توقع غنی از نشست استانبول؛ حکومت کنونی با مشارکت طالبان به عنوان حکومت صلح ادامه یابد
همزمان با ادامه رایزنی روی توحید دیدگاهها در شورای عالی مصالحه ملی، منابع میگویند که طرح محمداشرف غنی، رییس جمهور کشور، نیز ارزیابی شده است. در بخشی از این طرح که بیشتر به «نقشه راه صلح» میماند، آقای غنی پیشنهاد کرده است که اگر طالبان در حکومت شریک شوند، او حاضر است برخی از کرسیهای عمده را به این گروه بسپارد و صلاحیت خود را نیز محدود کند. بدین ترتیب رییس جمهور غنی توقع دارد که حکومت او در ادامه با اعمال برخی از تغییرات به عنوان «حکومت صلح» ادامه یابد و پس از برگزاری انتخابات در جریان شش تا نُه ماه بعد از توافق استانبول، قدرت را به حکومت بعدی واگذار کند. او همچنان تأکید کرده است که نتیجه نشست استانبول از سوی لویهجرگه باید تأیید شود. شورای مصالحه هرچند در مورد طرح پیشنهادی رییس جمهور غنی معلومات نمیدهد، اما میگوید که توحید طرحها و دیدگاهها زمانبر است و این روند در جریان روزهای آینده همچنان ادامه مییابد. آقای غنی در حالی بحث مشارکت گروه طالبان با حکومت کنونی را مطرح کرده است که به باور این گروه، «حکومتهای ایتلافی و مشارکی مشکل کشور و ملت را حل کرده نمیتواند».
شورای عالی مصالحه ملی میگوید که بحث روی توحید دیدگاهها و طرحهای ارایه شده به این شورا، زمانبر است. فریدون خوزون، سخنگوی این شورا، روز دوشنبه، شانزدهم حمل، به روزنامه ۸صبح گفت که افزون بر حدود ۳۰ طرح و دیدگاه پیشنهادی، برخی دیگر از طرحها، از جمله از سوی اعضای زن در مجلس نمایندهگان، به تازهگی به آدرس سپیدار فرستاده شده است. او افزود که کمیته ۱۵ نفری تهیه و توحید مسوده طرح صلح روی طرح پیشنهادی محمداشرف غنی، رییس جمهور کشور، نیز بحث و گفتوگو کرده است. آقای خوزون اما در مورد اینکه طرح رییس جمهور چه مواردی را شامل میشود، جزییات نداد. بدین ترتیب اعضای این کمیته بحث روی توحید طرحها و دیدگاههای پیشنهادی را در جریان روزهای آینده ادامه میدهند. پیشتر منابع در سپیدار گفته بودند که نشست کمیته رهبری این شورا روز سهشنبه، هفدهم حمل، برگزار میشود.
در همین حال یک منبع آگاه در کمیته تهیه و توحید مسوده طرح صلح به روزنامه ۸صبح میگوید که طرح پیشنهادی آقای غنی بیشتر شبیه «نقشه راه صلح» است که خود او پیشتر از آن نام برده بود. قرار است این طرح با همه اعضای کمیته رهبری شورای عالی مصالحه ملی در میان گذاشته شود تا آنان نیز طرح آقای غنی را ارزیابی کنند. براساس معلومات این منبع، طرح پیشنهادی رییس جمهور در بحث ارزشها، دستآوردها و حقوق زنان و اقلیتها با دیگر دیدگاههای مطرح شده تفاوتی ندارد. با این حال آقای غنی پیشنهاد کرده است که به جای تشکیل حکومت انتقالی صلح، حکومت او به «حکومت صلح» تغییر شکل دهد. با این حساب او حاضر شده است که در صورت مشارکت طالبان در حکومت کنونی، سطح صلاحیت خود را محدود سازد و برخی از کرسیهای کلیدی را به گروه طالبان واگذار کند.
افزون بر این در طرح آقای غنی آمده است که یک انتخابات در جریان شش تا نُه ماه پس از توافق استانبول برگزار شود که جامعه بینالمللی نظارت آن را برعهده داشته است. پیشتر گفته شده بود که آقای غنی و معاونانش در این انتخابات حضور نخواهند داشت و با اعلان نتایج آن، قدرت به حکومت بعدی انتقال خواهد یافت. افزون بر این، در طرح پیشنهادی رییس جمهور غنی تصریح یافته است که برای تایید نتیجه نشست استانبول، یک لویهجرگه برگزار شود. در این میان اما برخی از موارد، از جمله مشروعیت لویهجرگه، مبهم خوانده شده است. منابع در حکومت روز یکشنبه، پانزدهم حمل، گفته بودند که قرار است آقای غنی طرح خود برای برقراری صلح در افغانستان را روز سهشنبه در حضور استادان دانشگاه و دانشجویان شرح دهد. این طرح سه بخش دارد و به عنوان «دیدگاه حکومت» در نشست استانبول ارایه خواهد شد.
طالبان اما به گونه تلویحی با بحث مشارکت در حکومت مخالفت دارند. محمدنعیم، سخنگوی دفتر سیاسی این گروه در قطر، روز دوشنبه، شانزدهم حمل، به روزنامه ۸صبح گفت که طرح حکومتهای ایتلافی و مشارکتی چارهساز نیست. او افزود: «ما بارها گفتهایم که حکومتهای ایتلافی و مشارکتی مشکل کشور و ملت را حل کرده نمیتواند». گفتنی است که گروه طالبان پیش از این نیز با این طرح موافق نبودند. در موردی حتا شیرمحمد عباس استانکزی، عضو برجسته هیأت مذاکرهکننده طالبان، به گونه صریح خواستار استعفای رییس جمهور غنی شد و ادامه روند صلح را به استعفای او مرتبط خواند.
در کنار رایزنیها در کابل، منابع در دوحه میگویند که نشستها در محوریت نشست استانبول به گونه «تنگاتنگ» در قطر ادامه دارد. هدف از این گفتوگوها، «بحث روی چگونهگی برگزاری نشست استانبول و محتوای این نشست» است. به گفته منابع، در این نشست افزون بر سهمگیری هیأتهای مذاکرهکننده دولت و طالبان، هیأتهایی از امریکا، قطر، ترکیه و سازمان ملل متحد نیز حضور دارند. منابع تصریح میکنند که در صورت برگزار نشدن نشست استانبول پیش از ماه رمضان، این نشست به تأخیر میافتد؛ زیرا اعضای گروه طالبان با برگزاری این نشست در جریان ماه رمضان مخالفت کردهاند. هرچند هنوز ترکیب هیأت دولت برای حضور در نشست استانبول روشن نیست، اما به گفته منابع، «کُل اعضای هیأت مذاکرهکننده دولت یا بخشی از آن» در نشست استانبول اشتراک میکنند. افزون بر این نشستها، گروههای تماس هیأتهای دولت و طالبان نیز در جریان روزهای اخیر به گونه پیهم با یکدیگر دیدار و گفتوگو میکنند.
گفتوگو در مورد نشست دوحه در حالی ادامه مییابد که مجلس نمایندهگان نیز قرار است یک کمیته را برای صلح ایجاد کند. میررحمان رحمانی، رییس مجلس نمایندهگان، روز دوشنبه، شانزدهم حمل، گفت که این کمیته مسوولیت آماده کردن یک طرح صلح را دارد و این طرح در ادامه با شورای عالی مصالحه ملی در میان گذاشته میشود. به گفته آقای رحمانی، دیدگاههای اعضای مجلس نمایندهگان از سوی این کمیته جمعآوری و در این طرح گنجانیده میشود. برخی از اعضای مجلس نیز در سهمشان بر شکلگیری یک «طرح واحد» تأکید دارند؛ زیرا به باور آنان، نیاز است که حوزه جمهوریت با یک طرح در نشست استانبول اشتراک کند. این در حالی است که به گفته برخی از منابع، توحید دیدگاهها، به ویژه دیدگاه ارگ ریاست جمهوری «بسیار پیچیده» است.
هرچند ۲۷ حمل به عنوان زمان احتمالی برگزاری نشست استانبول در نظر گرفته شده است، اما منابع در دوحه میگویند که زمان دقیق این نشست را ترکیه در روزهای آینده به گونه رسمی اعلام میکند. پیشتر امریکا به دلیل کُندی در مذاکرات بینالافغانی، طرح حکومت انتقالی صلح را ریخت تا بدین ترتیب، روند مذاکرات را تسریع بخشد. این طرح در ادامه با حکومت، سیاسیون و گروه طالبان در میان گذاشته شد و قرار است طرفها دیدگاههایشان در این مورد را در نشست استانبول ارایه کنند. گفتنی است که حکومت پیشتر با دولت انتقالی صلح مخالفت کرد و گفت که بحث حکومت موقت به صلاح افغانستان نیست.