گسترش فقر اقتصادی؛ زنده‌گی باشنده‌گان مناطق مرکزی در خطر است
باشنده‌گان مناطق مرکزی کشور از احتمال وقوع فاجعه انسانی ناشی از فقر اقتصادی و گرسنه‌گی در زمستان پیش‌رو، اظهار نگرانی می‌کنند. حدود ۸۵ درصد باشنده‌گان ولایت‌های مرکزی کشور، از طریق کشاورزی و مالداری مصارف زنده‌گی خود را تأمین می‌کنند؛ اما امسال با توجه به خشک‌سالی، کشاورزان در این بخش‌های کشور نه‌تنها حاصل خوب برداشت نکرده، بلکه متضرر هم شده‌اند. آنان از نهادهای امدادرسان و جامعه جهانی می‌خواهند که به مردم فقیر و بی‌بضاعت کمک و از یک فاجعه احتمالی ناشی از گرسنه‌گی و سرما در زمستان پیش‌رو جلوگیری کنند.
افزون بر این، تحولات اخیر در کشور نیز سبب بلند رفتن نرخ بیکاری و افزایش بهای کالاها، به‌ویژه مواد خوراکی و سوخت، در بازارها شده است. در حال حاضر، نظر به معلومات باشنده‌گان ولایت‌های بامیان، دایکندی و ولسوالی لعل‌وسرجنگل ولایت غور، بسیاری از مردم توان خرید مواد اولیه را ندارند.
نصرالله واعظی، رییس شورای علمای شیعه مرکز بامیان، هفته گذشته در نشستی گفته بود که طالبان مسوولیت دارند به وضعیت اقتصادی مردم این ولایت توجه داشته باشند. به گفته واعظی، اقتصاد مردم بسیار پایین آمده و اگر به این مورد توجه نشود، امکان دارد بسیاری از مردم از سرِ ناگزیری دست به کوچ بزنند. نظر به معلومات رییس شورای علمای شیعه مرکز بامیان، این ولایت در زمستان پیش‌رو در «محاصره کامل اقتصادی» قرار می‌گیرد. او تصریح کرد که اگر چاره‌ای در این باره سنجیده نشود، امکان دارد حتا مردم جان‌های خود را از دست بدهند. به قول واعظی، این مساله جدی است و طالبان و نهادهای امدادرسان باید برای نجات مردم از چنگ مرگ و مهاجرت، دست به کار شوند.
عبدل دانشیار، از فعالان مدنی بامیان، به روزنامه ۸صبح گفت که اوضاع اقتصادی مردم به‌شدت نگران‌کننده است و از سوی دیگر به دلیل غیرفعال شدن اکثر رسانه‌ها، وضعیت مردم همان‌طور که هست، گزارش نمی‌شود. این فعال مدنی افزود که تأثیرات فقر از حالا در میان مردم بامیان قابل مشاهده است. او از ازدواج‌های زیر سن و خشونت‌های خانواده‌گی ناشی از فقر و تنگ‌دستی یاد کرد که نظر به گذشته افزایش را نشان می‌دهد. دانشیار گفت که از حالا هوا در بامیان سرد شده و مردم توان تأمین مواد سوخت و گرم کردن خانه‌های‌شان را ندارند. طبق معلومات این فعال مدنی، در صورتی که به مردم کمک صورت نگیرد، وقوع فاجعه انسانی در مناطق مرکزی «حتمی» است. به‌گونه مثال، در حال حاضر یک کیلو گاز در بامیان به ۱۰۰ افغانی و همین‌طور یک پیپ روغن ۱۶ لیتره به ۲۵۰۰ افغانی فروخته می‌شود.
کبرا موسوی، باشنده بامیان، می‌گوید که مردم این ولایت در وضعیت بد اقتصادی قرار دارند. به گفته او، امسال به دلیل خشک‌سالی مردم از کشت و زراعت‌شان حاصل خوب برداشت نکرده‌اند. این باشنده بامیان نیز تأیید می‌کند که بسیاری از مردم توان خرید مواد اولیه، به‌ویژه سوخت زمستان را ندارند. کبرا می‌گوید که هوای بامیان روزبه‌روز در حال سرد شدن است و مردم هنوز نتوانسته‌اند زغال‌سنگ و سایر مواد سوختی را تهیه کنند. بامیان یکی از ولایت‌های به‌شدت سردسیر و برف‌گیر در مرکز کشور است. همه‌ساله از نیمه ماه عقرب تا ماه حمل سال بعد (حدود پنج ماه)، هوا در این ولایت سرد می‌شود و در بسیاری از بخش‌های بامیان، دمای هوا تا سی درجه زیر صفر هم می‌رسد. اقلیم سایر ولایت‌های مرکزی نیز همانند بامیان است.
رضا لعلی، از روزنامه‌نگاران اهل دایکندی، در گفت‌وگو با روزنامه ۸صبح، وضعیت را در مناطق مرکزی فاجعه‌بار توصیف می‌کند. لعلی می‌گوید که ولایت‌های بامیان و دایکندی در آستانه یک فاجعه هولناک اقتصادی قرار دارند و فقر، حیات جمعی مردم را تهدید می‌کند. به گفته او، خشک‌سالی سبب شده که مردم داشته‌های اندک اقتصادی‌شان را نیز مصرف کنند: «اقتصاد باشنده‌گان مناطق مرکزی بر پایه زراعت بسیار ابتدایی و مالداری استوار است. امسال به دلیل خشک‌سالی مردم هر دو درامد خود را از دست داده‌اند و مالداری و زراعت هیچ‌کدام نتیجه مطلوب نداشته است.» لعلی می‌گوید که پس از روی کار آمدن طالبان، فقر در مناطق مرکزی به‌شکل «وحشتناک» گسترش یافته است. همین‌طور لعلی میافزاید که با فروپاشی حکومت پیشین، بیکاری مثل یک موج عمل کرد و زنده‌گی بخشی از مردم که بر پایه معاش معلم، سرباز و کارمند استوار بود، با چالش روبه‌رو شد و پیدا کردن نان شب و روز برای آن‌ها مشکل شده است. با این حال، به گفته لعلی، وضع مالیات سنگین توسط طالبان بر مردم مناطق مرکزی، فقر را چند برابر کرده است. وی از نهادهای کمک‌کننده و جامعه جهانی می‌خواهد که با مردم مناطق مرکزی کمک کنند. به باور لعلی، جهان و سازمان‌های امدادرسان، باید بر توزیع کمک‌ها نظارت جدی داشته باشند تا از فساد و خویش‌خوری جلوگیری و این کمک‌ها به‌گونه شفاف به نیازمندان واقعی توزیع شود.
منابع مردمی در دایکندی می‌گویند که در حال حاضر یک قرص نان خشک در نانوایی‌های شهر نیلی، مرکز این ولایت، از ۱۸ تا ۲۰ افغانی به فروش می‌رسد. وزن این نان، ۲۸۰ گرام است که پیش از این با وزن ۴۰۰ گرام به ۱۵ افغانی فروخته می‌شده است. این نشان می‌دهد که قیمت‌ها در مرکز دایکندی چند برابر افزایش یافته است.
از سویی هم، باشنده‌گان ولسوالی لعل‌وسرجنگل ولایت غور نیز از گسترش بی‌پیشینه فقر اقتصادی در این ولسوالی شکایت می‌کنند. آمنه محمدی، از فعالان اجتماعی ولسوالی لعل‌وسرجنگل، به روزنامه ۸صبح گفت که امسال مردم زمستان دشواری را در پیش دارند و اگر با مردم کمک صورت نگیرد، بسیاری آذوقه زمستانی خود را تأمین نتوانسته‌اند و در انتظار کمک از سوی نهادهای امدادرسانی هستند.
افزون بر سایر عوامل، کمبود آب ناشی از خشک‌سالی، به حاصلات کشاورزی، باغداری و مالداری باشنده‌گان ولایت‌های مرکزی آسیب رسانده است. یگانه سرچشمه عایداتی مردم در این ولایت‌ها زراعت و مالداری است. به همین دلیل، امسال بیش‌تر از هر زمان دیگر آن‌ها با فقر اقتصادی مواجه شده‌اند.
