رایزنی طالبان روی چیست؛ آتشبس موقت یا کاهش خشونتها؟
نگاه نو_ رهبران طالبان در اوج خشونتهای مسلحانه در کشور سرگرم رایزنی درونگروهی روی کاهش این خشونتها اند. ذبیحالله مجاهد از سخنگویان طالبان میگوید که این رایزنی با درخواست امریکا در حال انجام است. مجاهد روز دوشنبه، نهم جدی، در پیامی به رسانهها گفت که امریکاییها از طالبان درخواست کردهاند تا از حجم جنگها و عملیاتهایشان بکاهند. در این پیام، مشخص نشده است که این درخواست کی و در کجا مطرح شده است. اما پیش از این زلمی خلیلزاد، مذاکرهکننده ارشد امریکا در گفتوگو با طالبان، گفته است که او در آخرین دیدارش با نمایندهگان طالبان از آنها خواسته است تا خشونتها را کاهش بدهند. این دیدار اواسط ماه قوس در قطر انجام شده است.
رسانههای خارجی از جمله «والاستریت ژورنال» و «اسوشیتدپرس» در چند روز اخیر گزارش کردهاند که رهبری طالبان روی «آتشبس موقت» به توافق رسیدهاند. روزنامه «والاستریت ژورنال» مدت این آتشبس را یک هفته و خبرگزاری «اسوشیتدپرس» ۱۰ روز اعلام کردهاند. این دو رسانه امریکایی گفتهاند که معلوماتشان درباره این توافق را از صحبت با فرماندهان و مقامات طالبان که نخواستهاند نامهایشان فاش شود، به دست آوردهاند. اما گروه طالبان این گزارشها را تکذیب کرده است و آنها را «پروپاگندا» خوانده است.
رسانههای خارجی از جمله «والاستریت ژورنال» و «اسوشیتدپرس» در چند روز اخیر گزارش کردهاند که رهبری طالبان روی «آتشبس موقت» به توافق رسیدهاند. روزنامه «والاستریت ژورنال» مدت این آتشبس را یک هفته و خبرگزاری «اسوشیتدپرس» ۱۰ روز اعلام کردهاند. این دو رسانه امریکایی گفتهاند که معلوماتشان درباره این توافق را از صحبت با فرماندهان و مقامات طالبان که نخواستهاند نامهایشان فاش شود، به دست آوردهاند. اما گروه طالبان این گزارشها را تکذیب کرده است و آنها را «پروپاگندا» خوانده است.
ذبیحالله مجاهد در پیامش گفته است که گزارشها درباره توافق طالبان روی «آتشبس» و یا «اختلافات داخلی» این گروه در این باره نادرست و عاری از حقیقت است. او تأکید کرده است: «واقعیت این است که امارت اسلامی کدام تصمیمی درباره آتشبس ندارد.» مجاهد افزوده است که امریکاییها تقاضا کرده بودند تا حجم جنگ و عملیات کاهش داده شود و فعلاً مشورههای درونی طالبان روی همین مسأله مشخص در جریان است. او در ادامه خاطرنشان کرده است که از سوی رهبری طالبان تا هنوز هیچ فیصلهای نهایی نشده است و نه هم کدام اختلافی در این مورد در بین طالبان موجود است. با این حال، این سخنگوی گروه طالبان پخش این گونه گزارشها را کاری «حلقات مغرض» خوانده است که به گفته او با ایجاد «تشویشها، خوشباوریهای بیجا و معلومات کاذب» در صدد «سبوتاژ» روند جاری مذاکراتاند.
ساعاتی پیشتر از آن سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر، نیز گزارشها درباره توافق رهبری این گروه روی آتشبس موقت را تکذیب کرده بود. او در یک پیام توییتری گفته بود که اگر در مذاکرات جاری پیشرفتی حاصل شود، آن را از مجاری رسمی، اطلاعرسانی خواهند کرد.
پیش از نشر پیام سخنگوی طالبان، ناجیه انوری، سخنگوی وزارت دولت در امور صلح، در صحبت با روزنامه ۸صبح گفته بود که توافق رهبری طالبان روی «آتشبس موقت» تا هنوز از مجاری رسمی به حکومت مخابره نشده است. اما خانم انوری از جانب دیگر خاطرنشان ساخت که حکومت خواستار برقراری آتشبس دایمی و سراسری در کشور است و برای این کار آمادهگی نیز گرفته است. او خاطرنشان ساخت که حکومت با برقراری آتشبس از یک طرف به دنبال اثبات یکدست بودن گروه طالبان است و از جانب دیگر میخواهد خونریزی و کشتار در کشور متوقف شود. خانم انوری تأکید کرد تا زمانی که چنین آتشبسی برقرار نشود، مذاکرات صلح نیز آغاز نخواهد شد.
اما یک منبع آگاه از گفتوگوهای درونی طالبان میگوید که رایزنی کنونی درونگروهی طالبان روی موضوع «آتشبس» متمرکز است. سید اکبر آغا از مقامات پیشین طالبان به روزنامه ۸صبح گفت که موضوع آتشبس از مدتی به این طرف در بین اعضای رهبری طالبان به بحث گذاشته شده است، اما تا کنون توافق نهایی روی آن حاصل نشده است.
با این وصف، محمد ناطقی از چهرههای سیاسی دخیل در بیشتر قضایای صلح به این باور است که گروه طالبان در اصول با جانب امریکا روی برقراری «آتشبس موقت» به توافق رسیده است. او افزود که این موضوع در حال حاضر شامل بحثهای درونگروهی طالبان شده است و تصمیم این گروه در روزهای آینده در این زمینه اعلام خواهد شد. ناطقی از جانب دیگر تأکید کرد که آتشبس حتا برای یک هفته یا ده روز هم به نفع مردم افغانستان است. او گفت که این آتشبس باید بدون هیچ پیششرطی برقرار شود و وضع پیششرط در این خصوص یک کار نادرست است.
گروه طالبان در حالی به رایزنی درونگروهی روی کاهش جنگ و عملیات خود آغاز کرده است که به نظر میرسد با شروع ماه جدی خشونتها در کشور رو به افزایش گذاشته است. چنانکه از شروع این ماه تا کنون، بیش از ۵۵ نیروی ارتش و پولیس در حملات مختلف طالبان در ولایات بلخ، کاپیسا، هلمند، تخار و جوزجان کشته شدهاند. به همین شکل در حملات هوایی و زمینی نیروهای دولتی نیز دهها جنگجوی طالبان کشته شدهاند.