هشدار کارشناس بانکی افغانستان: نظام بانکی در آستانه فروپاشی است
رئیس یکی از بزرگترین موسسات اعتباری افغانستان به به رسانه ها گفته است که نظام بانکی آن کشور در آستانه فروپاشی است.
موسی کلیم فلاحی، مدیرعامل “بانک اسلامی افغانستان” گفته است که همزمان با اضطراب مشتریان شبکه بانکی و موجودیت بخش مالی این کشور گرفتار “بحران نابودی” است.
آقای فلاحی که به خاطر هرج و مرج کنونی در کابل به طور موقت در دوبی مستقر شده، گفته است که “در حال حاضر، خروج پول از شبکه بانکی در ابعاد وسیع صورت میگیرد” و افزوده است که “عملیات بانکی به برداشت از حسابها منحصر شده زیرا اکثر بانکها عملا خدمات مالی دیگری در اختیار مشتریان قرار نمیدهند.”
شرایط اقتصاد افغانستان حتی قبل از تسلط طالبان در ماه اوت هم چندان باثبات نبود.
اقتصاد این کشور به شدت به کمکهای خارجی وابسته است و به گفته بانک جهانی، تا حدود ۴۰ درصد از تولید ناخالص داخلی افغانستان از محل کمکهای بین المللی تامین میشده است.
اما از زمان تسلط طالبان، کشورهای غربی دسترسی آنان به منابع مالی بینالمللی را مسدود کردهاند که شامل وجوه منظور شده توسط بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول هم میشود که پیشتر افغانستان میتوانست به آنها دسترسی داشته باشد.
آقای فلاحی میگوید چنین محدودیتی طالبان را تشویق میکند درصدد یافتن منابع دیگری برای کسب حمایت مالی برآید. او می افزاید که “آنها منتظر چین و روسیه و برخی دیگر از کشورها هستند…. و به نظر میرسد که دیر یا زود مذاکرات در این مورد به نتیجه خواهد رسید.”
چین پیشتر از تمایل خود برای کمک به بازسازی افغانستان و همکاری با طالبان سخن گفته است.
نشریه چینی گلوبال تایمز، وابسته به دولت چین، در مقالهای نوشته که “ظرفیت عظیمی برای همکاری در بازسازی افغانستان وجود دارد” و افزوده است که چین “قطعاً یک بازیگر مهم است”.
چین پیشتر متعهد شده ۲۰۰ میلیون یوان چین (۳۱ میلیون دلار) کمک شامل مواد غذایی و واکسن کرونا در اختیار طالبان قرار دهد.
در همانحال، طالبان تحت فشار هستند تا مشکلات اقتصادی افغانستان را به سرعت حل کنند.
تورم در حال افزایش است، نرخ برابری افغانی، واحد پول افغانستان، در حال سقوط است و مردم مایوس شدهاند زیرا بسیاری از آنها شغل خود را از دست دادهاند و با کمبود پول دست به گریبان هستند.
برنامه جهانی غذا سازمان ملل متحد هشدار داده است که براساس یک نظرسنجی، تنها ۵ درصد از خانوارهای افغانستان به غذای روزانه کافی دسترسی دارند.
نیمی از شرکتکنندگان در نظرسنجی گفتند که طی دوهفته گذشته دستکم یکبار کاملا بدون غذا ماندند.
به این ترتیب، دسترسی به منابع بینالمللی و کمکهای خارجی برای بقای افغانستان جنبه کلیدی دارد.
اما کشورهایی مانند ایالات متحده گفتهاند که در حالیکه مایل به همکاری با طالبان هستند اما شروع این همکاری مشروط به تحقق برخی پیش شرط ها از جمله رفتار رژیم با زنان و اقلیتهاست.
آقای فلاحی تاکید دارد که با وجود وعدههای طالبان در این مورد که زنان “تا مدتی” مجاز به کار نیستند، کارکنان زن بانک او به کار خود باز میگردند.
او میگوید: “نوعی ترس در میان کارکنان زن وجود داشت، آنها به محل کارشان نمیآمدند، اما اکنون به تدریج شروع به آمدن به دفتر کردهاند.”
اظهارات آقای فلاحی همچنین با اظهارات اخیر عمران خان، نخست وزیر پاکستان، همسو است.
آقای خان در مصاحبه با بیبیسی گفته است که طالبان در مقایسه با بار قبل که قدرت را در دست داشتند سعی دارند چهرهای مدرنتر و اصلاح شدهتر از خود به جهانیان نشان دهند، نوعی طالبان ۲.۰ .
وی افزوده است که آنان “در حال حاضر انعطاف پذیرتر هستند، بسیار همکاری میکنند و تا کنون هیچگونه قوانین و مقررات سختگیرانهای را وضع و اجرا نکردهاند.”
در مقابل، تشکلهای زنان و سازمانهای حقوق بشری به تفاوت عظیم بین آنچه طالبان گفتهاند و واقعیت موجود در صحنه اشاره کردهاند و گزارشها هم حاکی از آن است که بسیاری از زنان و دختران اجازه ندارند به محل کار یا مدرسه بروند.