زنان نگران آینده؛ طالبان هنوز آزادی‌ها را برنمی‌تابند
گسترش دامنه خشونت و برخی از اقدامات جنگ‌جویان طالبان، از جمله تلاش برای درآوردن دختران به نکاح جنگ‌جویان‌شان، نگرانی‌ها از بابت آینده حقوق و دستاوردهای زنان را بیش‌تر ساخته است. شماری از فعالان حقوق زن می‌گویند که پس از حضور برخی از اعضای گروه طالبان در برنامه کلاب‌هاوس، به این باور رسیده‌اند که این گروه در صورت سهم‌گیری در حکومت، تلاش می‌کند تا حقوق زنان را تنها به ادامه درس‌ها و پیش‌برد کارهایی از جمله مداوای بیماران محدود کند. کمیسیون مستقل حقوق بشر نیز تصریح می‌کند که طالبان در شماری از مناطق زیر تصرف‌شان تلویزیون را منع کرده‌اند و به راننده‌گان و داکتران هشدار داده‌اند که در صورت کمک با زنانی که «حجاب و محرم شرعی» ندارند، مجازات خواهند شد. به باور وزارت امور زنان، در دیدگاه گروه طالبان تغییری نیامده و رویه‌شان در مقایسه با ۲۰ سال گذشته بدتر شده است. با این حال، این وزارت هم‌چنان به تلاش‌هایش برای کمک به زنان ادامه داده و خط تلفن «۶۷۶۷» را برای مشاوره و رهنمایی مسلکی ـ حقوقی زنان ایجاد کرده است. گفتنی است که طالبان ادعاهای محدود کردن حقوق زنان در مناطق زیر کنترل‌شان را رد می‌کنند و نقش ماحول را بر حقوق و آزادی‌های زنان اساسی می‌خوانند.
افزایش خشونت در کشور و گسترش جغرافیای زیر کنترل طالبان، بیش‌تر نگرانی زنان را در پی داشته است. پیش از این خبرهایی نشر شد که گویا جنگ‌جویان طالبان در مواردی خواستار به نکاح درآوردن دختران جوان شده‌اند. هم‌چنان اعلامیه‌هایی نشر شد که این گروه بر تصاویر چادری مهر تأیید گذاشته و با پوشیدن حجاب امروزی مخالفت کرده بودند. هرچند گروه طالبان در ادامه این اعلامیه‌ها را تکذیب کردند، اما برخی از اعضای مجلس تصریح کردند که طالبان در مواردی چنین اقداماتی انجام داده‌اند. حلیمه صدف کریمی، نماینده مردم جوزجان در مجلس نماینده‌گان، گفت که طالبان با حضورشان در حوزه شمال، بر زنان محدودیت وضع کرده‌اند. او از مواردی یاد کرد که طالبان زنان را حین رفتن به بیرون خانه، شلاق زده‌اند.
اکنون فعالان حقوق زن از وضعیت موجود در کشور ابراز نگرانی می‌کنند. عطیه مهربان، فعال حقوق زن، به روزنامه ۸صبح گفت که صحبت‌های طالبان تاکنون نگران‌کننده بوده و کنترل شدن قدرت از سوی این گروه نیز جای نگرانی دارد. او افزود که طالبان زنان را به عنوان افراد مستقل نمی‌شناسند و از آن به عنوان «تجربه تلخ» گذشته نام برد. به باور وی، هم اکنون برخی از افراد زیر شعار جمهوریت در تلاش‌اند تا حق زنان به آنان داده نشود و این نگرانی‌ها با احتمال حضور طالبان افزایش یافته است. به گفته عطیه مهربان، جمعی از افراد فعال طالبان در برنامه کلاب‌هاوس گفته‌اند که این گروه با کار کردن و درس خواندن زنان مشکلی ندارد، اما در ادامه آن را تنها به مداوا کردن و پوشیدن چادری محدود کرده‌اند. به گفته این فعال حقوق زن، زنان افغان برای به دست آوردن حقوق‌شان تلاش کرده‌اند و هیچ‌گاهی به گذشته بر‌نمی‌گردند.
کمیسیون مستقل حقوق بشر نیز از کنترل طالبان بر برخی از نقاط ابراز نگرانی می‌کند. ذبیح‌الله فرهنگ، رییس نشرات و رسانه‌های این کمیسیون، به روزنامه ۸صبح گفت که گروه طالبان با تصرف شماری از ولسوالی‌ها، آزادی‌های زنان را از آنان گرفته است. او افزود که طالبان در شماری از مناطق به راننده‌گان موترها و داکتران هدایت داده‌اند که نباید به زنان بدون محرم و حجاب، کمک کنند. به گفته فرهنگ، طالبان هم‌چنان در شماری از مناطق زیر کنترل‌شان دیدن تلویزیون را نیز ممنوع اعلام کرده‌اند. او با توجه به این موارد، برخوردهای اخیر طالبان را نگران‌کننده خواند.
وزارت امور زنان نیز می‌گوید که دیدگاه گروه طالبان هیچ‌گونه تغییری نکرده است. رویا دادرس، سخنگوی این وزارت، گفت که زنان در مناطق زیر کنترل طالبان به حقوق‌شان دسترسی ندارند و طالبان نمی‌خواهند زنان راحت و مستقل باشند. او دید طالبان را «تاریک» توصیف کرد و گفت که نیاز است این گروه طرز دیدش نسبت به زنان را تغییر دهد. به گفته او، آینده زنان زیر چتر نظام جمهوریت روشن است؛ زیرا طالبان برخلاف آن، نیم نفوس کشور را نادیده می‌گیرند. این در حالی است که وزارت امور زنان از تلاش‌ها برای بهبود شرایط زنده‌گی زنان دست برنداشته است. این وزارت در بیست‌وسوم سرطان خط تلفن رایگان ۶۷۶۷ را راه‌اندازی کرد که توسط آن، زنان و دختران آسیب‌دیده در نقاط مختلف کشور می‌توانند مشوره‌های و رهنمایی‌های مسلکی ـ قانونی دریافت کنند. گفتنی است که این پروژه به کمک مالی صندوق وجهی انکشافی سارک به راه افتاده است و ریاست حقوق وزارت امور زنان آن را تطبیق می‌کند.
هم‌زمان با این نگرانی‌ها، طالبان در واکنش به تلاش برای نکاح اجباری، می‌گویند که هیچ حکومتی حق ندارد برای زنده‌گی شخصی افراد تعیین تکلیف کند؛ زیرا نکاح تصمیم شخصی است که یک فرد باید در مورد آن بگیرد. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی این گروه، حقوق زنان و آزادی کار و تعلیم آنان را وابسته به جامعه و قوانین آن دانست و گفت که این گروه خواستار نظام اسلامی است تا به این ترتیب مصونیت زنان حفظ و جلو «فحشا» گرفته شود. او فراهم کردن «ماحول» را برای فعالیت زنان و کسب تعلیم آنان در جامعه، اساسی عنوان کرد.
اعلامیه‌های نشر شده در صفحات مجازی نشان می‌دهد که گروه طالبان در مناطق زیر‌تصرف‌شان بالای زنان قوانینی را وضع کرده که برمبنای آن دختران بالاتر از ۱۵ سال و زنان بیوه پایین‌تر از ۴۵ سال را به نکاح شرعی خود در‌آورند. هم‌چنان زنان بدون محرم و پوشیدن چادری از خانه‌های‌شان بیرون نشوند. طالبان اما بلافاصله واکنش نشان دادند و این اعلامیه‌ها را تکذیب کردند.