جنگ، کرونا و کاهش بارنده‌گی؛ امنیت غذایی در سال ۲۰۲۱ کاهش می‌یابد
شبکه سیستم‌های هشدار زودرس قحطی یا «فیوز نت» می‌گوید که با توجه به همه‌گیری کرونا، ادامه خشونت و کاهش بارنده‌گی، امنیت غذایی در افغانستان کاهش می‌یابد. این نهاد گفته است که بارش تجمعی از اوایل عقرب سال گذشته تا کنون به گونه چشم‌گیری کاهش یافته و گسترش کتله‌های برف نیز بسیار کم‌تر از حد اوسط آن بوده است. در گزارش این نهاد آمده است که براساس پیش‌بینی‌ها، میزان بارنده‌گی در بهار پیش‌رو نیز کم‌تر است و منجر به تولید کم‌تر گندم در مناطقی می‌شود که تولیدات آن به باران بسته‌گی دارد. از میان ۳۴ ولایت، دهقانان در ۲۲ ولایت گفته‌اند که میزان بارنده‌گی کاهش یافته است. هرچند وضعیت کنونی امنیت غذایی شهروندان در بیش‌تر ولایت‌ها در حالت فشار خوانده شده، اما با توجه به پیش‌بینی‌ها، باشندهگان نُه ولایت در یک فاز و حدود ۲۲ ولایت در فاز دیگر در سال روان میلادی حالت بحران ناامنی غذایی را تجربه خواهند کرد. با این حال، این نهاد گفته است که کاهش بارنده‌گی بیش‌تر امنیت غذایی روستانشینان را تهدید می‌کند و وضعیت شهرنشینان با آغاز فعالیت‌های اقتصادی پس از کرونا، بهبود می‌یابد.
بحران همه‌گیری کرونا، ادامه خشونت‌ها و کاهش بارنده‌گی معیشت خانواده‌های افغان را آسیب زده است. شبکه سیستم‌های هشدار زودرس قحطی یا «فیوز نت» به تازه‌گی گزارشی زیر نام «چشم‌انداز امنیت غذایی» نشر کرده است. در این گزارش با استناد به آمارهای ارایه شده از سوی پروژه داده‌های رویدادها و نقاط درگیری مسلحانه یا «ACLED» آمده است که حدود ۲۰ هزار تن در جریان بیش از هفت هزار رویداد کشته شده‌اند. ولایت‌های جنوبی، به ویژه هلمند و قندهار، بیش‌ترین آسیب را داشته است. بدین ترتیب ناامنی و بی‌جا شدن خانواده‌ها روی معیشت آنان تاثیر داشته است. از جمله درگیری‌های ماه اکتبر در جنوب کشور، حاصلات انار که از منابع درآمد دهقانان شمرده می‌شود را آسیب زده و حتا سبب به هم زدن فعالیت‌های کشاورزی در فصل کاشت گندم شده است.
دفتر هماهنگی کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد یا «اوچا» در افغانستان نیز تصریح کرده است که دست‌کم ۴۰۰ هزار و ۱۱۰ نفر در جریان درگیری‌های سال ۲۰۲۰ در ۳۲ ولایت بی‌جا شده‌اند. بیش‌ترین بی‌جا شده‌گان را ولایت‌های شمال‌شرقی، شمال و جنوب تشکیل داده و این نهاد به ۸۶ درصد آنان بسته‌های غذایی و کشاورزی توزیع کرده است. در دو ماه اول سال روان میلادی اما جنوب کشور بیش‌تر میزان بی‌جا شده‌گان را داشته است. این نهاد گزارش داده است که حتا جنگ در فصل سرما ادامه یافته و افزون بر سردی هوا، اعمال مالیات غیررسمی بالای تاجران بر افزایش بهای مواد غذایی تاثیر داشته است. در این میان، کرونا نیز آسیب‌هایی به اقتصاد مردم رسانده است.
جدا از این موارد، کاهش بارنده‌گی، دیگر معضل فراراه معیشت شهروندان خوانده شده است. بدین ترتیب میزان بارنده‌گی از اول اکتبر ۲۰۲۰ تا اواخر فبروری سال روان در بیش‌تر کشورها کاهش یافته که افغانستان نیز در آن شامل است. براساس این گزارش، میزان بارنده‌گی در دو ماه اول سال جاری میلادی از نورم در کشور کم‌تر بوده است و به جز رطوبت خاک در نقاط مرتفع که برف در آن جذب شده، در مناطق جنوب، غرب و شمال کشور حتا رطوبت خاک از نورم کم‌تر بوده است. این مورد که در مرحله آبیاری گندم تاثیر دارد، نگرانی‌های دهقانان را به همراه داشته است. بدین ترتیب دهقانان در ۲۲ ولایت از کاهش بارنده‌گی گزارش داده‌اند. دهقانان در نُه ولایت دیگر گفته‌اند که بارنده‌گی همانند سال گذشته بوده است و تنها در سه ولایت تصریح کرده‌اند که میزان بارنده‌گی افزایش داشته است.
فیوز نت گفته است که کشت گندم بهاری، به ویژه در مناطق وابسته به بارنده‌گی آغاز شده که معمولاً با باران‌های آخر سال همراه است و تا ماه اپریل ادامه می‌یابد. این نهاد هرچند می‌گوید که زمان کشت براساس منطقه و ارتفاع متفاوت است، اما تصریح کرده است که این کشت‌ها منوط به بارنده‌گی آغاز بهار است و اگر باران بیش‌تر ببارد، دهقانان در مناطق وابسته به بارنده‌گی زمین‌های بیش‌تر را برای کشت اختصاص می‌دهند. در غیر آن، گفته شده است که دهقانان محصولات دیگری را جایگزین می‌کنند که به بارنده‌گی کم‌تر نیاز دارد. در این گزارش آمده است که میزان بارش باران و برف در کشور کاهش چشم‌گیری یافته و از نورم آن کم‌تر بوده است.
به گفته این نهاد، وضعیت کنونی روی آب موجود برای آبیاری محصولات در سال ۲۰۲۱ تاثیر می‌گذارد. هم‌چنان مبتنی بر پیش‌بینی‌ها، بارنده‌گی‌های کم‌تر از حد معمول در فصل بهار منجر به تولید کم‌تر در مناطقی می‌شود که کشت در آن به باران بسته‌گی دارد. ناامنی غذایی نیز در پنج حالت حداقل، فشار، بحران، اضطرار و قحطی شرح یافته است. براساس یافته‌های فیوز نت، برداشت محصول در مناطق با ارتفاع کم‌تر در بین ماه‌های می و جون ۲۰۲۱ و در مناطق مرتفع در بین ماه‌های جولای و آگست سبب می‌شود که وضعیت به حالت بحران برسد، اما این وضعیت در میان ماه‌های جون تا سپتامبر در مناطقی که کشاورزی و تولیدات آن وابسته به آب است، به مرحله بحران خواهد رسید.
بدین ترتیب امنیت غذایی باشندهگان ولایت‌های غور، دایکندی، ارزگان، میدان‌وردک، بامیان، سمنگان، بدخشان نورستان و بخش‌هایی از کاپیسا و کنر در میان ماه‌های فبروری تا می سال روان میلادی و از باشندهگان ولایت‌های هرات، فراه، غور، باغیس، هلمند، قندهار، ارزگان، زابل، دایکندی، فاریاب، سرپل، جوزجان، بلخ، سمنگان، بغلان، کندز، تخار، بدخشان، نورستان و بخش‌هایی از کنر، کاپیسا و پنجشیر از ماه جون تا سپتامبر سال جاری میلادی به حالت بحرانی خواهد رسید. در این میان تنها امنیت غذایی باشندهگان کابل، لوگر، پروان، ننگرهار، پکتیا، پکتیکا، پنجشیر، لغمان و کنر در حالت فشار باقی خواهد ماند. در مناطق شهری اما گفته شده است که اگر فعالیت‌های اقتصادی سبب دسترسی خانواده‌های فقیر به درآمد روزانه شود، وضعیت امنیت غذایی تا سپتامبر ۲۰۲۱ بهبود می‌یابد و به حالت فشار خواهد رسید. در حال حاضر بیش‌تر کارها به دلیل کرونا آسیب دیده و به همین دلیل، وضعیت امنیت غذایی بحرانی خوانده شده است.
این در حالی است که پیش‌تر مسوولان در اداره‌های هواشناسی و تنظیم امور آب تصریح کرده بودند که میزان بارنده‌گی در سال ۲۰۲۰ و اوایل ۲۰۲۱ از حد عادی کم‌تر بوده است. به گفته مسوولان، بارنده‌گی تنها در برخی از مناطق جنوب‌غربی، جنوب و مرکزی در سه ماه خوب‌تر و در سایر مناطق، از نورم پایین‌تر بوده است.