اشرف غنی یک اینچ هم کوتاه نیامد

نگاه نو_ غنی تا حال نه در برابر بازی‌گران خارجی کوتاه آمده است و نه در برابر بازی‌گران داخلی. تنها تحولی که در سیاست‌ورزی غنی آمده است، گسترده شدن قاعده‌ی سیاسی تیمش است. حال عبدرب‌الرسول سیاف و آقای صالح هم در تیم آقای غنی حضور دارند.

محمداشرف غنی به رغم مخالفت طیف‌های مخلتف سیاسی مخالف ارگ، جرگه‌ی مشورتی را برگزار کرد و آقای عبدرب‌الرسول سیاف یکی از رهبران شناخته‌‌شده‌ی مذهبی و سیاسی را در رأس آن قرار داد. در صف اول جرگه تمام متحدان سیاسی و انتخاباتی آقای غنی جا خوش کرده بودند که بدون تردید آقای سیاف هم از جمله‌ی آنان است. مخالفان آقای غنی به این باور بودند که در جرگه‌ی مشورتی شاید در کنار رأی‌زنی درباره مذاکره با طالبان، از آقای غنی هم به عنوان رهبر سازنده‌گی یا چیزی شبیه به آن پشتی‌بانی صورت بگیرد. به همین دلیل بود از داکتر عبدالله گرفته تا حنیف اتمر همه جرگه‌ی مشورتی را یک برنامه‌ی کمپینی خواندند. برخی از احزاب سیاسی هم برای گزینش اعضای جرگه کارشیوه‌ای پیشنهاد کرده بودند که مورد قبول ارگ واقع نشد. این امر تردید برخی از سیاست‌مداران را برانگیخت.

چیز دیگری که برخی از سیاست‌مداران از جمله دسته‌ی انتخاباتی آقای اتمر از آن به نحوی هراس دارند،‌ خروجی جرگه‌ی مشورتی است. آقای غنی جلوگیری از رسیدن به یک توافق «صلح ناپایدار» را اساس کمپین انتخاباتی خودش قرارداده است. ایشان تعریف واضح از این نوع توافق دارد. به باور ایشان توافق صلحی که با شتاب و در غیاب نقش پررنگ حکومت به دست بیاید ناپایدار است و از آن بوی خون می‌آید. آقای غنی همیشه در سفرهای ولایتی و سخنرانی‌هایش تاکید می‌کند که هدف محوری او رسیدن به یک توافق صلح پایدار است نه توافق صلح ناپایدار. آقای غنی در گفتارش سیاست‌مداران دیگر را به تلویح فرصت‌طلبانی می‌خواند که متوجه خطرات یک توافق صلح شتاب‌زده و ناپایدار نیستند. روایت ایشان این است که صرف خودش می‌خواهد افغانستان را از شرّ یک توافق بد و ناپایدار صلح حفاظت کند.

نگرانی نامزدان مخالف غنی این است که خروجی جرگه به روایت رییس جمهور بر حال صحه بگذارد و آن را تایید کند. اگر جرگه فیصله کند که هیات ملی مذاکره‌کننده با طالبان حتماً باید منظوری آقای غنی را بگیرد و گفت‌وگوها برای پایان جنگ در نهایت حکومت‌محور شود،‌ در واقع به روایت اشرف غنی صحه گذاشته است. دسته‌ی انتخاباتی آقای اتمر شعارش این است که تلاش‌های دکتر خلیل‌زاد برای پایان جنگ قابل ستایش است و هیچ نقصی در آن نیست. این دسته‌ی انتخاباتی پیوسته محمداشرف غنی را متهم می‌کند که برای منافع شخصی‌اش نمی‌خواهد از جان و دل با خلیل‌زاد همکاری کند. آنان حتا غنی را به برهم زدن عمدی نشست میان‌افغانی دوحه که قرار بود در ۲۰ اپریل برگزار شود، متهم می‌کنند. اگر جرگه به روایت آقای غنی صحه بگذارد،‌ ارگ مستمسکی برای توجیه موضع‌گیری‌های بعدی‌اش به دست خواهد آورد. حتماً در آینده آقای غنی مواضع خودش را با فیصله‌ی جرگه مستند خواهد ساخت.

در انتخابات ریاست جمهوری هم اگر برگزار شود، آقای غنی روایت دفاع از افغانستان در برابر یک توافق صلح ناپایدار را که احتمالاً جرگه هم بر آن صحه می‌گذارد، ‌تبلیغ خواهد کرد. مخالفان آقای غنی در آن صورت ناگزیر اند که یک گردهم‌آیی شبیه جرگه‌ی مشورتی صلح در یک ولایت دیگر برگزار کنند و خروجی مورد نظر خود را از آن به دست بیاورند. اما روشن است که مخالفان آقای غنی به دلیل این که اختیارات اجرایی، ‌قانونی و مالی ندارند، ‌نمی‌توانند یک گردهم‌آیی بزرگ که در حد جرگه‌ی مشورتی کنونی باشد، ‌برگزار کنند.

از سخنرانی آقای غنی در جرگه‌ی مشورتی و نفس برگزاری این جرگه بر می‌آید که ایشان از مواضعش حتا یک قدم هم عقب‌نشینی نکرده است. او هنوز هم به گفت‌وگوی حکومت‌محور با طالبان باور دارد و مخالفان سیاسی‌اش را زیاد اهمیت نمی‌دهد. او حتا ریاست اجرایی و آقای عبدالله را هم دور می‌زند. امرالله صالح و عبدرب‌الرسول سیاف متحدان جدید سیاسی آقای غنی اند. به نظر می‌رسد که آنان به او اعتماد به نفس بیش‌تری داده‌اند. پیش از این گفته می‌شد که حوزه‌ی مقاومت ضد طالبان علیه حکومت این گروه مقاومت مسلحانه می‌کردند، با غنی نیستند‌، اما متحدان جدید آقای غنی موضع کسانی را تضعیف کرده‌اند که خودشان را تنها نماینده‌گان جریان مقاومت ضد طالبان می‌دانستند. آقای غنی در نظر دارد در آینده بگوید که هم جرگه‌ی مشورتی صلح و هم شماری از رهبران سرسخت حوزه‌ی مقاومت ضد طالبان با او هستند و بنا بر این نظر و موقف او همه‌شمول است.

اختلاف‌های آقای غنی با ایالات متحده هم پا برجا است. آقای خلیل‌زاد در مصاحبه‌ی اخیرش با لطف‌الله نجفی‌زاده در طلوع گفت که از نظر او یک کارشیوه‌ی آشتی دادن طالبان با نظم سیاسی در افغانستان این است که یک دوره‎‌ی انتقالی یا گذار در نظر گرفته شود. این گفته‌ی خلیل‌زاد نشان می‌دهد که برای ایالات متحده زیاد مهم نیست که حل سیاسی به چه شیوه‌ای صورت می‌گیرد. برای ایالات متحده مهم حل سیاسی است. اما آقای غنی حل سیاسی‌ای را که در آن یک دوره‌ی انتقالی در نظر گرفته شود، ‌قبول ندارد و آن را تجربه‌ی ناکام می‌داند. غنی تا حال نه در برابر بازی‌گران خارجی کوتاه آمده است و نه در برابر بازی‌گران داخلی. تنها تحولی که در سیاست‌ورزی غنی آمده است، گسترده شدن قاعده‌ی سیاسی تیمش است. حال عبدرب‌الرسول سیاف و آقای صالح هم در تیم آقای غنی حضور دارند. قبلاً آقای غنی سایه‌ی این دو سیاست‌مدار را با تفنگ می‌زد. این دو با روایت غنی در مورد حفاظت از افغانستان در برابر یک توافق صلح ناپایدار، نه تنها که مشکلی ندارند، ‌بلکه در شکل‌دهی آن هم نیز سهم داشته‌اند.

هشت صبح