اصلی‌ترین عامل برتری آمریکا بر جهان کدام است؟
فرید زکریا، تحلیلگر معروف آمریکایی در کتاب “جهان پسا آمریکایی” که در سال 2008 در آمریکا منتشر کرد نظام آموزش عالی آمریکا را اصلی ترین عامل برتری آمریکا در جهان میداند و می‌نویسد:
آموزش عالی، بهترین صنعت آمریکا
در جهان است.
آمریکا با ۵٪ جمعیت دنیا، در صحنه آموزش عالی برتری مطلق دارد و ۶۸٪ از پنجاه دانشگاه برتر جهان متعلق به این کشور است مزیت آمریکا در هیچ حوزه دیگری تا این حد قاطع نیست.
آمریکا ۲.۶٪ از تولید ناخالص خود را صرف سرمایه گذاری بر روی آموزش عالی میکند، این در حالی است که اروپا ۱.۲٪ و ژاپن ۱.۱٪ از تولید ناخالص داخلی خود را صرف آموزش عالی می‌کنند.
از سوی دیگر آمریکا جذاب ترین مقصد برای دانشجویان خارجی است تا جایی که ۳۰٪ کل دانشجویان خارجی در جهان در آمریکا تحصیل می‌کنند اما سیستم آموزشی امریکا چه تفاوتی با دیگر سیستم های آموزشی در دنیا دارد؟
نظام آموزشی آمریکا سخت گیری چندانی در مورد حفظ کردن دروس ندارد بلکه در پرورش قابلیت های نقادی ذهن، که لازمه موفقیت در زندگی است، عملکرد برجسته ای دارد. سایر نظام های آموزشی امتحان پس دادن یاد می دهند، در حالی که سیستم آموزشی آمریکا، تفکر کردن را می آموزد.
چنین کیفیتی روشن می کند که چرا آمریکا در این حد ، مخترع و ماجراجو و خطر پذیر تربیت میکند.
در آمریکا، مردم این امکان را می یابند که جسارت بورزند، چالشگر قدرت باشند، زمین بخورند و دوباره به پا خیزند. این آمریکاست ونه ژاپن که دهها برنده جایزه نوبل پرورش داده است!
وزیر آموزش عالی سنگاپور در تشریح تفاوت بین نظام آموزشی کشورش با آمریکا چنین می گوید:
“ما هر دو به شایسته سالاری پای بندیم. در امریکا به شایسته سالاری استعدادها بها میدهند و در سنگاپور به شایسته سالاری در آزمونها!
در آمریکا راه حداکثر بهره برداری از استعدادهای انسانها را میدانند! خلاقیت، کنجکاوی ماجراجویی و بلند نظری، همه از شاخصه های سیستم آموزشی آمریکاست!
ژاپن اخیرا کوشیده است تا با حذف کلاسهای اجباری روز شنبه و افزودن بر ساعات مطالعات عمومی که شاگردان و آموزگاران میتوانند در آن علایق خاص خود را دنبال کنند انعطاف پذیری نظام آموزشی خود را ارتقا بخشد.
فرهنگ آمریکا، مشکل گشایی، پرسش گرایی در برابر قدرت و نو اندیشی را ارج می نهد و به آن بال و پر میدهد. انسانها را برای شکست خوردن آزاد می گذارد! و سپس فرصت های دوباره و سه باره در اختیار آنها قرار می دهد این فرهنگ ، مشوق انسان های خود جوش و استثنایی است. اینها همه عوامل پایین به بالا هستند و امریه های دولتی از خلق آن عاجزند.