری کابل می‌گوید که در تلاش است تا بس‌های بیش‌تر را در چرخه ترافیک کابل وارد کند. مسوولان در این اداره تأکید دارند که با وارد شدن بس‌های باقی‌مانده در چرخه ترافیک، مشکلات باشندهگان شهر کابل تا جایی رفع خواهد شد. این در حالی که در چند سال گذشته نزدیک به هزار بس به افغانستان کمک شده است، اما تنها ۲۰۵ عراده در کابل و ولایت‌های دیگر فعال است. این مسوولان تصریح می‌کنند که به دلیل نبود امنیت و مدیریت درست، این بسها از فعالیت باز مانده است.
نبود سیستم منظم ترانسپورتی از مشکلات همیشه‌گی شهروندان کشور، به ویژه باشندهگان کابل، بوده است. باشندهگان کابل در جریان صبح و عصر همواره با کمبود بس روبه‌رو اند. هرچند مسوولان بارها وعده داده‌اند که به این مشکل نقطه پایان می‌گذارند، اما با گذشت مدت‌های طولانی این مشکل پابرجا است. اکنون باشندهگان شهر کابل با انتقاد از این عملکرد مسوولان می‌گویند که نهادهای مسوول باید به طور جدی به این مشکل رسیده‌گی کنند.
حزب‌الله عزیز، یک تن از باشندهگان ناحیه دوازدهم شهر کابل است. او می‌گوید که از خدمات بس‌های شهری رضایت ندارد، اما خوش‌بین است که حد‌اقل چند بس در کابل فعال شده است. او افزود که تعدادی از بسها را در مسیر چهار‌راهی سپاهی گم‌‌نام (چوک) الی ارزان‌قیمت دیده است، اما شمار آن کم است و نیاز باشندهگان این ساحه را حل نمی‌کند. او مسوولان شهرداری و وزارت ترانسپورت را به ناکامی متهم کرد و گفت که این مسوولان موفق نشده‌اند سیستم ترانسپورت منظم ایجاد و مشکل باشندهگان را حل کنند. او گفت: «مسوولان باید روی یک سیستم جامع کار کنند تا تمام ترانسپورت شهری را معیاری و منظم بسازند». از سوی دیگر او از مردم نیز انتقاد کرد و گفت که شهروندان در امر حفاظت و نگهداری بسها توجه ندارند. او از استفاده‌کننده‌گان بس‌های عمومی خواست که در امر حفاظت و نگهداری از بس‌های موجود، مسوولان را همکاری کنند.
روح‌الله علی، از باشندهگان ناحیه سیزدهم شهر کابل است. او گفت: «من بس‌های شهری دولتی را تا هنوز سوار نشده‌ام، چون ما در منطقه خود از این بسها نداریم؛ اما بس‌های شهری اگر بیاید، خوبی‌های خود را دارد. به گونه مثال راه‌بندان کاهش می‌یابد، وقت آدم کم‌تر ضایع می‌شود، اضافه‌ستانی نمی‌شود. وقتی مسافر زیاد باشد و موتر کم، موترهای شخصی کرایه را بالا می‌برد، اما بس‌های شهری دولتی همان نرخ ثابت را دارد و اضافه‌ستانی نمی‌کند». با این حال او از دولت انتقاد کرد که به وعده‌هایش عمل نکرده است. به گفته او، هرچند بارها شهرداری کابل وعده سپرده که به این مشکل رسیده‌گی می‌کند، اما تاکنون به این وعده‌اش جامه عمل نپوشانیده است. او افزود: «در این اواخر چندین میلیون افغانی برای ساختن ایستگاه‌های بس‌های شهری هزینه شده، ولی با تاسف که همه‌‌شان تخریب شده است».
گفتنی است که شهرداری کابل حدود دو سال پیش ۲۶۴ ایستگاه بس شهری را به ارزش ۱۲۰ میلیون افغانی در شهر کابل ایجاد کرد. این ایستگاهها اما محل تجمع معتادان شده و هیچ استفاده‌ای از آن صورت نمی‌گیرد.
هم‌چنان امیر خالقی، باشنده ارزان‌قیمت، می‌گوید که اصلاً از ارایه خدمات بس‌های شهری رضایت ندارد. او می‌افزاید که تعداد این بسها خیلی کم است و برای باشندهگان این منطقه بسنده نیست. آقای خالقی می‌گوید: «به تعداد سه یا چهار بس در مسیر شهر تا ارزان‌قیمت فعالیت می‌کند. بعضی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایش مسافران را تا نیمه راه می‌رسانند و به ندرت قابل دسترس است».
مروه منزه، باشنده ناحیه دهم شهر کابل، در این خصوص گفت: «تا هنوز بس‌های شهری را در مسیر راه ندیده‌ام، اما از خدمات آن تا حدی رضایت دارم، چون مردم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند با هزینه کم و سهولت بیش‌تر به مقصد خود برسند».
در همین حال برخی از راننده‌گان بس‌های شهری می‌گویند که هرچند تعداد بسها در سطح شهر کم است، اما شهروندان از این بسها به خوبی استفاده می‌کنند. عبدالحکیم، یک تن از راننده‌گان بس‌های شهرداری کابل، می‌گوید: «فعلاً به گونه امتحانی در مسیر ارزان‌قیمت تا مرکز شهر به تعداد پنج موتر بس فعالیت می‌کند. مردم بسیار خوش هستند. مردم می‌خواهند که از این نوع بسها بیش‌تر شود تا از شر موترهای لینی خصوصی و بی‌نظمی‌های‌شان رهایی یابند».
در همین حال شهرداری کابل می‌گوید که این اداره در تلاش است تا تعداد بسها در شهر کابل را افزایش دهد. سمیرا رسا، سخنگوی این اداره، به روزنامه ۸صبح گفت کار تعدادی از بسها که به گونه آزمایشی در مسیر احمدشاه بابا و کارته نو به راه انداخته شده بود، «نتیجه‌بخش» بوده است. بانو رسا افزود که این اقدام با استقبال خوب شهروندان مواجه شده است. سخنگوی شهرداری کابل گفت که این بسها در گدام وزارت‌های داخله و دفاع بدون استفاده بود و شهرداری کابل از مسوولان این وزارت‌خانه‌ها خواست که آن‌ها را در اختیار این نهاد قرار دهند. او خاطر‌نشان کرد که پس از تکمیل روند تسلیم‌گیری، بس‌های دیگر نیز در شهر کابل به فعالیت آغاز خواهد کرد. بانو رسا ابراز امیدواری کرد که با فعال شدن این بسها در چرخه ترافیک، ازدحام شهر کابل کاهش یابد و مشکل کمبود بس تا جایی رفع شود.
از جانب دیگر سخنگوی شهرداری کابل بی‌توجهی شهروندان و ناامنی را دلیل اساسی فراروی فعالیت بسها عنوان کرد و گفت که این بسها به محض ورود به چرخه ترافیک، فرسوده می‌شود و از کار می‌افتد. او تصریح کرد که بر‌اساس هدایت رییس جمهور، مسوولیت ترانسپورت شهری به شهرداری کابل واگذار شده و این اداره پس از تسلیم‌گیری رسمی این مسوولیت، در قسمت ترانسپورت شهری طرح‌های خود را عملی خواهد کرد.
گفتنی است که در چند سال گذشته، صدها عراده بس در سطح شهر کابل فعالیت می‌کرد. از این بسها اما در حال حاضر خبری نیست. حکمت‌الله قوانچ، سخنگوی وزارت ترانسپورت، گفت که پانزده سال پیش کشور‌های هند، پاکستان، ایران، ایتالیا و جاپان به تعداد ۹۶۴ عراده بس شهری را به افغانستان کمک کردند. او گفت که از این میان تنها ۲۰۵ عراده فعال است. به این ترتیب به گفته قوانچ بیش‌تر از ۶۰۰ عراده بس در حال حاضر غیرفعال است. او گفت که رهبری جدید وزارت ترانسپورت در بخش ارایه خدمات معیاری و حل مشکلات ترانسپورتی در هماهنگی با اداره‌ها ذی‌دخل پلان‌هایی را روی دست گرفته است. آقای قوانچ هم‌چنان افزود که این وزارت ۳۵۰ عراده بس را با همکاری هندوستان ترمیم و وارد چرخه ترافیک می‌کند. او تصریح کرد که کار اکمالاتی پرزه‌جات این بسها ۵۰ درصد تکمیل شده و قرار است باقی آن نیز تکمیل شود. او گفت: «به منظور رسیده‌گی به مشکلات ترانسپورت عامه شهری، ترمیم بس‌هایی که مشکل تخنیکی دارد، آغاز شده است. به زودی بیش‌تر از ۱۰۰ عراده بس، فعال و در خدمت شهروندان گذاشته خواهد شد».
قابل ذکر است که شهر کابل به دلیل ازدحام بیش از حد وسایط نقلیه و تراکم جمعیت، با مشکلات شدید ترافیکی روبه‌رو است. هرچند ریاست تصدی ملی‌بس در حال حاضر ۱۰۲ عراده بس فعال در سطح شهر کابل دارد، اما این تعداد بس رضایت شهروندان را فراهم نمی‌آورد و آنان بارها از کمبود بس شکایت داشته‌اند.