دایره سرخ
نگاه نو_ امروز هفت ثور است. چهل و یک سال پیش در ۷ ثور ۱۳۵۷ خورشیدی، «حزب دموکراتیک خلق افغانستان» به پیروزی رسید و سردار «محمدداوود خان» اولین رئیس‌جمهور افغانستان کشته شد. انقلاب یا به عبارت صحیح‌تر، کودتای هفت ثور در افغانستان، علتی شد که این کشور با گذشت ۴۱ سال، هنوز کمر راست نکند. آنچه مشهور است، سیه‌روزی افغانستان، از ۷ ثور ۱۳۵۷ آغاز شد که تا حدود زیادی درست است اما حقیقت این است ک امروز ۲۸ حمل، مقدمه و آغاز بدبختی چهل‌ساله افغانستان است. چهل سال پیش در شامگاه چنین روزی، «میر اکبر خیبر» شاخص‌ترین تئوریسین و نظریه‌پرداز حزب دموکراتیک خلق افغانستان، جناح «پرچم»، به قتل رسید. او در شامگاه ۲۸ حمل سال ۱۳۵۷ برابر با ۱۷ آوریل ۱۹۷۸، در جاده میان «وزیر اکبر خان» و «مکرویان» شهر کابل، توسط افراد مسلح ناشناس هدف گلوله قرار گرفت و در دم جان سپرد. با گذشت ۴۱ سال از قتل خیبر، هنوز جزئیات این حادثه در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. «کا.جی.بی» سازمان جاسوسی شوروی سابق، «سیا» سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، «آی.اس.آی» سرویس اطلاعات پاکستان، اسلام‌گرایان به خصوص اخوانی‌ها و حزب اسلامی، رژیم داوودخان و همچنین هم‌حزبی‌های خیبر، به قتل این عضو ارشد حزب دموکراتیک خلق افغانستان متهم هستند. اگر قرار باشد از یک کمونیست واقعی در حزب دموکراتیک خلق افغانستان نام ببریم که نظریات «مارکس» و «انگلس» را درست متوجه شد، قطعاً میر اکبر خیبر است. او علاوه بر سر ناسازگاری با دولت داوودخان، با سران جناح خلق از جمله «نورمحمد تره‌کی» و «حفیظ‌الله امین» هم میانه خوبی نداشت. همان‌طور که اشاره شد، خیبر از جناح پرچم حزب دموکراتیک خلق افغانستان بود و با «ببرک کارمل» عضو برجسته دیگر جناح پرچم علاوه بر هم جناحی بودن، روابط شخصی و دوستانه هم داشت. فردای قتل امیر اکبر خیبر، اتحادی بین اعضای پرچم و خلق به وجود آمد که رژیم داوودخان را به وحشت انداخت. تشییع‌جنازه خیبر، با شکوه و مانور خاصی برگزار شد که تا آن زمان در کابل سابقه نداشت. سران خلق و پرچم، موقع خاک‌سپاری خیبر به ایراد سخنرانی پرداختند و سپس حزب دموکراتیک خلق افغانستان به صدور بیانیه‌ای اقدام کرد که بیش‌ازپیش ارگ داوودخان را به لرزه درآورد. ساعاتی پس از مراسم خاک‌سپاری خیبر، دولت داوودخان به دستگیری سران حزب دموکراتیک خلق افغانستان اقدام کرد و هفت تن از آنان را به زندان فرستاد. از جمع سران حزب دموکراتیک، حفیظ‌الله امین موفق شد که دستگیری خود را به تأخیر اندازد و همین تعلل مأموران دولتی، باعث گردید که امین، دستور کودتا را به ارگان‌های امنیتی وابسته به حزب دموکراتیک در ۷ ثور ۱۳۵۷ صادر کند. سخن آخر این که قتل خیبر مقدمه‌ای شد تا داوود کشته شود و کودتا هفت ثور به ثمر برسد.
در تصویر نورمحمد تره‌کی و ببرک کارمل در محل ترور خیبر که با دایره سرخ از جنس گل مشخص شده، دیده می‌شوند. آنان تصورش را هم نمی‌کردند که ۱۰ روز پس از قتل خیبر، اولی به عنوان رئیس‌جمهور، نخست‌وزیر و رئیس شورای انقلابی و دومی به عنوان معاون اول در هر سه مقام فوق، برگزیده شود.
نویسنده؛ محمد مردای