حکومت: احتکارگران زندانی می‌شوند؛ شورای ولایتی هرات: اقدامات حکومت نمایشی است
نگاه نو_ با گذشت یک هفته از وضع قیود روزگردی در هرات، مقام‌های محلی از اقدامات موثر برای جلوگیری از احتکار و گران‌فروشی سخن می‌گویند. والی هرات هشدار می‌دهد، افرادی که گران‌فروشی و احتکار کنند، از سوی حکومت زندانی می‌شوند.
برخی ساکنان هرات از افزایش بهای مواد خوراکی، میوه‌های تازه و مواد غذایی ضروری شاکی‌اند. اعضای شورای مشورتی شهرداری هرات باور دارند که حکومت تاکنون نتوانسته در کار کنترل قیمت‌ها، موفق عمل کند.
شماری از اعضای شورای ولایتی هرات نیز باور دارند که اقدامات نظارتی حکومت، در چند منطقه‌ی محدود شهر هرات انجام گرفته است و بیش‌تر جنبه‌ی نمایشی دارد.
اتاق اصناف و پیشه‌وران هرات نیز پافشاری دارد که در همآهنگی با اداره محلی، با افزایش نظارت از بازار، تلاش دارد جلو افزایش بهای مواد خوراکی و احتکار را بگیرد.
هشدار والی هرات
در هرات یک هفته می‌شود که به دستور مقام‌های محلی، قیود روزگردی اجرا شده است. جز مراکز ارایه خدمات بهداشتی، فروشگاه‌های مواد غذایی و برخی ادارات دولتی، تمام شهر تعطیل و رفت‌وآمد در خیابان‌های هرات، محدود شده است.
پیش از رسیدن کرونا به افغانستان، زمزمه و شایعات آن هرات و دیگر ولایت‌ها را فرا گرفت؛ برخی از ترس قرنطین شدن شهر و کم‌بود مواد خوراکی، به فروشگاه‌ها هجوم بردند.
بر اساس فرمول ساده‌ای که در اقتصاد وجود دارد، «کاهش عرضه و افزایش تقاضا» سبب افزایش قیمت کالاها می‌شود؛ اتفاقی که در هرات هم افتاد و با افزایش تقاضا برای خرید مواد خوراکی، بهای آن در بازار بلند رفت.
عبدالقیوم رحیمی، والی هرات، روز سه‌شنبه، دوازدهم حمل، در جمع خبرنگاران پافشاری کرد که با احتکارگران و گران‌فروشان از سوی حکومت به شدت برخورد می‌شود.
این مقام ارشد محلی هشدار داد که افراد احتکارگر و گران‌فروش، به نهادهای عدلی و قضایی معرفی و زندانی خواهند شد.
مونسه حسن‌زاده، معاون والی هرات، که ریاست کمیته دولتی حمایت از مستهلکان/ مصرفکنندهگان را برعهده دارد، در صحبت با روزنامه ۸صبح می‌گوید طی روزهای اخیر به صورت دوام‌دار نظارت شده است و اداره محلی اجازه نمی‌دهد بهای اجناس افزایش پیدا کند.
اقدامات حکومت نمایشی است
با آن‌که اداره محلی بر افزایش نظارت از بازار و تلاش برای مهار بلند رفتن بهای اجناس سخن می‌زند، برخی از اعضای شورای ولایتی هرات روایتی متفاوت از بازار و بهای اجناس دارند.
نجیب‌الله محبی، منشی شورای ولایتی هرات، در صحبت با روزنامه ۸صبح می‌گوید که اقدامات حکومت محلی برای کنترل قیمت‌ها نمایشی است و نتوانسته جلو افزایش بهای مواد خوراکی را بگیرد. او تأکید دارد که نظارت حکومت تنها در چند بخش مرکزی شهر محدود است و مراکز عرضه مواد غذایی در سایر مناطق هرات، بهای اجناس را افزایش داده‌اند.
برخی آگاهان امور حقوقی عقیده دارند که سیستم «اقتصاد بازار آزاد» که از سوی حکومت افغانستان به رسمیت شناخته شده است، مانع بزرگی بر راه تنظیم و نظارت از قیمت‌ها در بازار است.
از دید آنان، بر مبنای روش اقتصاد بازار آزاد، حکومت حق دخالت در بازار و مشخص کردن قیمت فروش اجناس گوناگون، از جمله مواد خوراکی را ندارد و نمی‌تواند برای مهار افزایش قیمت‌ها کاری کند.
از جناب دیگر منشی شورای ولایتی باور دارد که در کنار رسمیت سیستم اقتصاد بازار آزاد، حکومت مکلف است تا از حقوق مصرفکنندهگان هم پشتی‌بانی و از بلند رفتن بهای مواد و احتکار پیش‌گیری کند.
او می‌افزاید که در صحبت با ریاست دادستانی هرات، از این نهاد خواسته است با افرادی که احتکار و گران‌فروشی می‌کنند مطابق قانون برخورد نماید.
نظارت از بازار بیش‌تر می‌شود
شورای مشورتی شهرداری هرات نیز افزایش بهای مواد خوراکی در بازار را در اوضاع کنونی نگران‌کننده می‌داند. عبدالرحمان مولوی‌زاده، معاون این شورا، در گفت‌وگو با روزنامه ۸صبح اقدامات حکومت محلی برای مهار قیمت‌ها را نمایشی عنوان می‌کند. به باور او، ارزیابی نماینده‌گان مردم در شورای مشورتی شهرداری نشان می‌دهد که برخی کسبه‌کاران مواد خوراکی ضروری را با قیمت بلند به فروش می‌رسانند.
از نظر معاون شورای شهر هرات، برخی کسبه‌کاران هنگام بررسی هیأت‌های حکومتی از بازار، بهای مواد را کاهش می‌دهند، اما پس از رفتن هیأت دوباره قیمت‌ها بلند می‌رود.
اتاق اصناف و پیشه‌وران هرات بر همآهنگی و کار مشترک با اداره محلی برای کنترل قیمت‌ها در بازار سخن می‌زند. عبدالودوود فیض‌زاده، رییس این اتاق، به روزنامه ۸صبح می‌گوید کمیته مبارزه با احتکار، از سوی نهادهای اقتصادی، حکومت و شهرداری هرات ایجاد شده است.
رییس اتاق اصناف و پیشه‌وران تأکید می‌کند که فروشنده‌گان و اعضای اتحادیه‌های صنفی، به کمیته مبارزه با احتکار شفایی و کتبی تعهد سپرده‌اند که تا ۱۰ روز آینده بهای مواد ضروری را افزایش نمی‌دهند.
به گفته‌ی او گدام‌های مواد غذایی، کارخانه‌های تولید آرد و اصناف فروش مواد غذایی از سوی اعضای کمیته در سطح شهر هرات و بازار ولسوالی‌ها، به صورت دوام‌دار بررسی می‌شود.
در اوضاعی که برخی نگرانی افزایش شمار مبتلایان کرونا هستند و عده‌ای هم در حالت قیود روزگردی در غم نان، به نظر می‌رسد برخی افراد سودجو هم به فکر پُر کردن جیب‌های‌شان و ماهی گرفتن از آب گِل‌آلود هستند.