دولت سازی یا امارت اسلامی سازی خارجی ها در افغانستان

نگاه نو_ آخرین تلاش های صورت گرفته برای دولت سازی در کشور، تلاش هایی است که امریکا پس از حمله به افغانستان آنها را پایه گذاری کرد و در نهایت در سال ۲۰۱۹ به نقطه ای رسید که می توان آن را عقب گردی نسبت به سال ۲۰۰۱ دانست، دوراهی بین جمهوری اسلامی و امارت اسلامی.

امریکا پس از حضور در افغانستان با یک معضل اساسی رو به رو شد، افغانستان سرزمینی نبود که بتوان برای حضور بلند مدت و بی دردسر در آن برنامه ریزی کرد. از این رو امریکایی ها نیازمند این بودند که با طراحی پلان دولت و ملت سازی، دولتی را طراحی کنند که بتواند در نبود آنها به اهداف امریکا کمک کند و همچنین از ثبات کافی برخوردار باشد. این دولت ضروری بود که بتواند به مسایلی همچون افراطی گرایی، کشت مواد مخدر و تسهیل منافع امریکا پاسخ دهد.

دولت فعلی افغانستان از تامین بسیاری از نیازهای اساسی مردم از جمله شغل و تامین دسترسی به انرژِی و الکتریسیته ناتوان مانده است. بسیاری از پروژه های دولتی به پروژه های نیمه کاره یا پروژه های خیالی تبدیل شده اند که تنها نام آنها وجود دارد و بودیجه ای که مصروف آنها میشود.

این روند در ابتدا نشانه هایی از مثبت اندیشی را در خود داشت اما با گذشت زمان تجربه نشان داد که نمیتوان انتظار رخ دادهای مثبتی را از افغانستان داشت. دولت افغانستان نشان داد که به شدت شکننده است و نیروهای امنیتی کشور نتوانستند عملکرد مثبتی از خود به نمایش بگذارند. نیروهای طالبان توانستند در بسیاری از دستگاههای دولتی و در صفوف نیروهای امنیتی نفوذ و به تسهیل عملکرد این گروه کمک کنند. کشت مواد مخدر به دلیل فساد افزایش یافت و در بسیاری از موارد نیروهای خارجی را نیز درگیر تجارت پرسود خود کرد.

همچنین از سال ۲۰۱۴ روند موجود نشان می دهد که نیروهای طالبان قدرت گرفتند و توانستند در بین بسیاری از مردم افغانستان مشروعیت سازی کنند. به صورتی که نظر سنجی های موجود نشان دهنده این است که بیش از نیمی از مردم افغانستان خواهان صلح و توفق با طالبان استند و آنها را بیشتر معترض می دانند تا یک گروه تروریستی. در مقابل شاهد این استیم که مشروعیت دولت در بین مردم با کاهش شدیدی رو به رو شده است.

پس از ۱۸ سال تلاش و ناتوانی در شکل دهی به دولتی که دارای ثبات، قدرت و توانایی برای حل مشکلات افغانستان باشد. حال امریکا به راهبرد دوست سازی از طریق طالبان رسیده است. امریکایی ها باور دارند که تنها نیرویی که توانایی مدیریت مسایل افغانستان را دارد طالبان است، امریکا در برابر دوراهی بین جمهوری و امارت اسلامی قرار دارد.