شبهای کابل؛ ترس راننده و مسافر از یکدیگر
با افزایش جرایم جنایی همچون قتل، دزدی، اختطاف و رهزنی در شهر کابل، میان شهروندان به ویژه در ذهن آنانی که به تنهایی در تکسیها و موترهای «لینی» هنگام شب رفتوآمد میکنند، پریشانی خلق شده و حس ترس و خطر برایشان غالب میشود.
نگاه نو_ این وضع از بازار گرم تکسیرانان و گشتوگذار شهروندان کابل در تاریکیهای شب کاسته است و کابلنشینان به علت ترس، مگر در اوج مجبوریت نمیخواهند به تنهایی از بخشی به بخش دیگر شهر در تکسیها و موترهای مسافربری شهری سفر کنند.
مسافران حتا حاضر میشوند که با پرداخت هزینه زیاد در شب با تکسیها سفر کنند، اما آنان که از حکایتهای جنایی همچون دزدی و قتل در همین تکسیها شنیدهاند، در برابر راننده احساس هراس دارند.
طرف دیگر که رانندهی تکسی است، با خوف از مسافران به علت احساس خطر از دست دادن جان و مالش نمیتواند این مسافران را با خاطر جمع انتقال بدهند و اگر حاضر به انتقال مسافر هم میشود، تا رسیدن مسافر به مقصد، راننده را اضطراب و ترس فرا میگیرد.
برخی از مسافران که بهگونهی فردی و یا گروهی به گوشههای دورتر از ساحات مرکزی شهر و ساحاتی که کوچهها و پسکوچههایش تاریک و خامهاند و تقاضای تکسی گرفتن دارند با جواب رد رانندهگان تکسی در شب روبهرو میشوند و رانندهگان از رفتن به همچون مناطق به بهانههایی ابا میورزند.
میرویس (نام مستعار)، رانندهی تکسی، که از ۱۳ سال به اینسو در کابل تکسیرانی میکند از حکایتهای سرقت میان مسافران و تکسیرانها میگوید: «من در داخل شهر از طرف شب تکسیرانی میکنم عدهی زیادی از مشتریانم را میشناسم و از رفتن به ساحات دور از شهر با افرادی مشکوک در شب میترسم نمیتوانم به سادهگی روی مسافر اعتبار کنم به خاطر مجبوریت با تکسیام از خانه بیرون میشوم اما با مسوولیتی که در قبال خانوادهام دارم احتیاط بیشتر میکنم چون یگانه درآمدم از همین تکسیام است که از این طریق زندهگی خودم و خانوادهام را تامین میکنم.»
«در جادهی میدان هوایی کابل قضایایی وجود دارد مثلاً تکسیرانهایی بودهاند که در عین رفتار با مسافرش به بهانهای موترش را خاموش میکرد و از مسافر میخواست که کمکش کند و موتر را تیله کند تا روشن شود، زمانی که مسافر از موتر پایین میشود اجناسش در موتر باقی میماند و موتر روشن میشد و تکسیران با سرعت زیاد حرکت میکرد و مسافر در سرک با جیغ و فریاد اگر بخواهد کاری بکند چیزی از دستش نمیآید، چون آنانی که این گونه کارها را میکنند بیشتر بلدیت فرار از ساحه را دارند.»
احمد تمیم تکسیرانی که در شهر نو از طرف شب تکسیرانی میکند میگوید کار در شب برایش دشوار است. در روز به دلیل ازدحام بیش از حد در شهر نمیتواند کار کند. تمیم از مسافران مشکوک در هراس است. او میگوید که زمانی گروهی از مسافران از تکسیرانی خواسته بودند که آنان را از مقابل شفاخانه ایمرجنسی به سرک ششم قلعه فتحالله انتقال بدهد، با جور آمد دو طرف، راننده حرکت میکند، زمانی که داخل کوچه میرسند مسافران با تفنگ دستداشتهشان تکسیران را تهدید میکنند تا تمام پولهایش را به آنان تسلیم کند. سرانجام پول را میگیرند و دروازه موترش را با لگد میزنند و میگویند که هرچه زودتر این ساحه را ترک کند.
احمد تمیم میگوید که در مسلک تکسیرانی در کابل سابقهی بیشتری دارد. کابلنشینان و تکسیرانهای اصیل این کار را یک مسلک پاک میدانند و زنان و مردان با حواس جمع نسبت به موترهای شخصی در تکسیها رفتوآمد میکنند. او گفت مسوولان باید جداً جلو دزدیها و این گونه قضیههای وحشتناک را بگیرند، تا شهروندان به گونهی راحت بتوانند در هر زمان و هر گوشهای از شهر بدون کدام نگرانی سفر کنند.
نذیر مجددی یکی از شهروندان کابل و رییس یکی از شرکتهای سیاحتی در شهر نو است. نذیر که تا ناوقتهای شب مصروف کار در دفترش هست، به خانهاش به دلیل ناامنی و تهدیدات در هر تکسی و هر موتر لینی نمیتواند برود. آقای مجددی همیشه با یک تکسی آشنا رفتوآمد میکند و از رفتن با تکسیهای گونهگون احساس خطر میکند.
فردوس فرامرز سخنگوی پولیس کابل در صحبت با روزنامه ۸صبح با تایید این مشکلات، میگوید: «پولیس کابل چندین گروه از دزدان را که در قضایای یادشده دست داشتند به کمک اطلاع شهروندان بازداشت کرده است و شبکههایی که در حال فعالیتهای جرمی در شهر هستند تحت تعقیب جدی قرار دارند و به زودی این گروهها بازداشت خواهند شد، پولیس کابل با ایجاد مکانهای بازرسی و گزمههای سیار به صورت پیاده، موترسایکل و موتر وسایط شخصی و تکسیها را در ساحات مختلف شهر از طرف شبوروز به گونهی جدی بررسی میکند.»
با این حال محمدمسعود انداربی، سرپرست وزارت امور داخله کشور روز یکشنبه در ورکشاپ تحلیل جرایم جنایی گفت که وزارت امور داخله بعد از تدویر جلسات متعدد و ارزیابی کارکردها و عمیلاتهای مختلف راهکار و طریق کاریاش را در راستای وقایه و تعقیب یک جرم و مبارزه جدی با تروریسم، جرم و جرایم کاملاً تغییر داده است. آقای اندرابی اضافه کرد که مجرمان و شبکههایی که به شکل انفرادی در چهرههای مختلف و نامهای عجیب ظاهر میشوند، در اصل با ارتباطات شبکهای و مالی همدست، در دستیابی اهداف مشترک و یکسان فعالیت میکنند. به گفتهی آقای اندرابی، وزارت امور داخله با شیوهی جدید کاری با وصل افراد در گروههای مختلف سازمانیافته، مجرمین را شناسایی میکند و با ایجاد تیمهای کاری مشخص، نه تنها فعالیتهای جرمی مهار میشود، بلکه پولیس در امر تعقیب، کشف و بازداشت اعضای این شبکهها دست به کار میشود.
سرپرست وزارت امور داخله تصریح کرد که با تطبیق این راهکار جدید که در مرحله نخست تمرکز بیشتر در کابل داشتیم، پولیس ملی توانست ۲۱ تن از اعضای این شبکهها را بازداشت و به پنجه قانون بسپارند.
این در حالی است که گراف جرایم جنایی در کابل، اخیراً بلند رفته و نگرانیهای مردم را بیشتر ساخته است. افزون بر این، افزایش جرایم جنایی در سطح شهر، شماری از شهروندان را قربانی نیز گرفته است.