چیره شدن بر ناامیدی؛ زنان هراتی حلقه کتاب‌خوانی راه‌اندازی کرده‌اند
در شرایطی که دغدغه همه پیدا کردن لقمه نانی شده است و انگیزه برای کار فرهنگی کم‌تر بوده یا هیچ وجود ندارد، جمعی از بانوان در فرهنگ‌سرای استاد عبدالواحد بهره در شهر هرات حلقه کتاب‌خوانی راه‌اندازی کرده‌اند.
منیژه بهره، نویسنده، استاد دانشگاه و از اعضای موسس این حلقه، به خبرگزاری گفت: «در بحبوبه پژمرده شدن کتاب و اندیشه، این جلسه‌ها کورسوی امیدی است در ناامیدی زنان که برای ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی همت گماشته‌اند. ما متعقد استیم که اگر همه راه‌ها بسته شود، راه کتاب باز است.»
این نویسنده می‌گوید که آنان این حلقه کتاب‌خوانی را در نخست با چهار نفر آغاز کردند، اما پس از سه جلسه، تعداد آن‌ها به بیش از چهل نفر رسیده است. به گفته او، در حلقه کتاب‌خوانی آنان رده‌های سنی مختلف با سطوح تعلیمی و تحصیلی متفاوت حضور دارند و با اشتیاق در فضای سرد و سخت، از شوق به کتاب سخن می‌زنند. بهره افزود که در هر جلسه پیرامون کتاب مشخصی که از قبل انتخاب می‌شود، از زاویه‌های مختلف بحث و تبادل نظر می‌کنند.
وی هدف از راه‌اندازی این جلسات را ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی، بستن دریچه ناامیدی و تقویت مولفه‌های توسعه انسانی می‌داند و تصریح می‌کند که افغانستان علاوه بر فقر اقتصادی، با فقر فکری و اندیشه‌ای نیز مواجه است. این نویسنده بسیاری از مشکلات موجود در کشور را ناشی از نخواندن کتاب می‌داند و می‌گوید که کتاب‌خوانی آگاهی جمعی را تقویت می‌بخشد و فرد کتاب‌خوان نگاه خردورزانه به جهان پیرامون پیدا می‌کند و دست به تفنگ نمی‌برد.
او از زنان می‌خواهد که در شرایط موجود امیدشان را نسبت به آینده از دست ندهند و برای پر کردن لحظه‌های یأس‌شان، به سراغ کتاب بروند. هرچند به گفته او فضا برای اندیشه و اندیشیدن محدود است، اما تلاش رسالت‌مند و هدف‌مند، آنان را از ناامیدی نجات می‌دهد. این استاد دانشگاه از استقبال جامعه فرهنگی و رسانه‌ای ستایش می‌کند و می‌گوید آن‌چه برای این حلقه کتاب‌خوانی اهمیت دارد، تغییر تصور است که زن و زنانه‌گی را محدود به ظاهر می‌داند. او باور دارد که با کارهایی از این‌دست، می‌توان نگاه‌ها را به سمت جایگاه معرفتی زنان سوق داد.
در همین حال خاطره نورزایی، نویسنده، استاد دانشگاه و عضو برجسته این حلقه، می‌گوید که کتاب‌خوانی یکی از دغدغه‌های همیشه‌گی‌اش است. او تاکید می‌ورزد که زنان با کتاب‌خوانی می‌توانند از اندوه و یأس کنونی بکاهند.
این نویسنده در صحبت با خبرگزاری تصریح کرد که انگیزه کتاب‌خوانی در میان زنان کم است، اما وی امیدوار است که زنان دست از تلاش بر‌ندارند.
این عضو حلقه کتاب‌خوانی، از کمبود کتاب و از رونق افتادن بازار کتاب نیز سخن می‌زند و می‌گوید که هفته قبل رمانی را می‌خواسته است، اما با تلاش‌های فراوان آن را از هرات به دست آورده نتوانسته است. وی می‌گوید که فقر بر جامعه حاکم شده و باید برای برون‌رفت از این معضل کار کرد؛ اما خودش فکر و اندیشه بیدار را از شکم سیر ترجیح می‌دهد. وی تاکید کرد که با شکم گرسنه نمی‌شود کتاب خواند، اما باید سختی‌ها را تحمل کرد تا از برکت دانایی بوی نان گرم در تک‌تک خانه‌های این مرز و بوم برسد.
جمیله احراری، عضو دیگر این گروه، می‌گوید که فرهنگ کتاب‌خوانی در هرات تاریخ کهن دارد. وی می گوید از ناامیدی پس از سقوط روایت می‌کند: «برگزاری جلسات کتاب‌خوانی در فرهنگ‌سرای عبدالواحد بهره، روزنه‌ای امید برای ما زنان است.» احراری که آموزگار مکتب است، میزان علاقه‌مندی دختران به کتاب و کتاب‌خوانی در گذشته را غیرمحسوس خواند و گفت که بعد از وقفه طولانی علاقه‌مندی شاگردان به مطالعه و کتاب افزایش یافته است.
در همین حال وحیده سروش، یکی از کتاب‌خوانان این حلقه، گفت که به‌عنوان خانم شاغل، دانشجوی مقطع ماستری و یک مادر، تمام روزها مصروف وظیفه، درس و فعالیت‌های اجتماعی و خانه بود که با سقوط حکومت پیشین تمام آرزوهایش به یأس مبدل شد؛ اما با پیوستن به گروه کتاب‌خوانی، دوباره امید به زنده‌گی یافته است. این خانم گفت که نه مهاجرت راه‌حل نهایی مشکلات زنان کشور است و نه ترک کشور برای همه امکان‌پذیر، بنابراین در چنین شرایطی فعالیت‌های فرهنگی و رشد کتاب‌خوانی زنان یکی از موضوعات تاثیرگذار در جامعه است که باید زنان به آن اهتمام ورزند.
این فعالیت فرهنگی در هرات در حالی آغاز شده است که بیش‌تر زنان از تعطیلی فعالیت‌های فرهنگی زنان از سوی طالبان ابراز نگرانی می‌کنند؛ اما اعضای گروه کتاب‌خوان در هرات می‌گویند که آنان از شروع جلسه‌های‌شان تا کنون با تهدیدی رو‌به‌رو نشده‌اند که انگیزه‌شان را برای تداوم این جلسه‌ها کم کند؛ اما ناامنی‌های روحی و روانی فکرشان را تسخیر کرده است که آن هم ناشی از فضای جمعی است.
در همین حال شماری از فرهنگیان در هرات، از برگزاری نشست‌های کتاب‌خوانی زنان در این ولایت استقبال کرده می‌گویند که با ترویج و گسترش فرهنگ کتاب‌خوانی، زمینه دگراندیشی، رشد استعدادها و فرصت برای نمایاندن توانایی زنان مهیا می‌شود تا از گوشه‌نشینی رهایی یابند.