آیا جنگ افغانستان برای امریکا ۵۰۰ میلیارد دالر هزینه در پی داشت؟
نگاه نو_ ارتش امریکا از سال ۲۰۰۱ بدین‌سو برای جنگ با شورش طالبان در افغانستان، میلیاردها دالر هزینه کرده است.
اکنون عدم اطمینان از تلاش‌های دیپلماتیک برای پایان دادن به حضور نظامی امریکا در آن‌جا پس از طغیان و افزایش خشونت‌ها وجود دارد.
رییس جمهور افغانستان اشرف غنی گفته است که این جنگ «برای دولت و جامعه ایالات متحده ۵۰۰ میلیارد دالر هزینه در پی داشته است.» این رقم چقدر دقیق است و چگونه می‌توان به صحت و سقم آن اطمینان کرد؟
تعداد نیروهای امریکایی در افغانستان از سال ۲۰۰۲ الی ۲۰۱۸ میلادی:
ایالات متحده در اکتبر ۲۰۰۱ به افغانستان حمله و طالبان را متهم کرد که اسامه بن لادن و چهره‌های ارشد القاعده را در ارتباط با حملات ۱۱ سپتامبر در اختیار داشته و پناه داده‌اند.
آن‌ها طالبان را از قدرت کنار زدند و پس از آن، این گروه شبه‌نظامی، شورش طولانی‌مدت را در سراسر کشور آغاز کرد.
نیروهای امریکا در افغانستان افزایش یافت و ایالات متحده میلیاردها دالر برای مبارزه با طالبان و کمک به بازسازی افغانستان بودجه و منابع مالی تخصیص داد.
بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲، در یک مقطع زمانی ایالات متحده برای مدتی بیش از ۱۰۰۰۰۰ سرباز در این کشور داشت. براساس ارقام ارایه شده توسط دولت امریکا، هزینه جنگ تقریباً به ۱۰۰ میلیارد دالر در سال افزایش یافت.
هنگامی که ارتش امریکا تمرکز خود را از عملیات تهاجمی دور کرد و بیش‌تر بر آموزش نیروهای افغان متمرکز شد، هزینه‌ها به شدت کاهش یافت و بین سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۸ هزینه‌های سالانه حدود ۴۰ میلیارد دالر بود.
هزینه تخمینی برای سال جاری تا مارچ ۲۰۱۹ معادل ۱۸ میلیارد دالر است.
هزینه جنگ ایالات متحده در افغانستان ۲۰۰۱-۲۰۱۹:
منبع: وزارت دفاع امریکا
بنابراین، براساس اعلام وزارت دفاع ایالات متحده، کل هزینه‌های نظامی در افغانستان (از اکتبر ۲۰۰۱ تا مارچ ۲۰۱۹) ۷۶۰ میلیارد دالر بوده است.
این به مراتب بیش‌تر از رقمی است که رییس جمهور افغانستان ارایه کرده است. اما این رقم شامل هزینه امریکا در پاکستان که ایالات متحده از آن به عنوان پایگاه برای عملیات مربوط به افغانستان استفاده می‌کند، نمی‌شود.
یک تحقیق مستقل که توسط «پروژه هزینه جنگ» توسط به دانشگاه براون انجام شده، استدلال می‌کند که آمار رسمی ایالات متحده برای جنگ افغانستان به صورت قابل ملاحظه‌ای کم‌تر از میزان واقعی آن برآورد شده است.
در این بیانیه آمده است که کنگره بودجه بالغ بر یک تریلیون دالر برای افغانستان و پاکستان تصویب کرده است.
ناتا کرافورد، مدیرعامل پروژه هزینه جنگ نیز می‌گوید که این برآورد «هیچ یک از هزینه‌های دیگر برای مراقبت از جان‌بازان جنگ، پول صرف شده برای سایر ادارات دولتی برای فعالیت‌های مرتبط با جنگ و هزینه بهره بدهی و قروض ناشی از جنگ را شامل نمی‌شود.»
او می‌افزاید: اگر این هزینه‌ها و عوامل را در نظر بگیرید، هزینه جنگ نزدیک به دو تریلیون دالر است.
پول کجا رفته و در کجا هزینه شده است؟
بخش عمده این پول برای عملیات ضد شورش و تأمین نیازهای نیروهای امریکایی از جمله غذا، پوشاک، مراقبت‌های پزشکی، دست‌مزد ویژه و مزایای مربوط به خدمت در افغانستان هزینه شده است.
داده‌های رسمی نشان می‌دهد که ایالات متحده هم‌چنان در حدود ۱۳۳ میلیارد دالر (حدود ۱۶٪) از کل هزینه‌های صرف شده در ۱۷ سال گذشته را در پروژه‌ها و برنامه‌های مربوط به بازسازی افغانستان هزینه کرده است که بیش از نیم آن یعنی ۸۳ میلیارد دالر برای ایجاد نیروهای امنیتی افغانستان، از جمله ارتش ملی و نیروی پولیس افغانستان هزینه شده است.
مابقی عمدتاً صرف بهبود حکومت‌داری، ایجاد زیرساخت‌ها و هم‌چنین کمک‌های اقتصادی و بشردوستانه و اقدامات مبارزه بر ضد مواد مخدر شده است.
ایالات متحده از سال ۲۰۰۲ تا جون سال جاری به طور متوسط روزانه ۱.۵ میلیون دالر – یا تقریباً به صورت مجموعی ۹ میلیارد دالر ـ در تلاش‌ها و فعالیت‌ها مربوط به مبارزه با مواد مخدر هزینه کرده است. با وجود این براساس آمار سازمان ملل متحد، کشت و تولید مواد مخدر به جای کاهش، در واقع افزایش یافته است.
در سال ۲۰۱۷، سازمان دیده‌بان امریکا که مسوولیت نظارت بر فعالیت‌های بازسازی را بر‌عهده داشت، اظهار داشت که در طی ۱۱ سال گذشته ۱۵.۵ میلیارد دالر به دلیل «اتلاف، کلاه‌برداری و سوء‌استفاده» ضایع شده است.
به گفته این نهاد ناظر، این آمار احتمالاً «فقط بخشی از کل ضایعات» است. این نهاد اضافه کرده است که پول امریکا «اغلب اوقات، تعارضات را تشدید، فساد را فعال و حمایت از شورشیان را تقویت می‌کند.»
هزینه انسانی چقدر بوده است؟
از زمان آغاز جنگ علیه طالبان در سال ۲۰۰۱ تا کنون، نیروهای امریکایی ۲۳۰۰ کشته و حدود ۲۰۵۰۰ زخمی داشته‌اند .
طبق آمار رسمی، تقریباً ۱۴۰۰۰ نظامی ارتش امریکا در جون سال ۲۰۱۸ و در حدود ۱۱۰۰۰ غیرنظامی امریکایی نیز حضور داشتند که به عنوان پیمان‌کار مشغول به کار هستند.
اما آمار تلفات ایالات متحده نسبت به تلفات جانی نیروهای امنیتی افغان و غیرنظامیان در مجموع کم‌تر بوده است.
رییس جمهور غنی امسال گفت که بیش از ۴۵۰۰۰ عضو نیروهای امنیتی افغانستان از زمان آغاز ریاست جمهوری وی یعنی از ۲۰۱۴ تا کنون کشته شده‌اند.
تلفات غیرنظامیان در افغانستان بین سال‌های ۲۰۰۹ الی ۲۰۱۹:
منبع: مأموریت هیأت معاونت سازمان ملل در افغانستان (* تلفات ۲۰۱۹ تا ۳۰ جون)
تصمیم آقای غنی برای افشای آمار تلفات، امری غیر‌عادی و غیر‌معمول بود، زیرا دولت‌های ایالات متحده و افغانستان معمولاً شمار تلفات افغانستان را منتشر نمی‌کنند.
با این حال، برخی گزارش‌ها می‌گویند که تلفات نیروهای امنیتی افغانستان در سال‌های اخیر بسیار زیاد بوده است. گاهی به طور متوسط ۳۰-۴۰ کشته در روز بوده است.
بر اساس گزارش هیأت معاونت ملل متحد در افغانستان (یوناما)، از زمان آغاز ثبت منظم و دوام‌دار ارقام تلفات افراد ملکی از ۲۰۰۹ تا کنون بیش از ۳۲۰۰۰ غیرنظامی کشته و در حدود ۶۰،۰۰۰ فرد ملکی دیگر زخمی شده‌اند.