با گسترش قلمرو طالبان، نگرانیها در مورد ازدواج اجباری و بردهگی جنسی افزایش یافته است
منبع: فارن پالیسی
نویسنده: لین اودانل
مترجم: سیدجمال اخگر
در برخی از شهرهای افغانستان، زنان قبل از تصرف آنها از سوی شورشیان طالب، در حال فرار هستند.
افغانستان – بامیان: افراد مسلح طالبان هنگامی که در ماه جاری یکی از ولسوالیهای دورافتاده در افغانستان را تصرف کردند، دست به ترور مردم زدند، دکانها را غارت کردند و سپس کاری بس نگرانکنندهتر انجام دادند. آنها از مردم محل خواستار نام و سن دختران و زنانی شدند که به گفتهشان قرار بود به عقد جنگجویان جوان طالبان درآیند.
به گفته مردم ولسوالی سیغان، در ارتفاعات مرکزی ولایت بامیان، شورشیان طالب برخی از مردان را که در مقابل این خواست آنها مقاومت میکردند، مورد ضربوشتم قرار دادند و برخی از باشندهگان را مجبور کردند که قفسه لباسهایشان را نشان دهند تا سن دختران و زنانی که در آنجا زندهگی میکردند را تشخیص کنند. در میان زنانی که نام آنها را طالبان با خود داشتند، نام زنان بیوه نیروهای امنیتی که بر ضد شورشیان جنگیدهاند، شامل بود. زنان وحشتزده از ربوده شدن و مجبور به برده جنسی شدن توسط طالبان، با استفاده از هر وسیله ممکن، از جمله موتر کرایی، گادی یا با پای پیاده از آنچه بدترین کابوس خود عنوان میکنند، فرار کردند.
باعث سخیزاده، معلم ۲۸ ساله ریاضی گفت: «وقتی مردم محلی از این موضوع مطلع شدند، همه زنان خود را از سیغان بیرون کردند، به ویژه دختران جوان، اولین کسانی بودند که بیرون شدند.» وی گفت که از ترس اینکه شورشیان در داخل منزل وی ماینگذاری کنند، هنگامی که درهای خانه خود را بست، توسط افراد مسلح طالبان مورد ضربوشتم قرار گرفت. برخی از زنان موفق به فرار به ولایتهای دیگر شدند؛ در حالی که برخی دیگر به روستاهای اطراف ولسوالی سیغان پناه بردند. از جمله کسانی که بازگشتهاند، همسر باعث سخیزاده (نفیسه سخیزاده) ۲۴ ساله است که همراه با خواهرش بصیره ۳۰ ساله و یک دختر کاکایش تمنای ۱۹ ساله که نام خانوادهگی خود را نگفت، به کابل فرار کردند. در طول سفر ۱۵۰ مایلی، آنها پی در پی در ایستهای بازرسی طالبان متوقف میشدند. آنها اخیراً به سیغان بازگشتند و در حالی که صورتشان به جز چشمانشان با چادر پوشیده بود و بر روی دوشک در خانه مشترک نه چندان دور از جاده اصلی شهر نشسته بودند، از وحشت خود پس از حمله طالبان و غارت خانهها و اماکن تجارتی و اینکه این گروه برای زنان آنها چه برنامه داشت، حکایت کردند. در ماههای اخیر، شایعاتی مبنی بر افراط و تفریط طالبان در مناطقی که طی پیشروی تهاجمی در سراسر کشور تصرف کردهاند، منتشر شده است. شورشیان پرچم سفید خود را بالای حدود یک سوم ولسوالیهای افغانستان به اهتزاز درآوردهاند؛ زیرا نیروهای امنیتی دولت تحت رهبری ضعیف و نبود استراتژی برای جلوگیری از پیشروی طالبان دستوپنجه نرم میکنند. در ولایت بامیان، جایی که ارتش افغانستان حضور ندارد، پولیس محلی در همکاری با شبهنظامیان -خیزشهای مردمی- تلاش میکند تا طالبان را در دو ولسوالی سیغان و کهمرد شکست دهد.
محمدطاهر زهیر، والی بامیان، گفت که شورشیان ۶۰ تا ۱۰۰ مایل از کوهها و خارج از ولایت بامیان رانده شدهاند. زهیر در سخنرانی خود در مسجدی در بامیان به مناسبت جشنواره عید قربان، طرح آدمربایی و ازدواج با زنان را انتقامگیری خطرناک و بیرحمانه از همسران و بیوههای نیروهای امنیتی که برای مردم جنگیدهاند، توصیف کرد. به گفته آقای زهیر، پولیس و باشندهگان؛ شورشیان طالب در ۱۴ جولای سیغان را تصرف کردند و به مدت ۴ روز این ولسوالی در دست آنها بود تا اینکه در یک درگیری شدید دو ساعته توسط افراد خیزش مردمی مجبور به عقبنشینی شدند. نیروهای امنیتی دیر به صحنه آمدند؛ زیرا طالبان جاده منتهی به مرکز منطقه را ماینگذاری کرده بودند.
طالبان در طی این چهار روز، به زنان دستور دادند که در خانههای خود بمانند. آنها مغازهها و انبارهای سوخت را غارت کردند، به جستوجوی کارمندان دولتی پرداختند، خانهها را برای دریافت سلاح تلاشی کردند، تحت نام عُشر (مالیات شرعی) از مردم مواد غذایی و مواشی سرقت و بالای هر خانه هشت هزار افغانی، معادل ۱۰۰ دالر مالیات وضع کردند. ترسناکترین مورد برای خانوادههای سیغان این بود که طالبان از مساجد محلی دستور تهیه لیست کلیه زنان و بیوههای جوان را صادر کردند. شورشیان همچنین فلمهای مردان محل که به نیروهای مسلح ملی پیوستهاند -خواه کشته شده باشند و یا هم تاهنوز خدمت میکنند- را همراه با نام همسرانشان خواستند. تمنا، در مصاحبهای در ولسوالی سیغان به تاریخ ۲۱ جولای، گفت که او از بازگشت طالبان و تلاش آنها برای جمعآوری زنان محل میترسد. عمر صدر، استاد علوم سیاسی دانشگاه امریکایی افغانستان، گفت که طالبان از یک ایدئولوژی اسلامی بسیار سختگیرانه پیروی و زنان را کنیز یا کالای غنیمت تلقی میکنند. وی گفت: «این اتفاق قبلاً افتاده بود، در دهه ۱۹۹۰ وقتی کابل و مناطقی در شمال سقوط کرد، آنها زنان را ربودند و آنها را مجبور به ازدواج با افراد خود کردند. هنگامی که جهادیستهایی مانند طالبان سرزمینی را تصرف میکنند، هر املاکی که در آنجا باشد، ایدئولوژیشان به آنها اجازه میدهد که آن را به عنوان غنیمت (غنایم جنگ) مالک شوند. این غنیمتگیری شامل زنان نیز میشود. آنها حتا مجبور نیستند با این زنان ازدواج کنند که این، نوعی از بردهگی جنسی است». وی گفت که این نوعی از پاکسازی قومی نیز است؛ زیرا فرهنگ عمدتاً پشتون طالبان در نهایت با ادغام زنان در جامعه پشتون ژنهای سایر اقوام را کمرنگ میکند. پیروزیهای نظامی شورشیان در ماههای اخیر این نگرانی را افزایش داده است که پیشرفتهای ۲۰ ساله در عرصههای حقوق زنان، به سرعت از بین برود. جنگ علیه طالبان، مرگ و زندهگی در سیغان -یکی از هشت ولسوالی ولایت بامیان که به دلیل مجسمههای عظیم بودا که در مارچ ۲۰۰۱ توسط این گروه تخریب شد، مشهور است- جریان دارد. رژیم طالبان در اواخر همان سال، پس از حملات ۱۱ سپتامبر توسط القاعده که در آن زمان به این گروه پناه برده بود، سرنگون شد. رهبران طالبان از مرز شرقی افغانستان به پاکستان فرار کردند؛ جایی که از آن زمان تاکنون از پناهگاه و حمایت برخوردار بودهاند.
سیغان در یک دره حاصلخیز در هندوکش قرار دارد و حدود ۳۰۰۰۰ نفر جمعیت دارد. تاجیکها بر مرکز منطقه تسلط دارند و مصروف دکانداری و تجارت هستند و هزارهها روستاها را اداره میکنند و مصروف کشت و زراعت گندم و میوهجات هستند و مواشی پرورش میدهند. به گفته باعث سخیزاده، معلم ریاضی، برخی از شورشیانی که وارد این ولسوالی شده بودند، اصلاً به زبان دری (زبان محلی آنجا) تکلم نمیکردند. صورت رهبران آنها پوشیده بوده است و با هیچ باشنده محل صحبت نمیکردند و فقط به دیگران هدایت میدادند. آنها تنها حفر سنگرهای خود توسط اسکواتور را فرماندهی کردند.
نفیسه سخیزاده گفت که او و دیگر زنان در خانه به محض شنیدن آمدن طالبان و عقبنشینی نیروهای محلی از سیغان، فرار کردند. وی گفت که یک شب در روستای محلی اقامت گزیدند، تا اینکه خبر رسید که طالبان کمیسیونی را برای انجام وظایف خاص ایجاد کردهاند که یکی از وظایف آن ردیابی دختران جوان و زنان متأهل برای ازدواج بود. نفیسه گفت که آنها یک موتر اجاره کردند و به ولایت میدانوردک در همسایهگی بامیان رفتند؛ ولی در ترافیک وسایط نقلیه که از پیشروی طالبان فرار میکردند، گیر کردند. وی گفت: «بنابراین، ما از موتر پیاده شدیم و چمدانهای خود را در کراچی دستی قرار دادیم و آنها را هُل دادیم. آنجا واقعاً شلوغ بود و گرد و غبار زیادی وجود داشت. این واقعاً وحشتناک بود.» وی گفت که خواهر همسر وی نیز به این مهاجرت پیوست. پس از آنکه ولسوال به پولیس محلی دستور داد که در برابر پیشروی طالبان مقاومت نکنند، آنها عقبنشینی کردند. این عقبنشینی به اصطلاح تاکتیکی تا زمان تغییرات اخیر در رأس نهادها، طالبان را قادر ساخته است تا ولسوالیهای مختلف کشور را تحت کنترل خود درآورند. وی گفت: «همه زنان خانواده ما رفتند.» آنها بعد از اینکه اخباری مبنی بر اینکه زنان و دختران را طالبان به زور به نکاح خود درمیآورند، ولسوالی را ترک کردند. تمنا، دختر کاکای نفیسه، گفت که وی تاهنوز از اینکه طالبان زنان را به ازدواج اجباری وادار میکنند، بیم دارد. وی افزود که او و زنان جوان دیگر این ولسوالی از برگشت طالبان وحشت دارند. زهیر که یک سال به عنوان وزیر کابینه در کابل خدمت کرده بود، در اوایل ماه جاری به عنوان والی ولایت بامیان تقرر حاصل کرد و به آنجا رفت. وی دستور داد تا پولیس و نیروهای خیزش مردمی موضع تهاجمی اختیار کنند که همه شاهد بودند که طی دو روز ولسوالیهای سیغان و کهمرد از طالبان پس گرفته شد.
زهیر گفت که طالبان همچنین دختران و زنان را در سایر مناطق کشور مجبور به ازدواج کردند. وی از ولایات تخار و بدخشان در شمال کشور که مراکز آنها در محاصره طالبان قرار داشت، نام گرفت. زهیر در سخنرانی عیدی خود گفت: «طالبان سرکوبگر و قاتل هستند. چرا از دست آنها فرار میکنید؟ با آنها مبارزه کنید، یا بمیرید و یا آنها را بکشید.» سپس سخنان وی با نعره تکبیر (الله اکبر) بدرقه شد.
لین اودانل، روزنامهنگار، نویسنده و تحلیلگر استرالیایی است. وی بین سالهای ۲۰۰۹ و ۲۰۱۷ رییس دفتر خبرگزاری فرانسه و آسوشیتدپرس در افغانستان بود.