امریکا با کدام نامزد است؟
نگاه نو_ اولین‌بار است که امریکا محمداشرف غنی رییس‌جمهور بر حال را در فضای عمومی مورد انتقاد جدی قرار می‌دهد. واشنگتن نخست یک اعلامیه‌ی رسانه‌ای نشر کرد که در آن از کمیسیون‌های انتخاباتی و دیگر نهادهای مرتبط به انتخابات خواسته شده بود که تمام اقدامات لازم را انجام دهند تا نتیجه‌ی انتخابات ریاست جمهوری بازتاب رأی آن دسته از شهروندان افغانستان باشد که جان‌شان را به خطر می‌اندازند و به پای صندوق‌های رأی می‌روند. معنای ضمنی این سخن این است که نتیجه‌ی انتخابات ریاست جمهوری نباید بازتاب آرای تقلبی و جعلی باشد. روشن است که نامزدان قدرت‌مند دست به جعل‌وتقلب می‌زنند. آن اعلامیه به صورت ضمنی نسبت به تقلب در انتخابات هشدار می‌داد. دو اعلامیه‌ی دیگر هم به تعقیب آن از سوی وزارت خارجه‌ی امریکا نشر شد که در آن از تعلیق بخشی از کمک‌های امریکا به زیربناسازی خبر داده شده بود. این وضعیت نشان می‌دهد که روابط واشنگتن با آقای غنی دچار مشکل شده است. این رویدادها وضعیت سال ۲۰۰۹ را به ذهن تداعی می‌کند. در سال ۲۰۰۹ تازه اوباما در واشنگتن به قدرت رسیده بود و اداره‌ی او به صورت جدی از حامد کرزی رییس‌جمهور وقت افغانستان انتقاد می‌کرد. در همان ماه‌های اول روی کارآمدن بارک اوباما، هیلاری کلنتون وزیر خارجه‌ی او، حکومت کرزی را در یک جلسه‌ی کنگره «دولت مواد مخدر» خوانده بود. در آن زمان ریچارد هالبروک نماینده‌ی ویژه‌ی اوباما برای افغانستان و پاکستان سخت با کرزی در افتاده بود و خواستار برگزاری یک انتخابات شفاف بود. داکتر سپنتا وزیر خارجه‌ی پیشین در کتاب خاطراتش آورده است که هالبروک از نامزدان رقیب کرزی در انتخابات سال ۲۰۰۹ حمایت می‌کرد.
به نظر می‌رسد که در وضعیت کنونی هم آقای غنی با خلیل‌زاد در افتاده است. داکتر عبدالله، نامزد انتخابات ریاست جمهوری، محمداشرف غنی را متهم کرد که «یک‌تنه در برابر صلح» ایستاد. چنین می‌نماید که محمداشرف غنی حاضر نیست با امریکا در مورد آن‌چه که «حل سیاسی جنگ» خوانده میشود، همکاری کند. آقای حمدالله محب، مشاور امنیت ملی ارگ، در آخرین سفرش به امریکا از بلندپایه‌گان واشنگتن پرسیده بود که اگر خواستار تامین صلح در افغانستان هستند، چرا فشار نمی‌آورند که حکومت اشرف غنی هم در میز مذاکره با طالبان حضور داشته باشد و اگر صرف می‌خواهند نظامیان‌شان را خارج کنند، ضرورتی به گفت‌وگو با طالبان ندارند و باید با کابل روی شرایط آن چانه بزنند. به نظر می‌آید که این سوال تا امروز برای محمداشرف غنی و موتلفان سیاسی او حل نشده است.
امرالله صالح معاون دسته‌ی انتخاباتی دولت‌ساز/دسته‌ی غنی، در یادداشتی به تلویح، برنامه‌ی خلیل‌زاد برای مذاکره با طالبان و حل سیاسی جنگ را کودتای سفید علیه نظم جمهوری خواند و گفت برخی از سیاست‌مداران و نامزدان انتخابات ریاست جمهوری در تلاش بودند که در طرح خلیل‌زاد و اداره‌ی عبوری جا داشته باشند ولی محمداشرف غنی در برابر این طرح ایستاد. آقای صالح تلاش غنی برای «ایستاده‌گی» در برابر طرح خلیل‌زاد را در هم‌سویی با آرمان‌های مقاومت ضد طالبی جبهه‌ی متحد به رهبری شادروان احمدشاه مسعود خواند و به تلویح داکتر عبدالله را متهم به انحراف از آرمان‌های آن مقاومت کرد. این وضعیت نشان‌دهنده‌ی آن است که ارگ و متحدان سیاسی غیر پشتون آن با واشنگتن در افتاده‌اند. اگر چنین مشکلی وجود نمی‌داشت، واشنگتن به احتمال زیاد تعلیق کمک‌ها و احتمال تقلب در انتخابات را به صورت علنی مطرح نمی‌کرد.
ولی داکتر عبدالله نامزد دیگر انتخابات ریاست جمهوری که به عنوان رییس اجرایی در حکومت وحدت ملی حضور داشت، مشکلی با دیدگاه و طرح واشنگتن ندارد. آقای عبدالله در تلویزیون آریانا گفت که محمداشرف غنی مانع صلح است. عبدالله حتا از سندی که طالبان و خلیل‌زاد روی آن چانه زدند و به توافق رسیدند نیز به بدی یاد نکرد. داکتر عبدالله در تلویزیون آریانا بسیار صریح گفت که اشکال جدی در آن سند نبود و حتا اگر طالبان به نام امارت اسلامی آن را امضا می‌کردند، نیز مشکلی به میان نمی‌آمد. به گفته‌ی عبدالله در متن سند به صراحت آمده بود که امریکا و سازمان ملل متحد طالبان را به عنوان دولت به رسمیت نمی‌شناسند و این تذکر مشکل را حل می‌کرد. این طور به نظر می‌رسد که داکتر عبدالله هم‌سویی بیش‌تری با ایالات متحده در این برهه دارد. آقای عبدالله چندی قبل گفته بود که حاضر است از انتخابات و حتا از ریاست جمهوری در بدل صلح بگذرد، این چیزی است که آقای غنی به آن تاکید نمی‌کند.
به نظر می‌رسد که آقای غنی حاضر است با امریکا در کاهش نیروهای این کشور در افغانستان همکاری کند و به گفته‌ی خودش طرحی را هم برای کاهش هزینه‌ی مالی حضور محدود نظامی امریکا به واشنگتن تسلیم کرده است؛ ولی رییس‌جمهور کنونی حاضر به همکاری در آن‌چه که حل سیاسی جنگ خوانده میشود، نیست. آقای غنی شاید به این باور است که حل سیاسی جنگ اگر مطابق به آن‌چه که حکومت می‌خواهد انجام نشود، مشکل کلانی برای افغانستان آفریده میشود و ایشان نمی‌خواهد بخشی از یک روند ناکام باشد. اما مخالفان آقای غنی به این باور اند که ایشان فکر می‌کند در صورت حل سیاسی جنگ، بقای سیاسی‌اش تضمین نمی‌شود. تا هنوز کابل و واشنگتن به وضوح تمام مشکلی را که بین دو طرف وجود دارد، تشریح نکرده‌اند. به درستی روشن نیست که تأثیر این وضعیت بر انتخابات ریاست جمهوری چه خواهد بود. در انتخابات سال ۲۰۱۴ برخی از نامزدان با استفاده از کارت امریکا کمپین می‌کردند. در آن زمان یک کلیپ صوتی منسوب به کریم خلیلی موتلف سیاسی وقت محمداشرف غنی نشر شد. در آن کلیپ صوتی منسوب به آقای خلیلی آمده بود که ایالات متحده و جهان از تیم آقای غنی پشتی‌بانی می‌کنند. این کلیپ صوتی منسوب به آقای خلیلی را دسته‌ی انتخاباتی داکتر عبدالله پس از دور دوم انتخابات سال ۱۳۹۳ نشر کرد. ولی در حال حاضر دسته‌ی انتخاباتی آقای غنی ادعای حمایت امریکا را ندارد. جالب این است که در این انتخابات آقای خلیلی موتلف سیاسی داکتر عبدالله است. چنین پیش‌بینی میشود که انتخابات یا به دور دوم می‌رود یا در همان دور اول نامزدان بازنده نتیجه‌ی آن را نمی‌پذیرند و خواستار دور دوم می‌شوند. اگر انتخابات به دور دوم برود و باز هم نامزد بازنده نتیجه را نپذیرد، در آن صورت یا نسخه‌ی دوم حکومت وحدت ملی یا ساختاری شبیه آن از دل بحران بیرون میشود و یا این‌که کشور به سال ۱۹۹۲ گذار و امریکا نیروهایش را خارج می‌کند.