راه حل گفت‌وگو است نه تقابل
مشکلی که در پارلمان به میان آمده است، ناشی از ابهام در اصول وظایف داخلی و زدوبندهای سیاسی است.
نگاه نو_ دیروز اوج افتضاح و بی‌فرهنگی در پارلمان به نمایش گذاشته شد. نماینده‌گان به هم‌دیگر فحش و دشنام دادند. یک نماینده حتا به دختر یک همکارش دشنام رکیک داد. چاقوکشی هم در تالار پارلمان دیده شد. این رفتار بدوی، شایسته‌ی نهادی نیست که در آن نماینده‌گان شهروندان جمهوری جمع شده‌اند. بر مبنای پیش‌فرض‌های نظام‌های دموکراتیک، شهروندان جمهوری، خودشان صاحب صلاحیت قانون‌گذاری هستند و این صلاحیت را در انتخابات به نماینده‌گان واگذار می‌کنند تا به نیابت از آنان قانون‌گذاری کنند. قانون‌گذاری برای تنظیم زنده‌‌‌گی صورت می‌گیرد تا جامعه‌ی قانون‌مند شکل بگیرد. در جامعه‌ای که قانون حاکم نباشد در آن‌جا خودسری و وحشی‌گری بدل به قاعده می‌شود. رفتار برخی از نماینده‌گان پارلمان، نمونه‌ای از یک جامعه‌ی خودسر و فاقد حاکمیت قانون بود.
این وضعیت باید به پایان برسد. مشکلی که در مورد انتخاب رییس پارلمان به میان آمده است باید با گفت‌وگو و استدلال منطقی حل شود. سوال مهم این است آیا آرای اکثریت حاضر برای انتخاب رییس معیار است یا چیز دیگر؟ وقتی می‌گوییم آرای اکثریت حاضر، معیار همان رأی‌هایی است که به صندوق ریخته شده است یا این امر تعریف دیگری دارد؟ در این مورد باید گفت‌وگو شود. درست است که پارلمان جای سیاست است و مشکل‌هایی که به میان می‌‌آید، رنگ قومی می‌گیرد، ولی راه‌حل گفت‌وگو و استدلال منطقی است. باید نماینده‌گان پارلمان در مورد گفت‌وگو کنند. قانون اساسی افغانستان صراحت دارد که شخصی رییس پارلمان می‌شود که رأی‌های اکثریت حاضر در پارلمان را به دست بیاورد. اگر به فرض در مجلس ۲۰۰ نفر حضور داشته باشند و بعد دو نفر به هر دلیلی رأی ندهند، یا قبل از رأی‌گیری از جلسه خارج شوند، آیا معیار همان رأی‌هایی است که به صندوق ریخته شده است یا این که حتماً باید تمام نماینده‌گان از حق رأی‌شان استفاده کنند؟
در پارلمان‌های دنیا معیار اکثریت انتخاباتی، آرای حاضر در صندوق‌ها است. در انتخابات‌های ریاست جمهوری هم، معیار شمار شهروندانی نیست که برای رأی‌دهی ثبت نام کرده‌اند، بلکه آرایی است که به صندوق‌ها ریخته شده است. هر کسی که بیش از ۵۰ درصد رأی آورد، رییس‌جمهور منتخب خوانده می‌شود. آرایی که به صندوق‌ها ریخته شده است، معیار است. این موضوع شاید در اصول وظایف داخلی پارلمان صراحت نداشته باشد، ولی در گذشته هم در همین پارلمان، معیار آرایی بود که در صندوق‌ها ریخته می‌شد. بهتر است که نماینده‌گان پارلمان در این موارد گفت‌وگو کنند. حال که موضوع به صراحت در آیین‌نامه‌ی داخلی پارلمان ذکر نشده است، لازم است که نماینده‌گان گفت‌وگو کنند و به نتیجه برسند.
دیروز ۱۵ نماینده‌ی پارلمان موظف شدند که یک تفاهم به وجود بیاورند. این ۱۵ تن باید در مورد موضوعاتی که در بالا مطرح شد، گفت‌وگو کنند و اگر آنان به تفاهم نرسیدند، هیچ ضرور نیست که تنش و بی‌نظمی در پارلمان به وجود بیاید. در آن صورت لازم است که گفت‌وگوها ادامه یابد و از طریق گفت‌وگو به یک راه حل برسند. پارلمانی که در سال ۱۳۸۹ شکل گرفت، تا یک ماه رییس نداشت و انتخابات برای ریاست پارلمان به نتیجه نمی‌رسید و هیچ یک از نامزدان نمی‌توانستند رأی معیاری را به دست بیاورند. اما در آن پارلمان، رفتارهای عاری از آداب و اخلاق در موقع انتخابات برای رییس، دیده نشده بود. در آن زمان تلاش لازم صورت می‌گرفت تا ابهت و سنگینی پارلمان حفظ شود. نماینده‌گان باید متوجه وجهه‌ی خانه‌ی ملت در ذهن مردم عام باشند. نباید این وجهه صدمه ببیند. صدمه دیدن وجهه‌ی خانه‌ی ملت به سود دموکراسی نوپای افغانستان نیست.
مشکلی که در پارلمان به میان آمده است، ناشی از ابهام در اصول وظایف داخلی و زدوبندهای سیاسی است. مشکلات سیاسی و فنی صرف از راه گفت‌وگو حل می‌شود. راه حل تقابل بیش‌تر نیست و صرف از طریق مذاکره می‌توان بر مشکل به میان آمده، فایق آمد. احزاب سیاسی، حکومت و چهره‌های سیاسی بیرون از حکومت نباید از نفوذشان برای ایجاد مشکل بیش‌تر در مجلس استفاده کنند. فعال شدن قوه‌ی قانون‌گذار به سود کشور است و نباید پارلمان زمین‌گیر شود.