تعیینات پرشتاب برای تشکیل حکومت تازه؛ تنها اتمر بیرون از دسته دولت‌ساز است
نگاه نو_ محمداشرف غنی در حالی که راه حل مناسبی برای رفع جنجال‌های سیاسی ناشی از اعلام نتیجه انتخابات در کشور به دست نیامده است، به تشکیل حکومت جدیدش شتاب بخشیده است. او در جریان دست‌کم پنج روز در کنار تعیین شهردار کابل، معاونین اداره مستقل ارگان‌های محل و والی هرات، نامزدان تصدی کرسی‌های سه وزارت‌خانه – مالیه، خارجه و اطلاعات و فرهنگ – و نامزد تصدی کرسی ریاست عمومی امنیت ملی را نیز معرفی کرده است. تعیینات غنی برای تشکیل حکومت آینده‌اش در حالی پر شتاب به نظر می‌رسد که از یک طرف ویروس کرونا در کشور در حال گسترش است و از طرف دیگر تیم‌های فنی دولت و طالبان سرگرم بحث در باره تبادله و رهایی زندانیان اند و افق سازش سیاسی بین او و عبدالله نیز کماکان مکدر و تاریک است. عبدالله عبدالله که همزمان با محمداشرف غنی سوگند ریاست جمهوری به جای آورده است، در برابر این تعیینات تا ناوقت روز شنبه واکنش رسمی نشان نداده بود.
عبدالهادی ارغندیوال نخستین نامزد وزیر کابینه جدید غنی است که در ۱۲ حمل برای تصدی کرسی وزارت مالیه از جانب او نامزد شد. غنی در ۱۵ حمل طاهر زهیر را برای تصدی کرسی وزارت اطلاعات و فرهنگ و محمدحنیف اتمر را در ۱۶ حمل برای تصدی کرسی وزارت خارجه نامزد کرد. از این میان، ارغندیوال و اتمر سرپرستی وزارت‌خانه‌هایی را که برای تصدی کرسی‌های آن نامزد شده‌اند، تا زمان کسب رای اعتماد از سوی مجلس نماینده‌گان نیز بر عهده خواهند داشت. در فرمان غنی، سرپرستی وزارت اطلاعات و فرهنگ به زهیر تفویض نشده است. به این ترتیب، او برای اشغال کرسی این وزارت باید منتظر رای مجلس بماند. اما ارغندیوال در مقام سرپرست، کارش را در وزارت مالیه روز پنج‌شنبه هفته گذشته رسما آغاز کرد. اتمر برای شروع کارش به عنوان سرپرست در وزارت خارجه منتظر تشریفات رسمی است.
غنی در کنار معرفی این نامزد وزیران، داوود سلطان‌زوی را در ۱۳ حمل شهردار کابل تعیین و احمدضیا سراج را نیز در همین تاریخ برای تصدی کرسی ریاست عمومی امنیت ملی نامزد کرد. سلطان‌زوی روز پنج‌شنبه هفته گذشته رسما به کارش آغاز کرد. نظارت از روند توزیع کمک به مردم نیازمند در شهر کابل از اولین اقدام او در این مقام بود.
در ادامه این تعیینات، غنی روز جمعه، ۱۵ حمل، محمدایوب سالنگی را معین مالی و اداری و روح‌الله نیازی را معین شهرداری‌های اداره مستقل ارگان‌های محل تعیین کرد. او در همین روز پیشنهاد تقرری سید وحید قتالی را در مقام ولایت هرات نیز منظور کرد. این پیشنهاد از سوی اداره مستقل ارگان‌های محل به ریاست جمهوری سپرده شده بود.
شمار افرادی را که محمداشرف غنی در جریان پنج روز برای تشکیل حکومت جدیدش در وزارت‌خانه‌ها و ادارات کلیدی معرفی و یا منصوب کرده است، به هشت نفر می‌رسد. بیش‌تر آن‌ها در انتخابات ریاست جمهوری گذشته در دسته انتخاباتی غنی کار کرده‌اند و یا گذشته همکاری با او را در حکومت وحدت ملی داشته‌اند. در میان این تعیینات، گماشتن سلطان‌زوی در پست شهرداری کابل و تقرر سالنگی در پست معین مالی و اداری ارگان‌های محل بیش‌تر واکنش برانگیز شده است. بسیاری از فعالان فرهنگی و مدنی گفته‌اند که تعیین این دو تن در این پست‌ها متناسب با تجربه و گذشته کاری آن‌ها نیست. سلطان‌زوی در گذشته پیلوت بوده است و برای یک دوره از مردم غزنی در پارلمان نماینده‌گی کرده است. سالنگی هم یک مقام نظامی است و در گذشته فرمانده پولیس در ولایات مختلف و معین ارشد امنیتی وزارت امور داخله بوده است.
تنها کسی که در انتخابات گذشته ابتدا در مقابل غنی قرار داشت و بعدا در این انتخابات بی‌طرفی اختیار کرد، محمدحنیف اتمر است که اکنون سرپرست وزارت امور خارجه تعیین شده است. او که نامزد تصدی این پست نیز است، برای چند سال در دوره حکومت وحدت ملی عهده‌دار پست مشاوریت امنیت ملی بود. اتمر برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته از این پست کنار رفت و در مقابل غنی موضع انتقادی اختیار کرد. پیوستن او به کمپ سیاسی غنی از حدود دو هفته پیش بر سر زبان‌ها بود.
عبدالهادی ارغندیوال، نامزد وزیر و سرپرست وزارت مالیه، در انتخابات ششم میزان پارسال در کنار غنی قرار داشت و از حامیان جدی او در این انتخابات بود. طاهر زهیر پیش از این والی بامیان بود و به رغم آن‌که از نگاه حزبی به حزب وحدت اسلامی تعلق دارد، پیروزی غنی در انتخابات را برایش تبریک گفته است. این در حالی است که محمدکریم خلیلی رهبر این حزب در کنار عبدالله ایستاده است و اعلام کمیسیون مستقل انتخابات مبنی بر پیروزی غنی در انتخابات را قبول ندارد.
سید وحید قتالی، والی تازه منصوب هرات، پیش از این رییس اداره امور ریاست جمهوری و معین در شورای امنیت ملی بوده است و از افراد مورد اعتماد غنی به شمار می‌رود. داوود سلطان‌زوی در انتخابات ریاست جمهوری گذشته از سخنگویان ارشد دسته انتخاباتی دولت‌ساز بود. محمدایوب سالنگی، معین تازه منصوب مالی و اداری اداره مستقل ارگان‌های محل، از چهره‌های نزدیک به امرالله صالح معاون نخست غنی است. احمدضیا سراج سابق سرپرست ریاست عمومی امنیت ملی بود و اکنون نامزد این پست است. روح‌الله نیازی سابق معین مالی و اداری اداره مستقل ارگان‌های محل بود و با آمدن محمدایوب سالنگی در این پست، او به معینیت شهرداری‌های این اداره تغییر پست داده است.
محمداشرف غنی هنگام ادای سوگند ریاست جمهوری قول داده بود که حکومت آینده‌اش تنها در انحصار دسته انتخاباتی او ‘دولت‌ساز’ نخواهد بود و در آن نماینده‌گان تمام گروه‌ها و جناح‌های سیاسی حضور خواهند داشت. او در دیدار با هیات میانجی مجلس نماینده‌گان در جریان هفته گذشته نیز گفته بود که کابینه آینده‌اش از وزنه سنگین سیاسی برخوردار خواهد بود و در آن برای تمام گروه‌ها و جریان‌های سیاسی جای باقی است. اما تعیینات پنج روزه او نشان می‌دهد که این وعده تا کنون در حد یک وعده است. به جز از اتمر سایر گماشته‌های غنی یا شامل دسته انتخاباتی او بوده‌اند و یا هم به دلیل کار در ادارات زیر امرش تعلق خاطر به غنی دارند.