خشکی کمال‌خان و بحران کمبود آب آشامیدنی در نیمروز

در پی تبخیر آب‌های ذخیره شده در کاسه بند کمال‌خان، از چند روز به این‌سو نماینده‌گان مردم در مجلس و کنشگران مدنی نیمروز، از نبود آب آ‌شامیدنی در این ولایت ابراز نگرانی می‌کنند و تأکید دارند که اگر این مشکل به زودی رفع نشود، در گرمای بیش‌ از ۵۰ درجه این ولایت/استان، فاجعه‌ انسانی روی خواهد داد. نماینده‌گان مردم نیمروز در مجلس نماینده‌گان ادعا دارند که میلیون‌ها دالر امریکایی برای انتقال آب شیرین به شهر زرنج و چند ولسوالی/شهرستان این ولایت حیف‌ومیل شده و مردم را با مشکل جدی در فصل گرما مواجه کرده است. آنان هشدار می‌دهند که افزون بر شهر زرنج، مرکز ولایت نیمروز، مردم چند ولسوالی این ولایت نیز با کمبود شدید آب آشامیدنی روبه‌رو هستند.

فعالان مدنی نیمروز هم پافشاری دارند که مردم توان خریداری آب آشامیدنی را ندارند و بهای یک تانکر آب آشامیدنی در این ولایت از ۳۰۰ افغانی به ۷۰۰ افغانی افزایش یافته است. به گفته آنان، با این‌که میلیون‌ها دالر امریکایی برای انتقال آب آشامیدنی به مصرف رسیده، اما هنوز شهروندان این ولایت برای تهیه آب سرگردان هستند. مقام‌های محلی نیمروز تأکید دارند که برای حل این معضل، کار عملی حفر چند حلقه چاه آب آشامیدنی در مناطقی که با مشکل کمبود آب روبه‌رو هستند، آغاز شده است. مسوولان ریاست مبارزه با حوادث طبیعی نیمروز می‌گویند که مشکل کمبود آب ولسوالی‌های‌ چخانسور و کنگ را نیز تهدید می‌کند.

نبود آب آشامیدنی در گرمای بیش از ۵۰ درجه سانتی‌گراد در ولایت نیمروز، موجب نگرانی شدید مردم و نماینده‌گان آنان در مجلس شده است. برخی از نماینده‌گان مردم نیمروز در مجلس و شورای ولایتی هشدار می‌دهند که اگر این مشکل برطرف نشود، فاجعه انسانی روی خواهد داد و انسان‌های زیادی به دلیل نداشتن آب نوشیدنی تلف می‌شوند.

گل‌احمد نورزاد، نماینده مردم نیمروز در مجلس نماینده‌گان، می گوید از وقوع فاجعه انسانی که جان نیمروزیان را تهدید می‌کند، ابراز نگرانی می‌کند و خواهان رفع این دشواری از سوی حکومت محلی و مرکزی است. به گفته او، هم اکنون مشکل کمبود آب آشامیدنی شهروندان نیمروزی در شهر زرنج، مرکز این ولایت، ولسوالی کنگ و چخانسور را تهدید می‌کند.

او تأکید می‌کند که مردم این ولایت به امید بهره‌برداری از پروژه بند کمال‌خان، پول هنگفتی هزینه کرده‌اند و امید داشتند تکمیل این پروژه در کنار آبیاری زمین‌های کشاورزی، مشکلات کمبود آب آشامیدنی نیمروز را نیز برطرف کند، اما حالا مردم با کمبود جدی آب آشامیدنی روبه‌رو هستند.

از دید برخی اعضای شورای ولایتی نیمروز، در فصل تابستان گرمای این ولایت به بیش‌ از ۵۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد و این مشکل کمبود آب را دو‌چندان کرده است. محمدیونس عرب، عضو شورای ولایتی نیمروز، می‌‌گوید که در پروژه آب‌رسانی روستای قلعه فتح شهر زرنج، بیش از ۲۰ میلیون دالر امریکایی به مصرف رسید، اما مشکل کمبود آب هم‌چنان به قوت خود باقی است. او پافشاری دارد که از مجموع نُه حلقه چاه آب آشامیدنی که در پروژه روستای قلعه فتح حَفر شده بود، تنها پنج حلقه آن آب دارد و بیم آن می‌رود که در گرمای بیش از ۵۰ درجه سانتی‌گراد، این چاه‌ها هم خشک شود. این پروژه آب‌رسانی قرار بود در کنار شهر زرنج، مشکل آب آشامیدنی ولسوالی‌های کنگ و چخانسور را نیز برطرف کند، اما توان تأمین آب شهر زرنج را هم ندارد.

براساس معلومات ارایه شده از سوی فعالان مدنی ولایت نیمروز، طی روزهای اخیر بهای یک بشکه  ۲۰ لیتری آب به قیمت ۱۵ تا ۲۰ افغانی رسیده و قیمت یک تانکر آب نوشیدنی شور در شهر زرنج از ۳۰۰ افغانی به ۷۰۰ افغانی افزایش یافته که بیش‌تر مردم توان خریداری آن را ندارند.

محمدصادق بلوچ، از فعالان مدنی نیمروز، می‌گوید که مشکل کمبود آب در این ولایت جدی است و مردم نمی‌توانند با این قیمت بالا، آب آشامیدنی‌شان را تأمین کنند. او ادعا دارد که پروژه انتقال آب آشامیدنی از روستای قلعه فتح برای باشنده‌گان شهر زرنج و ولسوالی‌های این ولایت، به دلیل وجود فساد و حیف‌و‌میل بودجه، از ناکام‌ترین پروژه‌های انکشافی دولت در ۲۰ سال اخیر بوده است.

از جانب دیگر، مقام‌های محلی ولایت نیمروز پافشاری دارند که اداره محلی این ولایت در تلاش است تا مشکل پیش‌رو را از میان بردارد و کمبود آب آشامیدنی را در این ولایت برطرف سازد. محمدنبی براهویی، معاون والی/استاندار نیمروز، تأکید می‌کند که برای حل این مشکل در هماهنگی با مرکز کشور، کار عملی حفر چاه‌های آب آشامیدنی و لای‌روبی چاه‌های پروژه روستای قلعه فتح آغاز شده است.

در همین حال رامین علوی، مدیر اداری ریاست مبارزه با حوادث طبیعی نیمروز، می‌گوید که به دستور رییس جمهور‌، کارمندان اداره احیا و انکشاف دهات این ولایت به مناطق آسیب‌پذیر در ولسوالی‌های کنگ و چخانسور اعزام شده‌‌اند و به زودی کار حفر چاه‌های عمیق برای تأمین  آب آشامیدنی آغاز می‌شود.

براساس اطلاعات رسیده از ولایت نیمروز، پروژه بزرگ آب‌رسانی روستای قلعه فتح، تنها دو درصد از مشکلات کمبود آب آشامیدنی ساکنان این ولایت را در شهر زرنج برطرف می‌کند. افزون بر شهر زرنج‌، ولسوالی‌های چهاربرجک، کنگ، چخانسور و خاش‌رود نیز با مشکل جدی کمبود آب آشامیدنی روبه‌رو هستند.

ولایات حوزه غرب کشور با کمبود باران‌های موسمی در زمستان سال ۱۳۹۹ و بهار ۱۴۰۰ خورشیدی روبه‌رو شدند که به همین دلیل سطح‌ آب‌های زیرزمینی در پنج ولایت این حوزه کاهش یافته است. ولایت نیمروز در سال گذشته شاهد ریزش فقط ۱۸ملی‌متر باران بود که سبب خشک‌سالی شد و سطح آب‌های زیرزمینی در این ولایت گرم و سوزان پایین آمده است.

با این‌همه، به دلیل کاهش باران‌های موسمی در فصل زمستان سال گذشته و بهار سال جاری در ولایت نیمروز، در کاسه بند کمال‌خان که به تازه‌گی به بهره‌برداری رسید، هیچ آبی وجود ندارد و مقداری آب که در زمان آب‌گیری جمع شده بود، زیر گرمای سوزان تبخیر و خشک شده است.

بند/سد کمال‌خان در ولایت نیمروز به بهره‌برداری سپرده شد