زنانِ در سایه؛ نگاهی به نمایشگاه نقاشی نسرین محمدی، هنرمند افغان در ایران
✍️نویسنده: امان میرزائی
نمایشگاه «سایه» در گالری بن‌بست مشهد توسط هنرمند افغان «نسرین محمدی» در حال برگزاری است.
این نمایشگاه با شعار «زن و زندگی» برگزار شده و تصاویر زنان و فرهنگ بومی افغانستان را به نمایش می‌گذارد.
تمام نقاشی‌ها با تکنیک رنگ روغن و بر روی پارچه متقال با بافت درشت انجام شده است.
نمایشگاه سایه در مشهد – ایران، جوزا/ خرداد ۱۴۰۲
ابتدای ورودی سالن، در بیانیه نمایشگاه نوشته شده است: «سایه دنیای سیاه مهاجرت و جست‌وجوی امنیتی که هیچگاه یافت نشد. سایه روایت زنانی است که هم هستند و در دنیای هنر و زندگی اجتماعی حضور دارند و هم نیستند، چرا که هویت جغرافیایی، جنسیتی و سیاسی نمی‌خواهند که ما باشیم.»
نقاشی‌ها را یک‌به‌یک می‌بینم. به وضوح شالوده هنر نسرین محمدی را می‌توان این روزها در گالری بن‌بست مشاهده کرد. در نقاشی‌های رئالیستی او چهره‌ها، فرهنگ بومی افغانستان و موضوعات اجتماعی به صورت طبیعی، به گونه‌ای که نقاش تخیل و ابتکار عمل خود را در نحوه پیاده کردن آن موضوع دخالت نداده و هر موضوع به همانگونه که در دنیای خارج دیده می‌شود، به نمایش در آمده است.
از سوی دیگر، هنر مدرن که تکاپوی وجودی خویش را از امپرسیونیسم آغاز کرده، در اندیشه استحصال به هنر ناب و مستقل پیش می‌رود و سعی بر حذف تاکیدات رومانتیستی و رئالیستی در محتوای اثر هنری دارد که راه را برای به وجود آمدن سبک‌های جدید مانند فوویسم، کوبیسم و… باز می‌کند.
البته که این مفاهیم، بر اجتناب خانم نسرین محمدی از دغدغه‌های بیرون از هنر و تمرکز بر روابط درونی آن اثر نگذاشته و او را بر این داشته که سمبولیسم را با رئالیسم تلفیق کند. نسرین محمدی گاهی با رنگ پاشیدن بر تصویر واقعی، شکلی از اعتراض را نسبت به امور بیرونی جامعه و از طرفی نسبت به اجزای اجرایی هنر خویش نشان می‌دهد و تداعی همه این امور باعث ایجاد مفاهیمی سوررئالیستی در نقاشی‌هایش می‌شود.
با اینکه نمادگرایی یا سمبولیسم، جنبشی هنری در واکنش به جنبش‌های رئالیستی و امپرسیونیستی به وجود آمده، اما خانم محمدی از نمادها استفاده می‌کند تا مفاهیم را به شیوه‌ای غیرمستقیم بیان کند. مجسمه‌های بودا در بامیان که در تصرف کفتارها کشیده شده، کلاغ‌ها به عنوان نماد سیاهی بر شرایط این روزهای زنان افغانستان و… در این بین تصاویر حیوانات و حشرات بیشترین نقش را در نقاشی‌های ایشان دارد.