تنها دکاندار زن در پروان: نگران صلحی هستم که زنان حق کار و تحصیل نداشته باشند
یک بانوی چاریکاری از چهار سال بدین سو در مرکز پروان دکانی باز کرده است و اشیای مورد نیاز زنان را به فروش می‌رساند. وی که از بانوان باسواد در پروان است، ترجیح داده است زمینه کار برای خود و کمک برای سایر زنان را در جامعه‌ای با بافت سنتی فراهم کند. او هرچند می‌گوید که سختی کارش را متوجه است، اما این اقدام او سبب شده است که سایر بانوان در مرکز پروان به راحتی اشیای مورد نیازشان را خریداری کنند.
برخی از مشتریان زن در چاریکار از گشایش این دکان توسط یک خانم خرسند به نظر می‌رسند و ابراز امیدواری می‌کنند که خانم‌های دیگر نیز برای رفع نیازهای زنان این ولایت، چنین گام‌هایی بردارند. در همین حال، مسوولان در ریاست امور زنان پروان می‌گویند که برنامه‌های حمایتی و تشویقی را روی دست دارند تا با تطبیق آن زنان این ولایت بتوانند به گونه منسجم در یک محل کار کنند. با این حال، تنها دکاندار زن در پروان نگران است که حقوق زنان در روند صلح به معامله گرفته شود و آنان در آینده از حق کار و آموزش محروم شوند.
پروان از ولایت‌هایی شمرده می‌شود که سنت‌های طبقاتی حاکم در جامعه هنوز در بخش‌هایی از آن مانع حضور زنان در فعالیت‌ها، به ویژه در بازار است. در گوشه‌ای از شهر چاریکار، مرکز این ولایت، یک بانوی ۲۳ ساله مصروف فروش لوازم آرایش مورد نیاز زنان است. سویا دکان لوازم آرایش را چهار سال پیش در همکاری مادر و خواهرش ایجاد کرد. او که در بخش زراعت مدرک فوق بکلوریا دارد، هم اکنون دانشجوی رشته حقوق و علوم سیاسی نیز است. سویا می‌گوید که این دکان را برای پیدا کردن شغل و ارایه خدمات به سایر زنان ایجاد کرده است. به گفته‌ی وی، به این دلیل که خرید لوازم مورد نیاز از دکان‌داران مرد بسیار سخت است، حضور او کمک کرده تا سایر زنان اشیای مورد نیازشان را به راحتی خریداری کنند.
این بانو می‌گوید که شرایط کار برای زنان در بازار فراهم است. سویا گفت: «زمینه کار برای همه‌ی زنان در بازار موجود است و همه می‌توانند کار کنند. تنها لازم است کمی جرئت و تلاش به خرج بدهند.» وی از این‌که توانسته به عنوان اولین بانو در شهر چاریکار برای خود شغلی دست‌وپا کند، افتخار می‌کند. بانو سویا گفت که کسی به کار وی کار ندارد و برعکس توقعات، حتا مردان از کار او راضی‌اند؛ زیرا به گفته‌ی او، یک خریدار زن در وضع حاکم می‌تواند با کمال آرامش از فروشنده‌گان زن در مقایسه با فروشنده‌گان مرد، خریداری کند. وی گفت: «از زمانی که در این بازار کار می‌کنم، هیچ کسی برایم مزاحمت نکرده است. تنها در اوایل کمی برای مردم عجیب به نظر می‌رسید که چگونه یک دختر در بازار شهر دُکان‌داری می‌کند، اما پس از آن همه درک کردند که زنان نیز حق کار کردن را دارند.»
برخی از مشتریان در بازار چاریکار از حضور دکاندار زن در این ولایت خرسند به نظر می‌رسند. شیلا، یک تن از مشتریان سویا، می‌گوید که با حضور دکاندار زن در بازار چاریکار، اجناس مورد نیازش را راحت‌تر می‌خرد. با این حال، وی خواستار افزایش شمار دکان‌داران زن است. او گفت: «خوب است که دکان‌های زنانه وجود داشته باشد تا دختر‌خانم‌ها بتوانند به راحتی خرید کنند؛ اما تنها این دکان برای ما کافی نیست، بهتر است که دکان‌های لباس‌فروشی و دیگر اجناس هم توسط بانوان ایجاد شود.» گفتنی است که بانو سویا لوازم آرایشی و بهداشتی مورد نیاز بانوان را در دکانش می‌فروشد.
با این‌همه، سویا از آینده مبهم پس از مذاکرات صلح هراس دارد. او می‌گوید زمزمه‌هایی از مخالفت گروه طالبان با حق کار و تحصیل را شنیده است و نگران است که مبادا شغلش را از دست دهد. وی می‌افزاید: «من هیچ نوع نگرانی در مورد کار خود ندارم، جز این‌که طالبان دوباره بیایند و دستآوردهای زنان در جریان نوزده سال اخیر از آن‌ها گرفته شود.» او می‌افزاید که به درازا کشیدن مذاکرات صلح و خاموشی دولت، برخی از نگرانی‌ها را سبب شده است. به گفته‌ی وی، مبادا معامله‌ای صورت بگیرد و کاری شود که زنان از حق کار و تحصیل محروم شوند. وی از دولت می‌خواهد که از حقوق زنان دفاع و محافظت کند و دستآوردهای زنان را جریان مذاکرات دوحه نادیده نگیرد.
در همین حال، سویا تصریح می‌کند که حکومت باید حضور زنان شاغل در بازارها را افزایش دهد. او می‌گوید: «ما از حکومت محلی پروان، به ویژه ریاست امور زنان، می‌خواهیم تا وعده‌ای که برای ساخت مارکیت جداگانه برای زنان داده‌اند را عملی کنند.» به گفته‌ی بانو سویا، در جریان چهار سال دکان‌داری‌اش در چاریکار، حتا ریاست امور زنان ولایت پروان از وی احوال نگرفته است.
عالمه اعظمی، آمر خدمات اقتصادی و اجتماعی ریاست امور زنان ولایت پروان، اما در گفت‌وگو با روزنامه ۸صبح می‌گوید که برنامه‌های حمایتی و تشویقی را برای کار زنان در بازار داشته‌اند تا آن‌ها منسجم شوند و در یک جای کار کنند. به گفته‌ی بانو اعظمی، ریاست امور زنان در کنار سایر اداره‌های همکار در حال حاضر برنامه‌های حرفه‌ای و کورس‌های آموزشی کمپیوتر، ترمیم مبایل، آرایشگری و پروسس مواد غذایی را برای خانم‌ها ایجاد کرده است و تنها ۳۰۰ تن در سال ۱۳۹۷ از این برنامه فارغ شده‌اند.
گفتنی است که محمداشرف غنی، رییس جمهور، دو سال پیش در سفرش به پروان، تعهد کرد که یک مارکیت را برای زنان ایجاد کند. در آن زمان زنان در پروان از رییس جمهور خواسته بودند تا کمپلکسی که دارای فروشگاه‌ها، ورزشگاه‌ها و مارکیت تجارتی مخصوص زنان باشد را ایجاد کند. رییس جمهور غنی در آن زمان به والی پروان و شهردار چاریکار هدایت داد که در بخش ساخت کمپلکس برای زنان اقدام کنند. مسوولان در ریاست امور زنان پروان اما می‌گویند که هم اکنون برای عملی کردن این پروژه تلاش می‌کنند. نگرانی از آینده در حالی برای زنان شاغل مطرح می‌شود که پیش از این، شماری از زنان در پروان طی یک گردهم‌آیی از نظام جمهوریت اعلام پشتی‌بانی کردند و خواستار سهم زنان در نظام شدند.